DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Miziołek, Jerzy: "Rodzina Centaurów" Louis de Silvestre'a w Pałacach Prezydenckim i w Wilanowie: o recepcji ekphrasis Lukiana w polskiej kulturze artystycznej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0047
41
JERZY MIZIOŁEK
Warszawa Instytut Archeologii UW
„Rodzina Centaurów" Louis de Silvestre 'a
w Pałacach Prezydenckim i w Wilanowie.
O recepcji ekphrasis Lukiana
w polskiej kulturze artystycznej
1. Dwa płótna Louis de Silvestre i ich wersje w zbiorach warszawskich
Wśród obrazów jakie pozostały w pałacu w Wilanowie z czasów krótkiego rezydowa-
nia w nim Augusta II Mocnego w latach 1730-1733, znajduje się sporych rozmiarów płót-
no (180 x 238 cm) znane jako Rodzina centaurów (il. l)1. Należy ono do grupy kilkunastu
innych obrazów z tego samego czasu uważanych za dzieła nadwornego artysty Wettynów
- Louis de Silvestre (1676-1760) i jego warsztatu2. W 1997 r. obraz został pokazany na
wystawie dzieł artysty w zbiorach polskich, zorganizowanej przez Muzeum Pałac w Wila-
nowie3. W pięknie wydanym katalogu ekspozycji taki oto odnajdujemy jego opis: „W
grocie, na skraju lasu, siedząca z dwojgiem dzieci - małych centaurów, centaurzyca, która
karmi piersią jedno z nich. Zwrócona w kierunku stojącego wyżej centaura, gestem wy-
ciągniętej ręki stara się go powstrzymać przed ukręceniem głowy małemu lewkowi. Prze-
straszony mały centaurek cofa się i wznosi rączki do góry"4. Można by tu jeszcze dodać,
że centaury ukazane są na tle wyjścia z groty mającego kształt prawie regularnego łuku.
Dorosły, brodaty centaur widnieje na tle niemal arkadyjskiego pejzażu z rosnącymi tu
* Dziękuję dr. Valerio Pacini'emu z Villa I Tatti (Harvard University Center for Italian Renaissance Studies in Florence)
za przesłanie kilku niedostępnych w Polsce publikacji, zaś dr. Wojciechowi Marcinkowskiemu z Muzeum Narodowego
w Krakowie za pomoc w pozyskaniu fotografii i kserokopii z Biblioteki Jagiellońskiej. Słowa wdzięczności kieruję
także do Dyrekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie i Muzeum Narodowego w Warszawie za możliwość wielokrotnego
studiowania omawianych w tym artykule obrazów.
1 W. CZAJEWSKI, Ilustrowany przewodnik po Warszawie i okolicach: Wilanów, Czerniaków, Morysin, Gucin, Natolin.
Wraz ze szczegółowym spisem 1000 obrazów z Galeryi Wilanowskiej, Warszawa 1893, s. 163, poz. 939; Louis de
Silvestre 1676-1760: francuski malarz dworu Augusta II i Augusta III. Obrazy ze zbiorów polskich, katalog wystawy:
Muzeum Pałac w Wilanowie, 28 czerwca - 30 września 1997. Oprać Irena Voise. Wstęp T. Pocheć-Perkowska, Warsza-
wa 1997, nr. 91. Obraz notowany jest w inwentarzach wilanowskich dopiero od 1877 r.
2 Na temat Wilanowa jako rezydencji Augusta II zob. m.in. W. FIJAŁKOWSKI, Królewski Wilanów, (b.r.w.-1996?), s.
133-149. Zob. też M. KARPOWICZ, Sztuka polska XVIII w., Warszawa 1985, s. 67 i 70.
3 Louis de Silvestre..., op. cit.
4 Ibid., nr 91, s. 115.
JERZY MIZIOŁEK
Warszawa Instytut Archeologii UW
„Rodzina Centaurów" Louis de Silvestre 'a
w Pałacach Prezydenckim i w Wilanowie.
O recepcji ekphrasis Lukiana
w polskiej kulturze artystycznej
1. Dwa płótna Louis de Silvestre i ich wersje w zbiorach warszawskich
Wśród obrazów jakie pozostały w pałacu w Wilanowie z czasów krótkiego rezydowa-
nia w nim Augusta II Mocnego w latach 1730-1733, znajduje się sporych rozmiarów płót-
no (180 x 238 cm) znane jako Rodzina centaurów (il. l)1. Należy ono do grupy kilkunastu
innych obrazów z tego samego czasu uważanych za dzieła nadwornego artysty Wettynów
- Louis de Silvestre (1676-1760) i jego warsztatu2. W 1997 r. obraz został pokazany na
wystawie dzieł artysty w zbiorach polskich, zorganizowanej przez Muzeum Pałac w Wila-
nowie3. W pięknie wydanym katalogu ekspozycji taki oto odnajdujemy jego opis: „W
grocie, na skraju lasu, siedząca z dwojgiem dzieci - małych centaurów, centaurzyca, która
karmi piersią jedno z nich. Zwrócona w kierunku stojącego wyżej centaura, gestem wy-
ciągniętej ręki stara się go powstrzymać przed ukręceniem głowy małemu lewkowi. Prze-
straszony mały centaurek cofa się i wznosi rączki do góry"4. Można by tu jeszcze dodać,
że centaury ukazane są na tle wyjścia z groty mającego kształt prawie regularnego łuku.
Dorosły, brodaty centaur widnieje na tle niemal arkadyjskiego pejzażu z rosnącymi tu
* Dziękuję dr. Valerio Pacini'emu z Villa I Tatti (Harvard University Center for Italian Renaissance Studies in Florence)
za przesłanie kilku niedostępnych w Polsce publikacji, zaś dr. Wojciechowi Marcinkowskiemu z Muzeum Narodowego
w Krakowie za pomoc w pozyskaniu fotografii i kserokopii z Biblioteki Jagiellońskiej. Słowa wdzięczności kieruję
także do Dyrekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie i Muzeum Narodowego w Warszawie za możliwość wielokrotnego
studiowania omawianych w tym artykule obrazów.
1 W. CZAJEWSKI, Ilustrowany przewodnik po Warszawie i okolicach: Wilanów, Czerniaków, Morysin, Gucin, Natolin.
Wraz ze szczegółowym spisem 1000 obrazów z Galeryi Wilanowskiej, Warszawa 1893, s. 163, poz. 939; Louis de
Silvestre 1676-1760: francuski malarz dworu Augusta II i Augusta III. Obrazy ze zbiorów polskich, katalog wystawy:
Muzeum Pałac w Wilanowie, 28 czerwca - 30 września 1997. Oprać Irena Voise. Wstęp T. Pocheć-Perkowska, Warsza-
wa 1997, nr. 91. Obraz notowany jest w inwentarzach wilanowskich dopiero od 1877 r.
2 Na temat Wilanowa jako rezydencji Augusta II zob. m.in. W. FIJAŁKOWSKI, Królewski Wilanów, (b.r.w.-1996?), s.
133-149. Zob. też M. KARPOWICZ, Sztuka polska XVIII w., Warszawa 1985, s. 67 i 70.
3 Louis de Silvestre..., op. cit.
4 Ibid., nr 91, s. 115.