DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Mirzoeff, Nicholas; Bryl, Mariusz [Übers.]: Podmiot kultury wizualnej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28196#0251
PRZEKŁADY
Nicholas Mirzoeff
PODMIOT KULTURY WIZUALNEJ"
Przez pierwsze dni ataku NATO na Serbię w kwietniu 1999 roku
oglądałem sprawozdania CNN na żywo z Belgradu. Obrazy ukazywały
płonące budynki gdzieś w Belgradzie, podczas gdy prezenter spokojnie
relacjonował oficjalne komunikaty. Małe logo wskazywało, że obrazy
pochodziły z serbskiej telewizji. W tym momencie surrealistyczny chłód
przekazu został nagle przerwany. Serbska telewizja, zrozumiawszy, że
CNN wykorzystuje jej program, przełączyła się na nadawanie amery-
kańskich obrazów oznaczonych przez logo CNN. Dzięki temu widzowie
CNN oglądali teraz serbską telewizję śledzącą ich w trakcie oglądania.
CNN pokazywała logo telewizji serbskiej jako ostrzeżenie, wskazując
swojej amerykańskiej widowni, że nie można całkowicie wierzyć tym
obrazom. Świetnie wiedząc, że jej widzowie podzielają ten sceptycyzm,
serbska telewizja przełączyła obraz po to, by przekonać jej własną, kra-
jową widownię, aby uwierzyła w prawdziwość nadawanych obrazów,
skoro są to te same obrazy, które oglądają właśnie teraz również widzo-
wie CNN. Telewizja serbska wykorzystała globalną stację telewizyjną,
by uprawomocnić swoją lokalną relację. Rozeźlony tym faktem prezenter
interweniował i CNN przestała pokazywać obrazy. Globalna korporacja
utraciła kontrolę nad logo, a więc i nad obrazem. Była to zatem w takim
samym stopniu walka o obrazy, co walka o terytorium.
Ten mały incydent wyrażał formalną kondycję współczesnej kultury
wizualnej, którą określam jako interwizualność: symultaniczny pokaz
i interakcja różnych rodzajów wizualności. CNN zachowuje się jak glo-
balny kanał, nadzorujący zachodniego widza. Niczym strażnik więzienny
w wyimaginowanym więzieniu, znanym jako Panoptikon, kamera CNN
ma być niewidzialna dla uczestników w wydarzeniach nadawanych
w wiadomościach. Dzięki temu możliwa jest transmisja na tyłach linii
* Przekład na podstawie: Nicholas Mirzoeff, The Subject of Visual Culture, w: idem
(ed.), The Visual Culture Reader, Second edition, Routledge, London-New York 2002,
s. 3-18.
Nicholas Mirzoeff
PODMIOT KULTURY WIZUALNEJ"
Przez pierwsze dni ataku NATO na Serbię w kwietniu 1999 roku
oglądałem sprawozdania CNN na żywo z Belgradu. Obrazy ukazywały
płonące budynki gdzieś w Belgradzie, podczas gdy prezenter spokojnie
relacjonował oficjalne komunikaty. Małe logo wskazywało, że obrazy
pochodziły z serbskiej telewizji. W tym momencie surrealistyczny chłód
przekazu został nagle przerwany. Serbska telewizja, zrozumiawszy, że
CNN wykorzystuje jej program, przełączyła się na nadawanie amery-
kańskich obrazów oznaczonych przez logo CNN. Dzięki temu widzowie
CNN oglądali teraz serbską telewizję śledzącą ich w trakcie oglądania.
CNN pokazywała logo telewizji serbskiej jako ostrzeżenie, wskazując
swojej amerykańskiej widowni, że nie można całkowicie wierzyć tym
obrazom. Świetnie wiedząc, że jej widzowie podzielają ten sceptycyzm,
serbska telewizja przełączyła obraz po to, by przekonać jej własną, kra-
jową widownię, aby uwierzyła w prawdziwość nadawanych obrazów,
skoro są to te same obrazy, które oglądają właśnie teraz również widzo-
wie CNN. Telewizja serbska wykorzystała globalną stację telewizyjną,
by uprawomocnić swoją lokalną relację. Rozeźlony tym faktem prezenter
interweniował i CNN przestała pokazywać obrazy. Globalna korporacja
utraciła kontrolę nad logo, a więc i nad obrazem. Była to zatem w takim
samym stopniu walka o obrazy, co walka o terytorium.
Ten mały incydent wyrażał formalną kondycję współczesnej kultury
wizualnej, którą określam jako interwizualność: symultaniczny pokaz
i interakcja różnych rodzajów wizualności. CNN zachowuje się jak glo-
balny kanał, nadzorujący zachodniego widza. Niczym strażnik więzienny
w wyimaginowanym więzieniu, znanym jako Panoptikon, kamera CNN
ma być niewidzialna dla uczestników w wydarzeniach nadawanych
w wiadomościach. Dzięki temu możliwa jest transmisja na tyłach linii
* Przekład na podstawie: Nicholas Mirzoeff, The Subject of Visual Culture, w: idem
(ed.), The Visual Culture Reader, Second edition, Routledge, London-New York 2002,
s. 3-18.