DOI Artikel:
Baroucha, Eirēnē A.: Ellēnikos taphos tēs Parou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0137
ΑΚ 1925-1926
ΕΙμήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
125
Άλλ' εδώ νομίζω δτι ή κίνησις τοϋ Έρμου δεν πρέπει νά έκληφθτ) ώς τυπική, άλλά
μάλλον, ώς ελέχθη και ανωτέρω, δτι έ'χει σκοπόν νά λάβη εκ της χειρός την κα-
θημένην θεάν, και επομένως ή σκηνή δύναται νά θεωρηθή ώς αναφερομένη εις ώρισμέ-
νον μϋθον.
Γυναίκες, μετά τών όποιων συνδέεται ό Έρμης υπό τάς διαφόρους ιδιότητας
του, δεν είναι όλίγαι, καθώς παραδίδει ή μυθολογία 1. Άλλ' επειδή κατά τήν γνώμην
μου ή καθημένη μορφή δεν εΐναι θνητή, θά έπρεπε ν' άναζητηθή ό μΰθος εις τάς σχέσεις
του μετά τών θεών.
Ή "Ηρα3, ή Γή 2, περισσότερον δέ από πάσαν άλλην ή Αφροδίτη 2 συν-
δέεται προς τον Έρμήν όχι μόνον εις τήν μυθολογίαν, αλλά και εις τήν τέχνην τών κλασ-
σικών χρόνων και ιδίως εις τά αγγεία τοΰ τετάρτου αιώνος. Ό Έρμης εις μεγάλας μεν
συναθροίσεις θεών συνήθως εύρίσκετο πλησίον της, και αυτοτελώς δέ μετά μόνης της
Αφροδίτης εΐναι πολύ σύνηθες θέμα εις τήν άγγειογραφίαν 3. Άλλά εις τάς ανωτέρω
παραστάσεις σχεδόν πάντοτε, καθ'όσον γνωρίζω, ή Αφροδίτη συνοδεύεται από τον "Ερωτα,,
άν ήθελε δέ ό τεχνίτης νά παραστήση εδώ Άφροδίτην, υπήρχε χώρος και διά τον υίόν
της. Πιθανώτερον λοιπόν είναι, ότι εδώ πρόκειται περί άλλης θεάς, μετά της οποίας επί-
σης συνδέεται ό Έρμης, της Περσεφόνης 4·, και δεν θά ήτο ϊσως πολύ τολμηρόν νά ύπο-
Οέσωμεν ότι εις τήν παράστασιν τοϋ σκύφου ό τεχνίτης παρέστησεν ώρισμένην σκηνήν
τοϋ δράματος της αρπαγής της υπό τοϋ Πλούτωνος ολίγας στιγμάς πριν έπανέλθη εις
τήν Γήν.
Ό μϋθος βεβαίως εΐναι πασίγνοοστος. Επίσης γνωστή είναι ή ίδιότης τοΰ Έρμοϋ
ώς ψυχοπομποϋ 3. Όδηγεΐ τάς ψυχάς εις τον "Αδην 5, όπως τον βλέπομεν εις πολλάς
λευχάς λυκύθους. ή κρατεί από τήν χείρα τους νεκρούς6 ή παραδίδει και αυτήν τήν
Περσεφόνην εις τον Πλούτωνα 7 (είκ. 8).
Άλλά ήδη εις τον Όμηρικόν ΰμνον της Δήμητρος 8 ό Έρμης δεν οδηγεί μόνον
τούς νεκρούς εις τον "Αδην, άλλά και ζητεί ώς "Αγγελος τοϋ Διός τήν Περσεφόνην από
τον Πλούτωνα- και δεν φαίνεται μεν οτι παραλαμβάνει αυτήν ό ϊδιος, άλλά όδηγεΐ τό
άρμα, τύ όποιον τήν επαναφέρει εις τον επάνω κόσμον ή ΐσταται πλησίον αυτού 9.
Εις τον ΑΊσχύλον όμως και τούς άλλους τραγικούς επικρατεί τό νέον αίσθημα 1°,
καθώς άπεικονίζεται εις αγγεία τοϋ πέμπτου αιώνος. Και εις δύο μεν εξ αύτών άπει-
κονίζεται ακριβώς ή στιγμή, κατά τήν οποίαν εξέρχεται άπό τήν γήν είναι μάλιστα
άκόμη εντός τοϋ εδάφους μέχρι τών γονάτων. Εις τό εν 11 ό Έρμης φαίνεται παρακο-
λουθών τήν ιεοάν στιγμήν της ανόδου, ένω τρεις σάτυροι πανηγυρίζουν τό γεγονός
χορεύοντες. Εις δέ τό άλλο 12 εΐναι επίσης εντός τοϋ εδάφους, ό δέ Έρμης, ό όποιος
υποτίθεται ότι εξήλθε πρώτος, τήν ύποβοηθεϊ δίδων τήν χεΐρά του διά νά τήν παραδώση
προτεταμένην χείρα προσφέρεται άντικείμενόν τι, άλλοτε
δμως είναι μόνον χειρονομία σκοπούσα φιλικήν ένδει-
ξιν, 'ίσοις χαιρετισμόν (πρ,.ύ'δρίαν Μειδίου Ηορρΐη Ηδηά-
1)θθ1ί II181).
1 Ραιι1γ-ννΊ35ον& VIII 76! κ. έπ.
2 Ρ3ΐι1γ - \νί83θνίΐ εν. άν. 774.
3 ΑγοΙι. IV 208 έ. Μοηιιηίθηίϊ 1904, 42.
4 Ρηιιΐν" \νΪ83ον£ΐ έν άν. 774 έπ.
5 ϋίπ·βιηΙ)βΓ§ III 2 1811 έπ. και ΚοδοΙιβΓ 12 2374.
6 Ωραιότατη παράσυασις μέ τον Έρμήν ώς ψυχο-
πομπόν είναι επί της ,λουτροφόρου της Μυρρίνης ΌδΓβΐΏ.
ενΟ. άνωτέρω είκ. 4954.
7 Αϊίη&\ΐ 1873 III σ. 87.
8 Στιχ. 335 και 377.
«) ΚοδοΙιβΓ 1 2 σ. 2374 κ- έπ.
10 ΟΣίΓβηιβοΓο- III 2, 1811 κ. έπ.
11 ^ΙιΛ. ά. Ιηβΐ. VII 166.
12 ϋ&ΓΘΐηβθΓίξ έν. άν. είκ. 4944.
ΕΙμήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
125
Άλλ' εδώ νομίζω δτι ή κίνησις τοϋ Έρμου δεν πρέπει νά έκληφθτ) ώς τυπική, άλλά
μάλλον, ώς ελέχθη και ανωτέρω, δτι έ'χει σκοπόν νά λάβη εκ της χειρός την κα-
θημένην θεάν, και επομένως ή σκηνή δύναται νά θεωρηθή ώς αναφερομένη εις ώρισμέ-
νον μϋθον.
Γυναίκες, μετά τών όποιων συνδέεται ό Έρμης υπό τάς διαφόρους ιδιότητας
του, δεν είναι όλίγαι, καθώς παραδίδει ή μυθολογία 1. Άλλ' επειδή κατά τήν γνώμην
μου ή καθημένη μορφή δεν εΐναι θνητή, θά έπρεπε ν' άναζητηθή ό μΰθος εις τάς σχέσεις
του μετά τών θεών.
Ή "Ηρα3, ή Γή 2, περισσότερον δέ από πάσαν άλλην ή Αφροδίτη 2 συν-
δέεται προς τον Έρμήν όχι μόνον εις τήν μυθολογίαν, αλλά και εις τήν τέχνην τών κλασ-
σικών χρόνων και ιδίως εις τά αγγεία τοΰ τετάρτου αιώνος. Ό Έρμης εις μεγάλας μεν
συναθροίσεις θεών συνήθως εύρίσκετο πλησίον της, και αυτοτελώς δέ μετά μόνης της
Αφροδίτης εΐναι πολύ σύνηθες θέμα εις τήν άγγειογραφίαν 3. Άλλά εις τάς ανωτέρω
παραστάσεις σχεδόν πάντοτε, καθ'όσον γνωρίζω, ή Αφροδίτη συνοδεύεται από τον "Ερωτα,,
άν ήθελε δέ ό τεχνίτης νά παραστήση εδώ Άφροδίτην, υπήρχε χώρος και διά τον υίόν
της. Πιθανώτερον λοιπόν είναι, ότι εδώ πρόκειται περί άλλης θεάς, μετά της οποίας επί-
σης συνδέεται ό Έρμης, της Περσεφόνης 4·, και δεν θά ήτο ϊσως πολύ τολμηρόν νά ύπο-
Οέσωμεν ότι εις τήν παράστασιν τοϋ σκύφου ό τεχνίτης παρέστησεν ώρισμένην σκηνήν
τοϋ δράματος της αρπαγής της υπό τοϋ Πλούτωνος ολίγας στιγμάς πριν έπανέλθη εις
τήν Γήν.
Ό μϋθος βεβαίως εΐναι πασίγνοοστος. Επίσης γνωστή είναι ή ίδιότης τοΰ Έρμοϋ
ώς ψυχοπομποϋ 3. Όδηγεΐ τάς ψυχάς εις τον "Αδην 5, όπως τον βλέπομεν εις πολλάς
λευχάς λυκύθους. ή κρατεί από τήν χείρα τους νεκρούς6 ή παραδίδει και αυτήν τήν
Περσεφόνην εις τον Πλούτωνα 7 (είκ. 8).
Άλλά ήδη εις τον Όμηρικόν ΰμνον της Δήμητρος 8 ό Έρμης δεν οδηγεί μόνον
τούς νεκρούς εις τον "Αδην, άλλά και ζητεί ώς "Αγγελος τοϋ Διός τήν Περσεφόνην από
τον Πλούτωνα- και δεν φαίνεται μεν οτι παραλαμβάνει αυτήν ό ϊδιος, άλλά όδηγεΐ τό
άρμα, τύ όποιον τήν επαναφέρει εις τον επάνω κόσμον ή ΐσταται πλησίον αυτού 9.
Εις τον ΑΊσχύλον όμως και τούς άλλους τραγικούς επικρατεί τό νέον αίσθημα 1°,
καθώς άπεικονίζεται εις αγγεία τοϋ πέμπτου αιώνος. Και εις δύο μεν εξ αύτών άπει-
κονίζεται ακριβώς ή στιγμή, κατά τήν οποίαν εξέρχεται άπό τήν γήν είναι μάλιστα
άκόμη εντός τοϋ εδάφους μέχρι τών γονάτων. Εις τό εν 11 ό Έρμης φαίνεται παρακο-
λουθών τήν ιεοάν στιγμήν της ανόδου, ένω τρεις σάτυροι πανηγυρίζουν τό γεγονός
χορεύοντες. Εις δέ τό άλλο 12 εΐναι επίσης εντός τοϋ εδάφους, ό δέ Έρμης, ό όποιος
υποτίθεται ότι εξήλθε πρώτος, τήν ύποβοηθεϊ δίδων τήν χεΐρά του διά νά τήν παραδώση
προτεταμένην χείρα προσφέρεται άντικείμενόν τι, άλλοτε
δμως είναι μόνον χειρονομία σκοπούσα φιλικήν ένδει-
ξιν, 'ίσοις χαιρετισμόν (πρ,.ύ'δρίαν Μειδίου Ηορρΐη Ηδηά-
1)θθ1ί II181).
1 Ραιι1γ-ννΊ35ον& VIII 76! κ. έπ.
2 Ρ3ΐι1γ - \νί83θνίΐ εν. άν. 774.
3 ΑγοΙι. IV 208 έ. Μοηιιηίθηίϊ 1904, 42.
4 Ρηιιΐν" \νΪ83ον£ΐ έν άν. 774 έπ.
5 ϋίπ·βιηΙ)βΓ§ III 2 1811 έπ. και ΚοδοΙιβΓ 12 2374.
6 Ωραιότατη παράσυασις μέ τον Έρμήν ώς ψυχο-
πομπόν είναι επί της ,λουτροφόρου της Μυρρίνης ΌδΓβΐΏ.
ενΟ. άνωτέρω είκ. 4954.
7 Αϊίη&\ΐ 1873 III σ. 87.
8 Στιχ. 335 και 377.
«) ΚοδοΙιβΓ 1 2 σ. 2374 κ- έπ.
10 ΟΣίΓβηιβοΓο- III 2, 1811 κ. έπ.
11 ^ΙιΛ. ά. Ιηβΐ. VII 166.
12 ϋ&ΓΘΐηβθΓίξ έν. άν. είκ. 4944.