DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.47030#0035
__@ )os ____
ILLUSTRISSIMIS PRINCIPIBUS
DOMINO IOHANNI ET DOMINO CAROLO,
Palatinis Rheni, Boiariae Ducibus, & Veldentiae Comitibus■>
' Dominis (itis clementijfmis.
NICOLAVS CISNERVS.
SVANTVM momenti publice priuatimque ad omnes vitae humanae par-
tes historia afferat, siue vtilitatem siue dignitatem, siue voluptatem, quae
ex ea percipitur, spedauerimus, certissimis clarissimorum autorum testi-
moniis adeo perspicuum est, vt’neminem esse putem, qui id in dubium
reuocare velit. Nam Plato in Timaeo inducit Aegyptium sacerdotem
Graecos reprehendentem, & ad Solonem dicentem,in quibus nulla
antiquitatis Jit cognitio, nulla qu fifenilis & canajcientia.
Ad quem locum relpiciensCicero in Oratore ad M.Brutum scripsitjNescire autem quid,
antequam natus sis, acciderit, id semper esse puerorum. Quid enim est aetas hominis, nisi
cum memoria rerum veterum cum superiorum aetate contexitur ? I dem sequutus est lo-
hannes Ludouicus Viues, lib. de Trad. discipl. p. 555. cum tradit, hijloriam ,Jiadflt, ex
pueris facerefenes: Jm abst exfenibuspueros. Nam cognitione veteris anteriorisque me-
moriae nos confequi, vt praeteritis non minus videamur intersuisse,quam praesentibtrs, il-
lisque’perinde vthis vti pos simus.
Cur autem a grauissimis illis scriptoribus Platone & Cicerone expertes huius materiae
pueri appellentur, similitudine quadam Franciscus Roborteilus in lib.. de Scribenda hist. &
Carolus Sigonius in oratione de Laudib. hist. explicant. Sicut enim pueri ob indicii im-tc
becillitatem nec hominem ab homine discernere, neque rem. a re distinguere, nihilque<c
quod procul sit cogitatione compledi,neque praeterita respicere,neque futura prouide-<c
re posiunt: qui nullamge(iarum rerum, nullam praeteritorum fe culorum animo com-
prehenfam notionem tenent, expraeteritisfuturos euentusprff icere nequeunt, eaque de
caufa pueris intelligentia aut nihil aut parum praedant. Atque haec accipienda fant de
experientia, quam historiae veterisque memoriae cognitio suppeditat. Nam alia longa
vita vsuque rerum quaeritur, qua plerumque senes aliis minoris aetatis praestant. Hinc
illud Poetae,
- - Seris venitprudentia ab annis*
Et quod est apud Fabium lib. 12. cap .4. senibus autoritatem maiorem esse, quod plura
nosse & vidisse credantur,idqueHomerum srequentissimetestari. Itemhoclobi cap. 12,
ad Zopharum generum: JLfl in fenibus fapientia> $ longa netas affert peritiamo Verum
addit Fabius non expedandam vltimam aetatem, cum studia praestent, vt quantum ad co-
gnitionem pertinet rerum, etiam praeteritis seculis vixisse videamur. Commodius au-
tem est & tutius euentis aliorum notandis, exammandisque prudentiam quaerere, quam
siipsi experiamur, cum id non sine labore, interdum etiam non sine periculo fiat.
Sed cum de aliis historiae frudibus, tum de hoc ipso praedare Diodorus Siculus, in
prooemio Bibliothecae. Ex quo hanc quasi epitomen Carolus Sigonius in orationem
de laudibus historiae suam transtulit. Magnas a nobis gratias rerum gestarum scripto-
bus esse habendas, quisuo studio effecerunt, vt rebus praeteritis cognoscendis facilius»
quid nobis invita expetendum, quid declinandum esset, expediremus. Prudentes mul-
tos fuisse homines legimus, & admirabili prope quadam in agendis rebus sapientia praedi-
tos, quam non natura, sed vsu rerum multarum non sine magnis vitae periculis sibi, vt de
Vlysl e traditum est, compararunt. At nobis Ilflorici hoc afferunt commodi, vt aduersis
aliorum cafibus edo Ai 3 ab omnibus quibus illi perculfsunt, tuti fortunae telis, cautius acli-
ones noftras dirigamus seniorum consiliaiuuenes admirantur, cur ? nempe, quia
eos longa aetas ac diuturna vita cautiores &prudentiores effecit. At eo pluris aestimanda
historia est, plura in omni genere exempla diuturnitas temporis, quam exigua vnius ho-
minis aetas colligit. Est ergo antiquitatis cognitio vtilissima,quippe quae iuuenes pru-u
dentia cum senioribus aequet, seniores eorum, quos experti sunt, casuum comprobati-^
one confirmet,scruatorem adRempubl, Imperatorem ad rem bellicam compledendam«
* * impel-
ILLUSTRISSIMIS PRINCIPIBUS
DOMINO IOHANNI ET DOMINO CAROLO,
Palatinis Rheni, Boiariae Ducibus, & Veldentiae Comitibus■>
' Dominis (itis clementijfmis.
NICOLAVS CISNERVS.
SVANTVM momenti publice priuatimque ad omnes vitae humanae par-
tes historia afferat, siue vtilitatem siue dignitatem, siue voluptatem, quae
ex ea percipitur, spedauerimus, certissimis clarissimorum autorum testi-
moniis adeo perspicuum est, vt’neminem esse putem, qui id in dubium
reuocare velit. Nam Plato in Timaeo inducit Aegyptium sacerdotem
Graecos reprehendentem, & ad Solonem dicentem,in quibus nulla
antiquitatis Jit cognitio, nulla qu fifenilis & canajcientia.
Ad quem locum relpiciensCicero in Oratore ad M.Brutum scripsitjNescire autem quid,
antequam natus sis, acciderit, id semper esse puerorum. Quid enim est aetas hominis, nisi
cum memoria rerum veterum cum superiorum aetate contexitur ? I dem sequutus est lo-
hannes Ludouicus Viues, lib. de Trad. discipl. p. 555. cum tradit, hijloriam ,Jiadflt, ex
pueris facerefenes: Jm abst exfenibuspueros. Nam cognitione veteris anteriorisque me-
moriae nos confequi, vt praeteritis non minus videamur intersuisse,quam praesentibtrs, il-
lisque’perinde vthis vti pos simus.
Cur autem a grauissimis illis scriptoribus Platone & Cicerone expertes huius materiae
pueri appellentur, similitudine quadam Franciscus Roborteilus in lib.. de Scribenda hist. &
Carolus Sigonius in oratione de Laudib. hist. explicant. Sicut enim pueri ob indicii im-tc
becillitatem nec hominem ab homine discernere, neque rem. a re distinguere, nihilque<c
quod procul sit cogitatione compledi,neque praeterita respicere,neque futura prouide-<c
re posiunt: qui nullamge(iarum rerum, nullam praeteritorum fe culorum animo com-
prehenfam notionem tenent, expraeteritisfuturos euentusprff icere nequeunt, eaque de
caufa pueris intelligentia aut nihil aut parum praedant. Atque haec accipienda fant de
experientia, quam historiae veterisque memoriae cognitio suppeditat. Nam alia longa
vita vsuque rerum quaeritur, qua plerumque senes aliis minoris aetatis praestant. Hinc
illud Poetae,
- - Seris venitprudentia ab annis*
Et quod est apud Fabium lib. 12. cap .4. senibus autoritatem maiorem esse, quod plura
nosse & vidisse credantur,idqueHomerum srequentissimetestari. Itemhoclobi cap. 12,
ad Zopharum generum: JLfl in fenibus fapientia> $ longa netas affert peritiamo Verum
addit Fabius non expedandam vltimam aetatem, cum studia praestent, vt quantum ad co-
gnitionem pertinet rerum, etiam praeteritis seculis vixisse videamur. Commodius au-
tem est & tutius euentis aliorum notandis, exammandisque prudentiam quaerere, quam
siipsi experiamur, cum id non sine labore, interdum etiam non sine periculo fiat.
Sed cum de aliis historiae frudibus, tum de hoc ipso praedare Diodorus Siculus, in
prooemio Bibliothecae. Ex quo hanc quasi epitomen Carolus Sigonius in orationem
de laudibus historiae suam transtulit. Magnas a nobis gratias rerum gestarum scripto-
bus esse habendas, quisuo studio effecerunt, vt rebus praeteritis cognoscendis facilius»
quid nobis invita expetendum, quid declinandum esset, expediremus. Prudentes mul-
tos fuisse homines legimus, & admirabili prope quadam in agendis rebus sapientia praedi-
tos, quam non natura, sed vsu rerum multarum non sine magnis vitae periculis sibi, vt de
Vlysl e traditum est, compararunt. At nobis Ilflorici hoc afferunt commodi, vt aduersis
aliorum cafibus edo Ai 3 ab omnibus quibus illi perculfsunt, tuti fortunae telis, cautius acli-
ones noftras dirigamus seniorum consiliaiuuenes admirantur, cur ? nempe, quia
eos longa aetas ac diuturna vita cautiores &prudentiores effecit. At eo pluris aestimanda
historia est, plura in omni genere exempla diuturnitas temporis, quam exigua vnius ho-
minis aetas colligit. Est ergo antiquitatis cognitio vtilissima,quippe quae iuuenes pru-u
dentia cum senioribus aequet, seniores eorum, quos experti sunt, casuum comprobati-^
one confirmet,scruatorem adRempubl, Imperatorem ad rem bellicam compledendam«
* * impel-