DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Eikones polemistōn tēs en Dēliō machēs (424 p. Ch.)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0016
6 Κεραμόπουλλος- Πολεμισταί της έν Δηλίω μάχης.
αε 192α-
λον=«υίΌς αμφιθαλής», ήττον= «παιδίον τήν ήλι-
κίαν άαφίθαλές»). Αίά τον Παυσανίαν δ'μως είμε-
θα ήναγκασμένοι νά δεχθώμεν, δ'τι κατά τους
χρόνους αυτού ή ίερωσυνη του δαφνοφόρου ήτο
ένιαυσία.
Αλλ ενοαεν μαρτυρίας και παοά τώ Παυσα-
νία και παρ' άλλοις συγγραφεΟσιν, καθ ας, αν
αέν πρόκειται περί παρθένου ίερείας, ορίζεται ό
/ρόνος της ίερωσύνης «ες τ' αν ες ώραν άφίκηται
γάμου» (Παυσ. II, 33,3. VII, 26,3), αν δε πρό-
κειται περί ιερέων (Παυσ. VIII, 47,2X34,4)
λήγει ή ίερωσυνη «πριν ή ήβήσαι» τον παΐδα Κ
Αξιοσημείωτα βμως είνε οσα λέγει ό Παυσανίας
(VII, 24,3) περι των ιερέων του Διός και του
Ηρακλέους έν Αίγίω : «Τούτοις δε (Διι και Ήρα-
κλεϊ) κατά έτος ιερείς γίνονται αιρετοί, και έκάτερα
των αγαλμάτων επί ταΐς οίκίαις μένει των ίερου-
αένων. Τα δε έτι παλαιότερα προεκέκοιτο έκ των
παίδων ίεράσθαι τω Διι ό νικών κάλλει" αρχομέ-
νων δε αντώ γενείωΐ', ες άλλον παΐοα ή επί τω
κάλλει μετηει τιμή3. "Ώστε έν Αίγίω συνέβη με-
μαρτυρημένως εκείνο, όπερ συλλογιζόμενοι Οά
συνήγομεν περι των δαφναφόρων των Θηβών :
πάλαι ποτέ Οά έξελέγοντο οί ίερεις έκ των παίδων
τών διακρινομένων επί κάλλει και θά διετέλουν
ιερείς μέχρι του /ρόνου, καθ' 6ν ήρχοντο γενειών-
τες, έπι του Παυσανίου όμως ή ίερωσυνη ήτο
ένιαυσία.
Και ό \νί1απιο\νίΙζ Ηβνπιββ 34 1899), 233
ές.), άλλοθεν ορμώμενος, ευρίσκει ότι έγένετο
αεταδολη εις τά Δαοναφόοια. Νομίζει άπορον,πώς
ό Πρόκλος οέν λέγει την ήλικίαν του Δαφναφόρου
και δέχεται, οτι ο Πρό/.λος περιγράφει παλαιάν
τινα τάςιν της πομπής μεταβληθεΐσαν ύστερον,
άο' ου τά υποδήματα καλούνται ίφικρατίδες, έν ώ
το ετος εχει ηοη οοο ημέρας. Άν τη ιστορία
λοιπόν ταύτη διακριτέον τρεΤς χρονικάς περιόδους;
την πρώτην, ές ής έ'χομεν την χαρακτήν στήλην'
την δευτέραν, εξ ής κατάγεται ή περιγραφή του
Πρόκλου και την τρίτην, την τών χρόνων του
Παυσανίου. Ή πρώτη και ή δευτέρα δύνανται νά
είνε ομοιαι και νά ταυτίζωνται κατ ονσίαν.
Έκ τών είρημένων έγίνετό μοι ίκανώς πιθανόν,
1 "Ορα -Ιίίω -αρά ΓθΙιγΙθ ΚηΙΗββύβ ΚβΗΒΟΐΐβίί 112. 161
και έ?., πρβλ. 'Λδαααντίου Λαογραφία Γ, 1911, σ. 86.
οτι ή είκών του Τύγχωνος είνε είκών δαφναφόρου
του Ίσμηνίου Απόλλωνος περι την λήξιν της
ίερωσύνης αυτού ευρισκομένου" ώστε ή περι ής
πρόκειται στήλη πλήν της καλλιτεχνικής σημα-
σίας προσεκτατο και άλλην, οτι εδείκνυεν ήμΐν τά
έμβλήματα τών δαφναφόρςον και έγίνετο ούτω·
άντικείμενον μελέτης πολλαπλής. Δια τούτο έπέ-
μεινα ακόμη εις τΌ πόρισμα τούτο, οτι ο δαφνα-
φόρος τών Θηβών κατά τους παλαιοτέρους χρό-
νους, τους χρόνους του 'Ρύγχωνος, εκλεγόμενος,
παις, διετέλει έν ίερουσύνη μέχρι της έκφύσεως:
τών γενείίον.
Ιο αέτωμα της στήλης — ομαλον, ού/ι ο εςε-
σμένον ώς τό έδαφος της λοιπής εικόνος — του
Ρύγχωνος δεικνύει παράστασιν ομοίως '/αρακτήν,
ήν ό ΥοΙΙοτΒίί (σ. 5οΗ) ερμηνεύει ώς έςής :
«Το άέτωμα κοσμείται ύπο παραστάσεως δύο
προσώπων, ων εκατέρωθεν είνε άνθέαια και έν
άνθος λωτού: νεανίας τις λαμβάνει μάθημα ωδι-
κής παρά κιθαριστου»· και άλλαχοΰ (σ. 565) λέγει*
«ό νεανίας παρά τω κιθαριστή είνε θέμα ο'ικεΐον
τοις ζωγράφοις τών ερυήροΐλόρ'ΐων αγγείων. Συν-
ηθέστατα παριστάνεται διδασκόμενος λύοαν...
ένταυθα ομως διδάσκεται ωδικήν: καθήμενος έπι
εδωλίου ό νεανίας και τείνων την χείρα απαγγέλ-
λει ύπο την συνοδείαν (της κιθάρας) του διδασκά-
λου, άνδρΌς καθεστηκυίας ηλικίας, πουγουνοφόρου,
καθήμενου δε κατά τΌ σύνηθες έπι μεγάλης έδρας
έχούσης έπικαμπή άνάκλισιν. ΤΙ κιθάρα δεν είνε
πλέον ορατή επί του λίθου' άλλ' ή θέσις της δε-
ςιάς χειρός του γέροντος, γνωστή έκ παραστάσεων
άλλων συχνών μνημείων, δήλοι τό όργανον, 6
έκράτει»
Δεν συμμερίζομαι την έρμηνείαν ταύτην, ει και
αμφιβάλλω, άν εκείνη, ήν θά άναπτύξω ευθύς:
έξης, είνε ή ορθή. Σημεΐά τινα ό'μως της ήδη γε-
νομένης περιγραφής του άετώματος ώς και το
άντίγραφον του νοίΐ^ταίΐ είνε ασφαλώς ήμαρτη-
μένα.
Πρώτον ό γέροον έν τή αριστερά κρατεί ράβδον
τινά ουχί συνήθη, έκ τοΟ ανωτάτου σωζομένου
μέρους της οποίας είνέ τι έξηρτημένον, ώς άκρον
ταινίας ήμικυκλικώς τετμημένον. Ευθύς κατωτέρω-
δύο εγκάρσιοι γραμμαί διήκουσι διά τοΟ πάχους
της ράβδου. Ταύτα λείπουσιν έκ της εικόνος το?>
αε 192α-
λον=«υίΌς αμφιθαλής», ήττον= «παιδίον τήν ήλι-
κίαν άαφίθαλές»). Αίά τον Παυσανίαν δ'μως είμε-
θα ήναγκασμένοι νά δεχθώμεν, δ'τι κατά τους
χρόνους αυτού ή ίερωσυνη του δαφνοφόρου ήτο
ένιαυσία.
Αλλ ενοαεν μαρτυρίας και παοά τώ Παυσα-
νία και παρ' άλλοις συγγραφεΟσιν, καθ ας, αν
αέν πρόκειται περί παρθένου ίερείας, ορίζεται ό
/ρόνος της ίερωσύνης «ες τ' αν ες ώραν άφίκηται
γάμου» (Παυσ. II, 33,3. VII, 26,3), αν δε πρό-
κειται περί ιερέων (Παυσ. VIII, 47,2X34,4)
λήγει ή ίερωσυνη «πριν ή ήβήσαι» τον παΐδα Κ
Αξιοσημείωτα βμως είνε οσα λέγει ό Παυσανίας
(VII, 24,3) περι των ιερέων του Διός και του
Ηρακλέους έν Αίγίω : «Τούτοις δε (Διι και Ήρα-
κλεϊ) κατά έτος ιερείς γίνονται αιρετοί, και έκάτερα
των αγαλμάτων επί ταΐς οίκίαις μένει των ίερου-
αένων. Τα δε έτι παλαιότερα προεκέκοιτο έκ των
παίδων ίεράσθαι τω Διι ό νικών κάλλει" αρχομέ-
νων δε αντώ γενείωΐ', ες άλλον παΐοα ή επί τω
κάλλει μετηει τιμή3. "Ώστε έν Αίγίω συνέβη με-
μαρτυρημένως εκείνο, όπερ συλλογιζόμενοι Οά
συνήγομεν περι των δαφναφόρων των Θηβών :
πάλαι ποτέ Οά έξελέγοντο οί ίερεις έκ των παίδων
τών διακρινομένων επί κάλλει και θά διετέλουν
ιερείς μέχρι του /ρόνου, καθ' 6ν ήρχοντο γενειών-
τες, έπι του Παυσανίου όμως ή ίερωσυνη ήτο
ένιαυσία.
Και ό \νί1απιο\νίΙζ Ηβνπιββ 34 1899), 233
ές.), άλλοθεν ορμώμενος, ευρίσκει ότι έγένετο
αεταδολη εις τά Δαοναφόοια. Νομίζει άπορον,πώς
ό Πρόκλος οέν λέγει την ήλικίαν του Δαφναφόρου
και δέχεται, οτι ο Πρό/.λος περιγράφει παλαιάν
τινα τάςιν της πομπής μεταβληθεΐσαν ύστερον,
άο' ου τά υποδήματα καλούνται ίφικρατίδες, έν ώ
το ετος εχει ηοη οοο ημέρας. Άν τη ιστορία
λοιπόν ταύτη διακριτέον τρεΤς χρονικάς περιόδους;
την πρώτην, ές ής έ'χομεν την χαρακτήν στήλην'
την δευτέραν, εξ ής κατάγεται ή περιγραφή του
Πρόκλου και την τρίτην, την τών χρόνων του
Παυσανίου. Ή πρώτη και ή δευτέρα δύνανται νά
είνε ομοιαι και νά ταυτίζωνται κατ ονσίαν.
Έκ τών είρημένων έγίνετό μοι ίκανώς πιθανόν,
1 "Ορα -Ιίίω -αρά ΓθΙιγΙθ ΚηΙΗββύβ ΚβΗΒΟΐΐβίί 112. 161
και έ?., πρβλ. 'Λδαααντίου Λαογραφία Γ, 1911, σ. 86.
οτι ή είκών του Τύγχωνος είνε είκών δαφναφόρου
του Ίσμηνίου Απόλλωνος περι την λήξιν της
ίερωσύνης αυτού ευρισκομένου" ώστε ή περι ής
πρόκειται στήλη πλήν της καλλιτεχνικής σημα-
σίας προσεκτατο και άλλην, οτι εδείκνυεν ήμΐν τά
έμβλήματα τών δαφναφόρςον και έγίνετο ούτω·
άντικείμενον μελέτης πολλαπλής. Δια τούτο έπέ-
μεινα ακόμη εις τΌ πόρισμα τούτο, οτι ο δαφνα-
φόρος τών Θηβών κατά τους παλαιοτέρους χρό-
νους, τους χρόνους του 'Ρύγχωνος, εκλεγόμενος,
παις, διετέλει έν ίερουσύνη μέχρι της έκφύσεως:
τών γενείίον.
Ιο αέτωμα της στήλης — ομαλον, ού/ι ο εςε-
σμένον ώς τό έδαφος της λοιπής εικόνος — του
Ρύγχωνος δεικνύει παράστασιν ομοίως '/αρακτήν,
ήν ό ΥοΙΙοτΒίί (σ. 5οΗ) ερμηνεύει ώς έςής :
«Το άέτωμα κοσμείται ύπο παραστάσεως δύο
προσώπων, ων εκατέρωθεν είνε άνθέαια και έν
άνθος λωτού: νεανίας τις λαμβάνει μάθημα ωδι-
κής παρά κιθαριστου»· και άλλαχοΰ (σ. 565) λέγει*
«ό νεανίας παρά τω κιθαριστή είνε θέμα ο'ικεΐον
τοις ζωγράφοις τών ερυήροΐλόρ'ΐων αγγείων. Συν-
ηθέστατα παριστάνεται διδασκόμενος λύοαν...
ένταυθα ομως διδάσκεται ωδικήν: καθήμενος έπι
εδωλίου ό νεανίας και τείνων την χείρα απαγγέλ-
λει ύπο την συνοδείαν (της κιθάρας) του διδασκά-
λου, άνδρΌς καθεστηκυίας ηλικίας, πουγουνοφόρου,
καθήμενου δε κατά τΌ σύνηθες έπι μεγάλης έδρας
έχούσης έπικαμπή άνάκλισιν. ΤΙ κιθάρα δεν είνε
πλέον ορατή επί του λίθου' άλλ' ή θέσις της δε-
ςιάς χειρός του γέροντος, γνωστή έκ παραστάσεων
άλλων συχνών μνημείων, δήλοι τό όργανον, 6
έκράτει»
Δεν συμμερίζομαι την έρμηνείαν ταύτην, ει και
αμφιβάλλω, άν εκείνη, ήν θά άναπτύξω ευθύς:
έξης, είνε ή ορθή. Σημεΐά τινα ό'μως της ήδη γε-
νομένης περιγραφής του άετώματος ώς και το
άντίγραφον του νοίΐ^ταίΐ είνε ασφαλώς ήμαρτη-
μένα.
Πρώτον ό γέροον έν τή αριστερά κρατεί ράβδον
τινά ουχί συνήθη, έκ τοΟ ανωτάτου σωζομένου
μέρους της οποίας είνέ τι έξηρτημένον, ώς άκρον
ταινίας ήμικυκλικώς τετμημένον. Ευθύς κατωτέρω-
δύο εγκάρσιοι γραμμαί διήκουσι διά τοΟ πάχους
της ράβδου. Ταύτα λείπουσιν έκ της εικόνος το?>