DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.47030#0033
-T
OPTIMO LECTORI
HIER.ONYMVS ZIEGLERVS.
S. D. P.
NNALES de rebus gestis Boiorum,quos Ioannes Auentinus,felicissi me-
moriae, scripsit, in magna expedatione tam diu fuisse, Optime ledor,
te non latet. Verum quidnam eorundem editionem huc vsque im-
pediuerit, incertum est. Licet nemo vnquam eos absque audoritate
ducum Boiariae publicare ausus fuisset, tamen obitum clarissimi viri
Auentini in praecipua causa fuisse arbitror. Multa enim sine dubio
emea dasset, pleraque forsitan mutasset etiam, si per fatalicuisset. Hinc ego hanc conie-
duram sacio, quod in vero & originali autographo multa in marginibus, non vna didio-
ne,sed varia &diuersaaliquando super vnico vocabulo notata fuerint: quasi dubius ipse-
met, quid potissimum sequeretur, essiet. Nam in etymologiis de nouo excogitandis,
praesertim propriorum nominum, personarum, locorum, & huiusmodi aliarum rerum,
nimium fuit curiosus, ne dicam superstitiosus: id quod intelliguntj & testanturii, qui au-
tographum ipsum viderunt. Scimus enim, eorum Annalium plurima extare exempla, et-
iam in exteris nationibus. Qui igitur habent, iudicent, neque improbabunt in hac re pru-
dentissimorum virorum consilium: modo quieti animi homines videri voluerint.Atque
vtinam multi habere & legere possient: non aliter prorsus iudicaturos, atque nos, puto.
Obscura etymologia, mihi crede, non parum dissicultatis ledori parit, praesertim cum
res alioquin notissima, e longinquo etymologia vocabuli excogitata, obscuratur. Nomina
enim (teste Hermolao Barbaro) & cognomina oppidorum propria, sicut hominum, qua-
cunque lingua retineri debent. Aristoteles quoque in Topicis ait , vtendum nominibus
secundum plures: quo nihil aliud voluit (vt ego intelligo) quam iis vtendum,quibus mul-
ti vtuntur. Denique, philosopho teste, verba debent seruire rebus, non res verbis. Nec
possiunt omnia in Latinum, aut Graecum commode conuerti: etsi id quandoque bene fit,
magnum tamen facit ledori plerumque dubium. Deinde etiam illud accidere solet, vt
quia pleraque ita tradantur, vtnisiinsuo, ac proprio nomine legantur, neque gratiam
eandem retineant,neque parem potestatem : plurimum interim nitoris & intelledus de-
cedat necesse est, quae omnia in Annalibus suis Auentinus (tamen cum venia tanti viri di-
dum volo) non vbique obseruauit. Sed, vt antea dixi, plane mihi persuadeo, si vita ei
longi orcontigissiet, multa mutasset. Nana beatus Rhenus, vir in his rebus rede & solide
versatus,adAuentinumscripsit,eumqueamice admonuit, ne temere, & inemendatos
Annales suos publicaret: ne ei idem,quod aliis, eueniat. Hanc epistolam clarissi. vir D.
Stephanus Gartner,illustrissiPrincipis Boiorum Albertiarchiater, apud Auentinum legit,
atque mihi haec non semel dixit. Fuit equidem Auentinus homo antiquitatis amator,ad-
mirator supra quam quisquam alius, imitatorque valde curiosus. Cum igitur illustrisfi
Principis & Domini D. Alberti Palatini Rheni, vtriusque Boiariae,&c. ducis consensu,ste-
pe dicti Annales, per Celsitudinis suae consiliarios, mihi dati erant, vt scilicet eos de nouo
exscriberem, atque praelo appararem, continuo libros singulos perlegi, annotans (vtin
mandatis habebam) ea quae videbantur duriora. Deinde quorundam dodorum ac in
histonis exercitatorum virorum opera &iudicio vsus, ita vtexcusisunt, libros Annalium
omnes chalcographo dedi. Non deerunt tamen (vtcerto iamscimus) calumniatores,
clamitantes, multa in Auentino inuersa, multa mutata, multa denique omissa, & quae li-
buit, supposita essie. Confer,quaeso, quicunque sis, cum tuo exemplo Annales hos excu-
sos,singulaque diligenter collige,atque vide,num possis integrum duernionem consicere.
Non pro fedo poteris: ego enim isthaec omnia iam dudum ad vnam syllabam studiosissi-
mecomputaui. Adde etiam inuediuas quasdam contra ecclesiasticas personas: item
fabulosas narrationes,qu2e omnia nihil quicquam ad historiam facere visa^ igitur non frau-
de, 1 ed iudicio omissa. Nam bona fide affirmare ausim, historiae ipsi nihil quicquam de-
tradum: omnia fideliter reddita, testibus multis bonis & dodissimis viris: quorum ne-
gligentiam (vt Ter. verbis vtar) aemulari malo, quam quorundam obscuram diligentiam,
aut,si mauis,iniquum iudicium. Verum vt melius,quid velim,intelligas, annotauimus in-
fra quaedam & haec pauca ex innumerabilibus colleda:quae & si tu legissies, vtique da-
mnassies. Putasne tu,Optime ledor, cuiuis licere iis oppidis, quae aliquando vix trecentos
annos habent, insolita, & ipsius Euandri matri incognita nomina, contra fundatoris insti-
* 2 tutum
OPTIMO LECTORI
HIER.ONYMVS ZIEGLERVS.
S. D. P.
NNALES de rebus gestis Boiorum,quos Ioannes Auentinus,felicissi me-
moriae, scripsit, in magna expedatione tam diu fuisse, Optime ledor,
te non latet. Verum quidnam eorundem editionem huc vsque im-
pediuerit, incertum est. Licet nemo vnquam eos absque audoritate
ducum Boiariae publicare ausus fuisset, tamen obitum clarissimi viri
Auentini in praecipua causa fuisse arbitror. Multa enim sine dubio
emea dasset, pleraque forsitan mutasset etiam, si per fatalicuisset. Hinc ego hanc conie-
duram sacio, quod in vero & originali autographo multa in marginibus, non vna didio-
ne,sed varia &diuersaaliquando super vnico vocabulo notata fuerint: quasi dubius ipse-
met, quid potissimum sequeretur, essiet. Nam in etymologiis de nouo excogitandis,
praesertim propriorum nominum, personarum, locorum, & huiusmodi aliarum rerum,
nimium fuit curiosus, ne dicam superstitiosus: id quod intelliguntj & testanturii, qui au-
tographum ipsum viderunt. Scimus enim, eorum Annalium plurima extare exempla, et-
iam in exteris nationibus. Qui igitur habent, iudicent, neque improbabunt in hac re pru-
dentissimorum virorum consilium: modo quieti animi homines videri voluerint.Atque
vtinam multi habere & legere possient: non aliter prorsus iudicaturos, atque nos, puto.
Obscura etymologia, mihi crede, non parum dissicultatis ledori parit, praesertim cum
res alioquin notissima, e longinquo etymologia vocabuli excogitata, obscuratur. Nomina
enim (teste Hermolao Barbaro) & cognomina oppidorum propria, sicut hominum, qua-
cunque lingua retineri debent. Aristoteles quoque in Topicis ait , vtendum nominibus
secundum plures: quo nihil aliud voluit (vt ego intelligo) quam iis vtendum,quibus mul-
ti vtuntur. Denique, philosopho teste, verba debent seruire rebus, non res verbis. Nec
possiunt omnia in Latinum, aut Graecum commode conuerti: etsi id quandoque bene fit,
magnum tamen facit ledori plerumque dubium. Deinde etiam illud accidere solet, vt
quia pleraque ita tradantur, vtnisiinsuo, ac proprio nomine legantur, neque gratiam
eandem retineant,neque parem potestatem : plurimum interim nitoris & intelledus de-
cedat necesse est, quae omnia in Annalibus suis Auentinus (tamen cum venia tanti viri di-
dum volo) non vbique obseruauit. Sed, vt antea dixi, plane mihi persuadeo, si vita ei
longi orcontigissiet, multa mutasset. Nana beatus Rhenus, vir in his rebus rede & solide
versatus,adAuentinumscripsit,eumqueamice admonuit, ne temere, & inemendatos
Annales suos publicaret: ne ei idem,quod aliis, eueniat. Hanc epistolam clarissi. vir D.
Stephanus Gartner,illustrissiPrincipis Boiorum Albertiarchiater, apud Auentinum legit,
atque mihi haec non semel dixit. Fuit equidem Auentinus homo antiquitatis amator,ad-
mirator supra quam quisquam alius, imitatorque valde curiosus. Cum igitur illustrisfi
Principis & Domini D. Alberti Palatini Rheni, vtriusque Boiariae,&c. ducis consensu,ste-
pe dicti Annales, per Celsitudinis suae consiliarios, mihi dati erant, vt scilicet eos de nouo
exscriberem, atque praelo appararem, continuo libros singulos perlegi, annotans (vtin
mandatis habebam) ea quae videbantur duriora. Deinde quorundam dodorum ac in
histonis exercitatorum virorum opera &iudicio vsus, ita vtexcusisunt, libros Annalium
omnes chalcographo dedi. Non deerunt tamen (vtcerto iamscimus) calumniatores,
clamitantes, multa in Auentino inuersa, multa mutata, multa denique omissa, & quae li-
buit, supposita essie. Confer,quaeso, quicunque sis, cum tuo exemplo Annales hos excu-
sos,singulaque diligenter collige,atque vide,num possis integrum duernionem consicere.
Non pro fedo poteris: ego enim isthaec omnia iam dudum ad vnam syllabam studiosissi-
mecomputaui. Adde etiam inuediuas quasdam contra ecclesiasticas personas: item
fabulosas narrationes,qu2e omnia nihil quicquam ad historiam facere visa^ igitur non frau-
de, 1 ed iudicio omissa. Nam bona fide affirmare ausim, historiae ipsi nihil quicquam de-
tradum: omnia fideliter reddita, testibus multis bonis & dodissimis viris: quorum ne-
gligentiam (vt Ter. verbis vtar) aemulari malo, quam quorundam obscuram diligentiam,
aut,si mauis,iniquum iudicium. Verum vt melius,quid velim,intelligas, annotauimus in-
fra quaedam & haec pauca ex innumerabilibus colleda:quae & si tu legissies, vtique da-
mnassies. Putasne tu,Optime ledor, cuiuis licere iis oppidis, quae aliquando vix trecentos
annos habent, insolita, & ipsius Euandri matri incognita nomina, contra fundatoris insti-
* 2 tutum