DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Piotrowski, Piotr: Krytyka obrazu: w stronę neoawangardy Europy Środkowej lat sześćdziesiątych XX wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.28180#0172
170
PIOTR PIOTROWSKI
4. Dimitrije Baśicević Mangelos, Pitagoras (2), 1953; repr. wg: B. Stipancić, Dimitrije
Basiceuić Mangelos, Zagreb: Galerije grada Zagreba, 1990
Ten rodzaj twórczości, jego późniejsza poezja oraz „nie-historie”, Bran-
ka Stipancić wyjaśnia, odwołując się do polskiego poety Tadeusza Róże-
wicza, pytaniem o kondycję słowa i literatury w kontekście wojny, pyta-
niem o poezję w obliczu końca słów i reguł poetyckiej artykulacji,
pytaniem o kryzys estetyki w perspektywie Zagłady19. Negatywny punkt
odniesienia twórczości artysty powołany jest nie tylko w kontekście do-
świadczeń niedawnej wojny, ale też współczesności. Jeden z pierwszych
tworzonych przez Mangelosa „globusów” nosi tytuł Pejzaż Al Capone
(1952), gdyż - jak twierdzi twórca - „w pewnym momencie rozważałem
problem Ziemi jako krajobrazu Al Capone, a wiadomo kim on był”20 (ił. 3).
Pytania o charakter tego doświadczenia rodzą konieczność znalezienia
odpowiedzi, a odpowiedzią na ciemność i irracjonalne, może być wyłącz-
nie racjonalne, zwrot w stronę miary, świadomość, że zaczynamy od po-
czątku, od „zera”. Praca Hołd Pitagorasowi (1953) (ił. 4) miała być właś-
nie takim początkiem, rozpoczęciem myślenia i tworzenia z punktu
19 Ibidem, s. 15.
20 [Mladen Stilinović, rozmowa z Dimitrijem Baśicevicieml Mangelos, (w:) Rijeci i Sli-
ke! Wordds & Images, op. cit., s. 64
PIOTR PIOTROWSKI
4. Dimitrije Baśicević Mangelos, Pitagoras (2), 1953; repr. wg: B. Stipancić, Dimitrije
Basiceuić Mangelos, Zagreb: Galerije grada Zagreba, 1990
Ten rodzaj twórczości, jego późniejsza poezja oraz „nie-historie”, Bran-
ka Stipancić wyjaśnia, odwołując się do polskiego poety Tadeusza Róże-
wicza, pytaniem o kondycję słowa i literatury w kontekście wojny, pyta-
niem o poezję w obliczu końca słów i reguł poetyckiej artykulacji,
pytaniem o kryzys estetyki w perspektywie Zagłady19. Negatywny punkt
odniesienia twórczości artysty powołany jest nie tylko w kontekście do-
świadczeń niedawnej wojny, ale też współczesności. Jeden z pierwszych
tworzonych przez Mangelosa „globusów” nosi tytuł Pejzaż Al Capone
(1952), gdyż - jak twierdzi twórca - „w pewnym momencie rozważałem
problem Ziemi jako krajobrazu Al Capone, a wiadomo kim on był”20 (ił. 3).
Pytania o charakter tego doświadczenia rodzą konieczność znalezienia
odpowiedzi, a odpowiedzią na ciemność i irracjonalne, może być wyłącz-
nie racjonalne, zwrot w stronę miary, świadomość, że zaczynamy od po-
czątku, od „zera”. Praca Hołd Pitagorasowi (1953) (ił. 4) miała być właś-
nie takim początkiem, rozpoczęciem myślenia i tworzenia z punktu
19 Ibidem, s. 15.
20 [Mladen Stilinović, rozmowa z Dimitrijem Baśicevicieml Mangelos, (w:) Rijeci i Sli-
ke! Wordds & Images, op. cit., s. 64