DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Szeląg, Marcin: Kolekcje muzealne współczesnego malarstwa i rzeźby polskiej: analiza porównawcza zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi, Museum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.28180#0310
308
MARCIN SZELĄG
torycznej, związane z faktem, że instytucja ta od 1950 do 1970 roku była
muzeum okręgowym. W związku z tym funkcja, jaką miało ono pełnić na
Dolnym Śląsku, wiązała się przede wszystkim ze sztuką i historią regio-
nu. Początkowo kolekcja wyraźnie oscylowała w kierunku współczesnej
ceramiki i szkła, co wynikało z charakteru kształcenia na wrocławskiej
PWSSP. Zbiory ceramiki i szkła, legły u podstaw praktyki systematycz-
nego gromadzenia sztuki współczesnej przez Muzeum Śląskie. Zdeter-
minowane przez ówczesny profil instytucji nabytki współczesnego
malarstwa i rzeźby koncentrowały się więc na środowisku artystów zwią-
zanych z Wrocławiem, podlegając dalszym obostrzeniom, w postaci admi-
nistracyjnego zakazu gromadzenia przez muzea okręgowe prac o chara-
kterze abstrakcyjnym18. W tych warunkach we wrocławskim muzeum
w 1968 roku powstał Dział Sztuki Współczesnej. Jego pierwszym kurato-
rem był Paweł Banaś. Program kolekcjonerski Działu koncentrował się
na, traktowanej jako całość, twórczości artystycznej po roku 1945. Kon-
cepcja ta wynikała z założenia, że po roku 1945 zatarły się granice pomię-
dzy poszczególnymi gatunkami artystycznymi, a także między sztuką
warsztatową i użytkową19. W 1970 roku uległ zmianie profil i zakres
działania wrocławskiej instytucji, która została nobilitowana do rangi
Muzeum Narodowego. W 1972 roku kierownictwo Działu Sztuki Współ-
czesnej objął Mariusz Hermansdorfer. Wystąpienie na początku lat sie-
demdziesiątych wspomnianych zmian pozwoliło na przeformułowanie
dotychczasowej praktyki kolekcjonerskiej. Wówczas została ostatecznie
przełamana bariera środowiskowa, a wraz z nią nastąpiło nasilenie zain-
teresowania, dotychczas zaniedbywanym, malarstwem, rzeźbą grafiką
i rysunkiem. Bez zmian pozostały natomiast te aspekty programu zbio-
rów, które w mniejszym lub większym stopniu decydowały o specyfice
działalności Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Dolną granicą chro-
nologiczną sztuki współczesnej był nadal rok 1945, utrzymano jej monoli-
tyczną strukturę, rozwijano zbiory ceramiki i szkła artystycznego, wresz-
cie środowisko artystów związanych z Wrocławiem utrzymało swoją
uprzywilejowaną pozycję. Jednocześnie opracowane zostały założenia teo-
retyczne programu zbiorów, które porządkowały zakres eksploracji pol-
skiej praktyki artystycznej. Założenia „scenariusza” kolekcji akcentowały
dwie zasadnicze przesłanki, które wyznaczały jej kierunki rozwoju. Pier-
wsza wynikała z przyjętej wizji historii sztuki dwudziestowiecznej. Zgod-
nie z nią uproszczony rozwój sztuki XX wieku przebiegał w napięciu
18 M. Hermansdorfer (wstęp) w: Polska sztuka współczesna. Katalog zbiorów, Wroc-
ław 1983, s. 4.
19 Ibidem.
MARCIN SZELĄG
torycznej, związane z faktem, że instytucja ta od 1950 do 1970 roku była
muzeum okręgowym. W związku z tym funkcja, jaką miało ono pełnić na
Dolnym Śląsku, wiązała się przede wszystkim ze sztuką i historią regio-
nu. Początkowo kolekcja wyraźnie oscylowała w kierunku współczesnej
ceramiki i szkła, co wynikało z charakteru kształcenia na wrocławskiej
PWSSP. Zbiory ceramiki i szkła, legły u podstaw praktyki systematycz-
nego gromadzenia sztuki współczesnej przez Muzeum Śląskie. Zdeter-
minowane przez ówczesny profil instytucji nabytki współczesnego
malarstwa i rzeźby koncentrowały się więc na środowisku artystów zwią-
zanych z Wrocławiem, podlegając dalszym obostrzeniom, w postaci admi-
nistracyjnego zakazu gromadzenia przez muzea okręgowe prac o chara-
kterze abstrakcyjnym18. W tych warunkach we wrocławskim muzeum
w 1968 roku powstał Dział Sztuki Współczesnej. Jego pierwszym kurato-
rem był Paweł Banaś. Program kolekcjonerski Działu koncentrował się
na, traktowanej jako całość, twórczości artystycznej po roku 1945. Kon-
cepcja ta wynikała z założenia, że po roku 1945 zatarły się granice pomię-
dzy poszczególnymi gatunkami artystycznymi, a także między sztuką
warsztatową i użytkową19. W 1970 roku uległ zmianie profil i zakres
działania wrocławskiej instytucji, która została nobilitowana do rangi
Muzeum Narodowego. W 1972 roku kierownictwo Działu Sztuki Współ-
czesnej objął Mariusz Hermansdorfer. Wystąpienie na początku lat sie-
demdziesiątych wspomnianych zmian pozwoliło na przeformułowanie
dotychczasowej praktyki kolekcjonerskiej. Wówczas została ostatecznie
przełamana bariera środowiskowa, a wraz z nią nastąpiło nasilenie zain-
teresowania, dotychczas zaniedbywanym, malarstwem, rzeźbą grafiką
i rysunkiem. Bez zmian pozostały natomiast te aspekty programu zbio-
rów, które w mniejszym lub większym stopniu decydowały o specyfice
działalności Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Dolną granicą chro-
nologiczną sztuki współczesnej był nadal rok 1945, utrzymano jej monoli-
tyczną strukturę, rozwijano zbiory ceramiki i szkła artystycznego, wresz-
cie środowisko artystów związanych z Wrocławiem utrzymało swoją
uprzywilejowaną pozycję. Jednocześnie opracowane zostały założenia teo-
retyczne programu zbiorów, które porządkowały zakres eksploracji pol-
skiej praktyki artystycznej. Założenia „scenariusza” kolekcji akcentowały
dwie zasadnicze przesłanki, które wyznaczały jej kierunki rozwoju. Pier-
wsza wynikała z przyjętej wizji historii sztuki dwudziestowiecznej. Zgod-
nie z nią uproszczony rozwój sztuki XX wieku przebiegał w napięciu
18 M. Hermansdorfer (wstęp) w: Polska sztuka współczesna. Katalog zbiorów, Wroc-
ław 1983, s. 4.
19 Ibidem.