DOI Artikel:
Skias, Andreas: Epigraphai ek Plataiōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14278#0176
164 Επιγραφαι έκ Πλαταιάη' υπό Ά. Σκιά.
ΑΕ 1917
νά έκληφθώσιν ώς ΠΡ, άλλ όχι ασφαλώς. Το Χ
έλλιπές ον άνωθεν φαίνεται ότι έχει τάς δύο γραμ-
μάς διασταυρούμενα;, ώστε πιθανώς δεν δυνατά;
νά έκληφθη ώς λ.
Έκ τών όνομάτων τά πλείστα είνε Ελληνικά
ή Έλληνολατινικά, άξιοσημείωτον δ έκ τών δευ-
τέρων τούτων εΐνε το έν α 4 Κάϊος, ού ό τύπος
άντ'ι τοΟ παρά τοις συγγραφεΟσι άπό του Πολυ-
βίου και έπειτα μυριολέκτου Γάϊος δηλοΐ δημωδε-
στέραν τήν προέλευσιν της επιγραφής. Αλλα τινά
δμους τών ονομάτων είνε βαρβαρικά ανατολικά,
ήτοι το Συριακόν Σόεμος και το Έβραϊκόν Ναζά-
ριος, περί ου ίδε Ηανηαβά, Μϊδβίοη πηά Αιΐ8-
Ι>ΤθΗ. άΘ8 ΟΙιπδΙβηΙππίδ I σ. 337 έξ., άλλα δέ
εϊνε γνωστά μόνον ώς χριστιανικά κα'ι άρμόζουσι
μόνον εις χριστιανούς, ώς κατ έξοχήν τά Μαρτύ-
ριος β ο, Αναστάσιος α 19, Κυριάκος β 7, έπειτα
δέ και το Κύριλλος β 3. Έκτος όμως τών χρι-
στιανικών τούτων άνομάτων υπάρχει κα'ι έτερον
βεβαιότερον τεκμήριον άποδεικνύον ότι χριστιανοί
εϊνε πάντες οί έν τή παρούση έπιγραφη άναγε-
γραμμένοι, τουτέστιν αϊ εις τινα τών όνομάτων
προστεθειμέναι συντετμημένα-, λέξεις ΠΡ60Β (α 7
ω
και 16) ή συντομώτερον ΠΡ (α 3) κα'ι ΑΝΑΓΝ
(α,8), αίτινες προφανώς δηλοΟσι τά έν αύτοϊς τοις
πρώτοις χριστιανικοϊς χρόνοις συσταθέντα εκκλη-
σιαστικά αξιώματα του πρεσβυτέρου και τοΟ άνα-
γνώατου 1. Και είνε μεν αληθές οτι άναγνώστα·.
μνημονεύονται και έν Έλληνικοϊς θρησκευτικοί;
Οιασοις ήδη έν τοις προ Χρίστου χράνοις ^ , πολύ δι
τούτων συχνότερον άπαντώσιν οί πρεσβύτεροι έν
θιάσοις καϊ έν έταιρείαις μή χριστιανικαϊς **, άλλ'ή
χρήσις αμφοτέρων έν επιγραφή, έν-ζ άπαντώσι κα'ι
1 Τό άξίωμα του πρεσβυτέρου ΰπηρ/εν, ώς γνωστόν, έν ταΐς
Ίουδαϊχαΐς συναγωγαΐς, παρελήφθη δ' ευθύς άκ' άρ/ης ύπο της /ΡΙ-
ατιανικης έκκλησίας, τέ» δε τοΰ άναννώστου συνέστη κατά τήν Β' μΧ
έχατονταετίαν. (\νβΙΖΘΓ-\νβΙΙβ. ΚΪΓΟίιβηΙβχίΙίΟΙΙ Ι' 779. ΓΙρ[5
χ«;. Ρν. ΡοΙαηά, ΟββοΙιίοΙιΙβ άθ8 §ΓΪ8θ1ι. νθΓβίη8ννβ8βηί<
σ 373. Ό Β»γβΐ, Όβ Ιίΐιιΐίβ ΑΐΙϊοββ ο1ιπ8ΐ"8ηΪ8 3ηΙϊςιιΪ8
βίηιίθ σ. 96 γράφει τέ έξης: Ρι·β8ΐ>γΐ6ΐ·οπιπι πιβηΐίο ίη Ιϊ
Ιΐΐΐίβ οΙΐΠβΙΪΒΠΪ* ΟΓ360Ϊ8 ίΐ1ΠθΙ)ΓΪΙ)118 38βρ|88ΠΪ1β 81ΐρρβΙΪΙ·
ό αυτός χαί κερί τών αναγνωστών σ. 71 (πρβ ΓιΐθΐΗβηΙ)βΙ"£βΓ, Εη·
Ο^ΰίορ. άββ 80Ϊβηββ8 ΓβΙΪ£. VIII σ. 61). Αμφότερα τα άξιο'ι-
ματα ταύτα μετ' άλλων τινών μνημονεύει ο Ευσεβιος 'Κχχλ. Ίστορ.
VI 43. 11
2 ΡοΙαηά αύτοΟ·. σ. 399.
3 Ρν. ΡοΙαηά αύτόθι σ. 49. 92. 98 έξ. 99. 101. 168. 171 έξ.
343 363. 373. 402. 414. 447. 450 522. 538. 546.
τοσαΟτα χριστιανικά ονόματα, νομίζω ότι έπιτρέπει
νά δεχθώμεν άνευ αμφιβολίας δτι οί φέροντες ταΟτα
έν τη παρούση έπιγραφη εινε χριστιανοί. Έπειδη
δέ χριστιανοί δέν ήδύναντο νά φέρωσι τά εκκλησια-
στικά αυτών αξιώματα άναγεγραμμένοι όμοΟ μετ'
αλλοθρήσκων, πιστεύω δτι πάντες οί έν τη παρούση
έπιγραφη άναγεγραμμένοι εΐνε χριστιανοί, πιθα-
νώτατα δέ το πλήρωμα της έν Πλαταιαϊς έκκλη-
σίας. Άναγραφαϊ δέ χριστιανικών «συνοόίών» ή
αδελφοτήτων εινε γνωστα'ι ίκαναί (πρβ τά; παρά
Ροίαη(1 έν. άν. σ. 534 ύποσημ. παραπομπάς).
ΙΙουνατο νά ΰποτεθη ότι οί άναγεγραμμένοι εινε
μάρτυρες*, άλλα τότε ό κατάλογος ίσους δέν
έμελλε νά εινε τοσούτον έκτενής έν ούτω παλαιοϊς
/ρόνοις.
Τών άλλων όμως εις ονόματα της παρούσης
έπιγραφής προστεθειμένων συντετμημένων λέξεων
τήν σημασίαν έγώ τουλάχιστον δέν δύναμαι να
έξηγήσω μετά τίνος βεβαιότητος, αλλά μόνον κατ
εϊκασίαν. Ώς δηλωτικά αξιωμάτων ή λειτουργη-
μάτων χριστιανικοϋ' ή άλλου τινός συλλόγου δέν
εύρον αύτά έν τοις προσιτοϊς μοι σχετικοί; βιβλίοις,
ώστε νομίζω οτι πρέπει νά έκλάβωμεν αύτά ώς
έθνικά. II προσΟτκη δ έθνικών τοιούτων νομίζω
δτι δέν έχει τι το παράδοξον έν τοιαύτη έπιγραφη,
διότι αί πρώται χριστιανικαί κοινότητες άπετελέ-
σθησαν έξ ανθρώπων παντοδαπών, έν Ελλάδι δέ
τότε μέγα ήτο το πλήθος τών έξ Ασίας βαρβάρων
μετοίκων* οί δέ μέτοικοι οδτοι φέροντες ονόματα Έλ-
ληνικά ή Ρο>μαϊκά όχι μόνον ήδύνατο νά συγχέων-
ται προς Έλληνας ή Ρωμαίους όμωνύμους ·Γ». αλλά
και νά μή είνε γνωστοί εις πολλού; τών έπιχω-
ρίων κατ' όνομα, άλλά μόνον κατά την πατρίδα.
Δια ταΟτα νομίζω δτι τό έν α 4 ΟΙΒ πρέπει νά
έξηγηθη ό "Ιβηρ, το δέ έν β 12 ΑΡΜ Αρμένιος «,
ίσως δέ καϊ τό έν β 7 ΚΑ Καππάδοξ- άλλά το τε-
λευταϊον τούτο δύναται ώσαύτω; νά άναγνωσθη
καϊ κατηχητής. Το κατόπιν τών γραμμάτων ΚΑ
μικρόν σημεϊον τό δηλοΟν τήν σύντμησιν φαίνεται
4 Πρβ ΡοΙαηά. έν. άν. σ. 442.
δ Πρβλ. τά δις άτταντώντα ονόματα Αθηνόδωρος (β 10 χαί 12)
χαί Σωτήρι/ος (β 7 χαί 11).
β Περί Αρμενίων Ί'δε σημείωσιν Π. Καρολίδου ίν τί[ ύπ' αϋτοϋ
μεταπεφρασμένη ' Ιοτορίψ της Ελλάδος ϊπϊ της Ρωμαϊκής χνριαρ
χίας το3 Χέρτσβεογ Γ" β. 397 -401.
ΑΕ 1917
νά έκληφθώσιν ώς ΠΡ, άλλ όχι ασφαλώς. Το Χ
έλλιπές ον άνωθεν φαίνεται ότι έχει τάς δύο γραμ-
μάς διασταυρούμενα;, ώστε πιθανώς δεν δυνατά;
νά έκληφθη ώς λ.
Έκ τών όνομάτων τά πλείστα είνε Ελληνικά
ή Έλληνολατινικά, άξιοσημείωτον δ έκ τών δευ-
τέρων τούτων εΐνε το έν α 4 Κάϊος, ού ό τύπος
άντ'ι τοΟ παρά τοις συγγραφεΟσι άπό του Πολυ-
βίου και έπειτα μυριολέκτου Γάϊος δηλοΐ δημωδε-
στέραν τήν προέλευσιν της επιγραφής. Αλλα τινά
δμους τών ονομάτων είνε βαρβαρικά ανατολικά,
ήτοι το Συριακόν Σόεμος και το Έβραϊκόν Ναζά-
ριος, περί ου ίδε Ηανηαβά, Μϊδβίοη πηά Αιΐ8-
Ι>ΤθΗ. άΘ8 ΟΙιπδΙβηΙππίδ I σ. 337 έξ., άλλα δέ
εϊνε γνωστά μόνον ώς χριστιανικά κα'ι άρμόζουσι
μόνον εις χριστιανούς, ώς κατ έξοχήν τά Μαρτύ-
ριος β ο, Αναστάσιος α 19, Κυριάκος β 7, έπειτα
δέ και το Κύριλλος β 3. Έκτος όμως τών χρι-
στιανικών τούτων άνομάτων υπάρχει κα'ι έτερον
βεβαιότερον τεκμήριον άποδεικνύον ότι χριστιανοί
εϊνε πάντες οί έν τή παρούση έπιγραφη άναγε-
γραμμένοι, τουτέστιν αϊ εις τινα τών όνομάτων
προστεθειμέναι συντετμημένα-, λέξεις ΠΡ60Β (α 7
ω
και 16) ή συντομώτερον ΠΡ (α 3) κα'ι ΑΝΑΓΝ
(α,8), αίτινες προφανώς δηλοΟσι τά έν αύτοϊς τοις
πρώτοις χριστιανικοϊς χρόνοις συσταθέντα εκκλη-
σιαστικά αξιώματα του πρεσβυτέρου και τοΟ άνα-
γνώατου 1. Και είνε μεν αληθές οτι άναγνώστα·.
μνημονεύονται και έν Έλληνικοϊς θρησκευτικοί;
Οιασοις ήδη έν τοις προ Χρίστου χράνοις ^ , πολύ δι
τούτων συχνότερον άπαντώσιν οί πρεσβύτεροι έν
θιάσοις καϊ έν έταιρείαις μή χριστιανικαϊς **, άλλ'ή
χρήσις αμφοτέρων έν επιγραφή, έν-ζ άπαντώσι κα'ι
1 Τό άξίωμα του πρεσβυτέρου ΰπηρ/εν, ώς γνωστόν, έν ταΐς
Ίουδαϊχαΐς συναγωγαΐς, παρελήφθη δ' ευθύς άκ' άρ/ης ύπο της /ΡΙ-
ατιανικης έκκλησίας, τέ» δε τοΰ άναννώστου συνέστη κατά τήν Β' μΧ
έχατονταετίαν. (\νβΙΖΘΓ-\νβΙΙβ. ΚΪΓΟίιβηΙβχίΙίΟΙΙ Ι' 779. ΓΙρ[5
χ«;. Ρν. ΡοΙαηά, ΟββοΙιίοΙιΙβ άθ8 §ΓΪ8θ1ι. νθΓβίη8ννβ8βηί<
σ 373. Ό Β»γβΐ, Όβ Ιίΐιιΐίβ ΑΐΙϊοββ ο1ιπ8ΐ"8ηΪ8 3ηΙϊςιιΪ8
βίηιίθ σ. 96 γράφει τέ έξης: Ρι·β8ΐ>γΐ6ΐ·οπιπι πιβηΐίο ίη Ιϊ
Ιΐΐΐίβ οΙΐΠβΙΪΒΠΪ* ΟΓ360Ϊ8 ίΐ1ΠθΙ)ΓΪΙ)118 38βρ|88ΠΪ1β 81ΐρρβΙΪΙ·
ό αυτός χαί κερί τών αναγνωστών σ. 71 (πρβ ΓιΐθΐΗβηΙ)βΙ"£βΓ, Εη·
Ο^ΰίορ. άββ 80Ϊβηββ8 ΓβΙΪ£. VIII σ. 61). Αμφότερα τα άξιο'ι-
ματα ταύτα μετ' άλλων τινών μνημονεύει ο Ευσεβιος 'Κχχλ. Ίστορ.
VI 43. 11
2 ΡοΙαηά αύτοΟ·. σ. 399.
3 Ρν. ΡοΙαηά αύτόθι σ. 49. 92. 98 έξ. 99. 101. 168. 171 έξ.
343 363. 373. 402. 414. 447. 450 522. 538. 546.
τοσαΟτα χριστιανικά ονόματα, νομίζω ότι έπιτρέπει
νά δεχθώμεν άνευ αμφιβολίας δτι οί φέροντες ταΟτα
έν τη παρούση έπιγραφη εινε χριστιανοί. Έπειδη
δέ χριστιανοί δέν ήδύναντο νά φέρωσι τά εκκλησια-
στικά αυτών αξιώματα άναγεγραμμένοι όμοΟ μετ'
αλλοθρήσκων, πιστεύω δτι πάντες οί έν τη παρούση
έπιγραφη άναγεγραμμένοι εΐνε χριστιανοί, πιθα-
νώτατα δέ το πλήρωμα της έν Πλαταιαϊς έκκλη-
σίας. Άναγραφαϊ δέ χριστιανικών «συνοόίών» ή
αδελφοτήτων εινε γνωστα'ι ίκαναί (πρβ τά; παρά
Ροίαη(1 έν. άν. σ. 534 ύποσημ. παραπομπάς).
ΙΙουνατο νά ΰποτεθη ότι οί άναγεγραμμένοι εινε
μάρτυρες*, άλλα τότε ό κατάλογος ίσους δέν
έμελλε νά εινε τοσούτον έκτενής έν ούτω παλαιοϊς
/ρόνοις.
Τών άλλων όμως εις ονόματα της παρούσης
έπιγραφής προστεθειμένων συντετμημένων λέξεων
τήν σημασίαν έγώ τουλάχιστον δέν δύναμαι να
έξηγήσω μετά τίνος βεβαιότητος, αλλά μόνον κατ
εϊκασίαν. Ώς δηλωτικά αξιωμάτων ή λειτουργη-
μάτων χριστιανικοϋ' ή άλλου τινός συλλόγου δέν
εύρον αύτά έν τοις προσιτοϊς μοι σχετικοί; βιβλίοις,
ώστε νομίζω οτι πρέπει νά έκλάβωμεν αύτά ώς
έθνικά. II προσΟτκη δ έθνικών τοιούτων νομίζω
δτι δέν έχει τι το παράδοξον έν τοιαύτη έπιγραφη,
διότι αί πρώται χριστιανικαί κοινότητες άπετελέ-
σθησαν έξ ανθρώπων παντοδαπών, έν Ελλάδι δέ
τότε μέγα ήτο το πλήθος τών έξ Ασίας βαρβάρων
μετοίκων* οί δέ μέτοικοι οδτοι φέροντες ονόματα Έλ-
ληνικά ή Ρο>μαϊκά όχι μόνον ήδύνατο νά συγχέων-
ται προς Έλληνας ή Ρωμαίους όμωνύμους ·Γ». αλλά
και νά μή είνε γνωστοί εις πολλού; τών έπιχω-
ρίων κατ' όνομα, άλλά μόνον κατά την πατρίδα.
Δια ταΟτα νομίζω δτι τό έν α 4 ΟΙΒ πρέπει νά
έξηγηθη ό "Ιβηρ, το δέ έν β 12 ΑΡΜ Αρμένιος «,
ίσως δέ καϊ τό έν β 7 ΚΑ Καππάδοξ- άλλά το τε-
λευταϊον τούτο δύναται ώσαύτω; νά άναγνωσθη
καϊ κατηχητής. Το κατόπιν τών γραμμάτων ΚΑ
μικρόν σημεϊον τό δηλοΟν τήν σύντμησιν φαίνεται
4 Πρβ ΡοΙαηά. έν. άν. σ. 442.
δ Πρβλ. τά δις άτταντώντα ονόματα Αθηνόδωρος (β 10 χαί 12)
χαί Σωτήρι/ος (β 7 χαί 11).
β Περί Αρμενίων Ί'δε σημείωσιν Π. Καρολίδου ίν τί[ ύπ' αϋτοϋ
μεταπεφρασμένη ' Ιοτορίψ της Ελλάδος ϊπϊ της Ρωμαϊκής χνριαρ
χίας το3 Χέρτσβεογ Γ" β. 397 -401.