Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (3.1986)

OD IKONOLOGII DO HERMENEUTYKI

175

tywności, które znowu wymagają nie tylko ogólnych pojęć doświadczenia
estetycznego i dzieła, ale i specyficznej wiedzy historycznej. Wszakże
zgłębienie relacji dzieła względem sytuacji historycznej nie może obyć
się — jeśli mamy wreszcie uchylić czystą teorię odbicia lub stosunek
przyczynowo-skutkowy •— bez rozpoznania elementów obrazowych i ich
produktywności 65. Nie tylko ciągła świadomość tych złożoności, ale i pra-
ca nad ich rozpoznaniem — oto jedne z najważniejszych postulatów
przy opracowywaniu pojedynczych problemów, obojętne, czy teoretycznej
natury, czy interpretacji jakiegoś dzieła.

Przełożył Adam S. Labuda

65 Por. artykuł i wskazane w nim nowe założenia S. A 1 p e r s, Is Art History?,
Daedalus, Summer 1977, s. 1 - 13; następnie D. Eosand, Art History and Criticism:
The Past and Present, New Literary History, 5, 1973, s. 435 - 445. Pragnę wskazać
na jeszcze jedną pracę, która ukazała się już po napisaniu mego artykułu: G.
Boehm, Zu einer Hermeneutik des Bildes, w: H. G. Gadamer i G. Boehm (wyd.),
Seminar: Die Hermeneutik und die Wissenschaften, Frankfurt am M. 1978, s. 444 -
-471.