DOI Artikel:
Xyngopulos, Andreas: Parthenōnos byzantinai toichographiai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0056
46 Ξυγγόπουλος- Παρθενώνος βυζαντινοί τοιχογραφίαι.
Α Ε 1920
δέ αύτής δύο αγγέλου;. Ή σύνθεσις περιβάλλε-
ται ύπο Ερυθράς γραμμής έν είδει πλαισίου (είκ.
14). Έκ της συνθέσεως ταύτης διασώζεται σχε-
δόν υ.όνον το περίγραμμα δπερ εχει έπίσης γίνη
74; Όπιο&όδρομος. Πλατυτέρα
οι' έρυθρου χρώματος ώς και των τοιχογραφιών
του έσωτερικοΟ. Τίνα λόγον εχει ένταΰθα ή παρά-
στασις αύτη της Πλατυτέρας, θά ΐδωμεν κατωτέρω.
Επίσης έπι της εξωτερικής όψεως του βορείου
τοί/ου του λεγομένου τουρκικού μιναρέ, όστις ώς
γνωστόν, ευρίσκεται κατά την ΝΔ γωνίαν του
Παρθενώνος και στηρίζεται έπι της νοτίας παρα-
στάδος του Όπισθοδόμου, διακρίνονται ίχνη τοι-
χογραφιών. Πλην άλλων ώς μάλλον ευδιάκριτα
άναφέρομεν μορφήν όρθίαν και υπεράνω ταύτης
άλλην άνορικήν τοιαύτην διευθυνομένην έν βία
προς άριστερα και εχουσαν άνωρΟωμένην την κό-
μην φέρουσαν δέ μεΟ' όρμής τάς χείρας προς τα
όπίσω (είκ. 15). Ή προσπάθεια του τεχνίτου
νά δώση εις την τελευταίαν ταύτην μορφήν κίνη-
σιν βιαίαν υπερέβαινε φαίνεται τάς δυνάμεις αυ-
τού και ούτω αί χείρες είναι ούχι ορθώς σχεδια-
σμέναι. Και αί έπι του τοίχου δέ τούτου εικόνες
διατηρουσι μόνον το δι έρυθρου χρώματος πε-
ρίγραμμα αυτών. Έκ τούτου όμως νομίζω, δτι
δεν δύναται νά έςαχθή το συμπέρασμα, δτι αύ-
ται, ώς και ή έπι του άλλου τοί/ου Πλατυτέρα,
έσχεδιάσθησαν μόνον και έγκατελείφθησαν. Πρέπει
μάλλον νά θεωρήσωμεν βέβαιον, δτι τά έπ' αυτών
χρώματα, ώς και των τοιχογραφιών του έσωτε-
ρικου, άπετρίβησαν και δτι άπέμεινε τό πρώτον σχε-
δίασμα, περισσότερον ώς ειπομεν άντέχον. Τούτο
δέ συνάγεται έκ του γεγονότος, δτι ίχνη χρω-
μάτων διεσώθησαν έν τη είκόνι της Πλατυτέρας.
Εις τίνα σύνθεσιν ανήκον αί τελευταΐαι αύται
τοιχογραφίαι δεν δύναται τις μετ' απολύτου 3ε-
βαιότητος νά είπη. Η γενική έν τούτοις έντύ-
πωσις είναι, δ'τι αύται δεν άνήκουσιν εις σύνθε-
σιν τινα έκ τών συνήθων, οπού τοιαυται κινή-
σεις σχεδόν ούοόλως άπαντώσι. Μία μόνον σύν-
θεσις θά ήδύνατ.ο νά περιλαμβάνη τοιαύτας μορ-
φάς, ή Δευτέρα Παρουσία Κατ* πασαν λοιπόν
πιθανότητα ένταΰθα παρίστατο πράγματι το εικο-
νογραφικών τούτο θέμα. Δια της παραδοχής δέ
της υποθέσεως ταύτης έξηγεΐται και ή έπι του άλ-
λου τοίχου είκών της Πλατυτέρας (είκ. 13).
Εν ταΐς παραστάσεσι της Δευτέρας Παρουσίας,
απεικονίζεται πάντοτε ή Θεοτόκος έν τή στάσει
ταύτη ήδη άπό του 11ου αιώνος και έν μικρο-
γραφίας χειρογράφων (8ο1ίΙαιηΙ)βν<]βΓ Ερορβθ
II σ. 320 ~ιν. VI, [Οιηοηΐ] Εναπ^ΐΐθδ εινβο
ρθΐπίαι-θδ βνζαηΐϊπβδ άιι ΧΙβ δϊβοΐβ Ρ&γΪ8 [1908]
Πίν. 41) και έν τοιχογραφίαις [Οτβροίνβ έν ΗΟΗ.
XXXIII, 1909 σ. Ίθ4). Ή τοιαύτη δέ άπει-
κόνισις έξακολουθεϊ και εις μεταγενεστέρους χρό-
νους [ΌίβΙιΙ ε. ά. σ. 7/2 είκ. 398, Ερμηνεία-
σ. 287). Τέλος μία μικρογραφία του έν τή Βι-
βλιοθήκη του Βατικανού χειρογράφου τών Ομι-
λιών του μονάχου Ιακώβου (ΥϋΙίο. Οι*. Γ162)<
15: Όπισ&οδομος. Τοιχογραφίαι «Μιναρέ».
Α Ε 1920
δέ αύτής δύο αγγέλου;. Ή σύνθεσις περιβάλλε-
ται ύπο Ερυθράς γραμμής έν είδει πλαισίου (είκ.
14). Έκ της συνθέσεως ταύτης διασώζεται σχε-
δόν υ.όνον το περίγραμμα δπερ εχει έπίσης γίνη
74; Όπιο&όδρομος. Πλατυτέρα
οι' έρυθρου χρώματος ώς και των τοιχογραφιών
του έσωτερικοΟ. Τίνα λόγον εχει ένταΰθα ή παρά-
στασις αύτη της Πλατυτέρας, θά ΐδωμεν κατωτέρω.
Επίσης έπι της εξωτερικής όψεως του βορείου
τοί/ου του λεγομένου τουρκικού μιναρέ, όστις ώς
γνωστόν, ευρίσκεται κατά την ΝΔ γωνίαν του
Παρθενώνος και στηρίζεται έπι της νοτίας παρα-
στάδος του Όπισθοδόμου, διακρίνονται ίχνη τοι-
χογραφιών. Πλην άλλων ώς μάλλον ευδιάκριτα
άναφέρομεν μορφήν όρθίαν και υπεράνω ταύτης
άλλην άνορικήν τοιαύτην διευθυνομένην έν βία
προς άριστερα και εχουσαν άνωρΟωμένην την κό-
μην φέρουσαν δέ μεΟ' όρμής τάς χείρας προς τα
όπίσω (είκ. 15). Ή προσπάθεια του τεχνίτου
νά δώση εις την τελευταίαν ταύτην μορφήν κίνη-
σιν βιαίαν υπερέβαινε φαίνεται τάς δυνάμεις αυ-
τού και ούτω αί χείρες είναι ούχι ορθώς σχεδια-
σμέναι. Και αί έπι του τοίχου δέ τούτου εικόνες
διατηρουσι μόνον το δι έρυθρου χρώματος πε-
ρίγραμμα αυτών. Έκ τούτου όμως νομίζω, δτι
δεν δύναται νά έςαχθή το συμπέρασμα, δτι αύ-
ται, ώς και ή έπι του άλλου τοί/ου Πλατυτέρα,
έσχεδιάσθησαν μόνον και έγκατελείφθησαν. Πρέπει
μάλλον νά θεωρήσωμεν βέβαιον, δτι τά έπ' αυτών
χρώματα, ώς και των τοιχογραφιών του έσωτε-
ρικου, άπετρίβησαν και δτι άπέμεινε τό πρώτον σχε-
δίασμα, περισσότερον ώς ειπομεν άντέχον. Τούτο
δέ συνάγεται έκ του γεγονότος, δτι ίχνη χρω-
μάτων διεσώθησαν έν τη είκόνι της Πλατυτέρας.
Εις τίνα σύνθεσιν ανήκον αί τελευταΐαι αύται
τοιχογραφίαι δεν δύναται τις μετ' απολύτου 3ε-
βαιότητος νά είπη. Η γενική έν τούτοις έντύ-
πωσις είναι, δ'τι αύται δεν άνήκουσιν εις σύνθε-
σιν τινα έκ τών συνήθων, οπού τοιαυται κινή-
σεις σχεδόν ούοόλως άπαντώσι. Μία μόνον σύν-
θεσις θά ήδύνατ.ο νά περιλαμβάνη τοιαύτας μορ-
φάς, ή Δευτέρα Παρουσία Κατ* πασαν λοιπόν
πιθανότητα ένταΰθα παρίστατο πράγματι το εικο-
νογραφικών τούτο θέμα. Δια της παραδοχής δέ
της υποθέσεως ταύτης έξηγεΐται και ή έπι του άλ-
λου τοίχου είκών της Πλατυτέρας (είκ. 13).
Εν ταΐς παραστάσεσι της Δευτέρας Παρουσίας,
απεικονίζεται πάντοτε ή Θεοτόκος έν τή στάσει
ταύτη ήδη άπό του 11ου αιώνος και έν μικρο-
γραφίας χειρογράφων (8ο1ίΙαιηΙ)βν<]βΓ Ερορβθ
II σ. 320 ~ιν. VI, [Οιηοηΐ] Εναπ^ΐΐθδ εινβο
ρθΐπίαι-θδ βνζαηΐϊπβδ άιι ΧΙβ δϊβοΐβ Ρ&γΪ8 [1908]
Πίν. 41) και έν τοιχογραφίαις [Οτβροίνβ έν ΗΟΗ.
XXXIII, 1909 σ. Ίθ4). Ή τοιαύτη δέ άπει-
κόνισις έξακολουθεϊ και εις μεταγενεστέρους χρό-
νους [ΌίβΙιΙ ε. ά. σ. 7/2 είκ. 398, Ερμηνεία-
σ. 287). Τέλος μία μικρογραφία του έν τή Βι-
βλιοθήκη του Βατικανού χειρογράφου τών Ομι-
λιών του μονάχου Ιακώβου (ΥϋΙίο. Οι*. Γ162)<
15: Όπισ&οδομος. Τοιχογραφίαι «Μιναρέ».