DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Omilanowska-Kiljańczyk, Małgorzata: Postawy wobec dziedzictwa kulturowego w Niemczech i w Polsce w XX w.: 9. Konferencja Grupy Roboczej Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów zabytków. 26-29.09.2002 Lipsk. Organizator: dr Andrea Langer
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0395
385
MAŁGORZATA OMILANOWSKA
Warszawa, IS PAN
Postawy wobec dziedzictwa kulturowego w Niemczech
i w Polsce w XX w.
9. Konferencja Grupy Roboczej Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki
i Konserwatorów zabytków. 26-29. 09. 2002 Lipsk. Organizator: dr Andrea Langer
Zorganizowana przez lipski Instytut Historii
i Kultury Europy Środkowo-Wschodniej
(GWZO) i Instytut Polski w Lipsku konferen-
cja była już dziewiątym spotkaniem polskich i nie-
mieckich historyków sztuki i konserwatorów.
Zapoczątkowano je w Moguncji w 1988 r. i reakty-
wowano, już jako konferencje coroczne, w 1995 r. w
Krakowie. Od tego czasu, dzięki inicjatywie i wysił-
kom prof. Andrzeja Tomaszewskiego i prof. Dethar-
da von Winterfelda, każdego roku w ostatni weekend
września, na przemian w Polsce i w Niemczech odby-
wają się konferencje, na których spotykają się zarów-
no doświadczeni badacze z obu krajów, jak i młodzi
historycy sztuki zajmujący się szeroko rozumianą
problematyką związków artystycznych polsko-nie-
mieckich i dziejami sztuki obszarów Śląska, Pomorza
i dawnych Prus Wschodnich. Każde spotkanie przy-
gotowywane jest przez inną instytucję i innego koor-
dynatora odpowiedzialnego za program konferencji.
Lipska konferencja zorganizowana w dniach 26-29
września 2002 poświęcona została problematyce
postaw wobec własnego i obcego dziedzictwa kultu-
rowego w Niemczech i w Polsce w XX w. Tak szeroko
zakrojony temat pozwolił uczestnikom konferencji
podjąć zagadnienia związane z zabytkami ruchomy-
mi i nieruchomymi, kwestiami odbudowy, przebu-
dowy i adaptacji dzieł architektury, a także
przemieszczeniami dóbr kultury.
Pierwsza sekcja obrad została zatytułowana „ Toż-
samość kulturowa" a „przyswojenie" - niemiecka
ipolska ochrona zabytków. W pierwszej części przed-
stawione zostały trzy referaty poświęcone teorii
i praktyce odbudowy zbytków w Polsce w XX w. An-
drzej Tomaszewski w referacie wprowadzającym Hi-
storia teorii konserwacji zabytków w XX wieku
na przykładzie Polski i Niemiec z punktu widzenia
polskiego ogólnie scharakteryzował ewolucję teore-
tycznych założeń opieki nad zabytkami w obu kra-
jach. Skupił się przede wszystkim na kwestii różnic
w podejściu do odbudowy zrujnowanych w czasie
II wojny światowej starówek miast historycznych
oraz dyskusji wokół odbudowy takich obiektów, jak
Zamek Królewski w Warszawie i Zamek Królewski
w Berlinie.
Paweł Dettloff w referacie „ Wskrzeszanie naro-
dowego dziedzictwa" - rekonstrukcja zabytków ar-
chitektury w Polsce w latach 1900-1939 zajął się
zjawiskiem neoromantycznych rekonstrukcji naj-
ważniejszych polskich zabytków przeprowadzanych
częstokroć wbrew obowiązującym zasadom konser-
watorskim. Zasady te łamano z przyczyn ideologicz-
nych, w imię zaspokajania politycznych potrzeb,
kierując się narodowo-romantycznymi poglądami
na sztukę, charakterystycznymi dla 1. ćwierci XX
w., a obecnymi w myśleniu wielu konserwatorów
także i po II wojnie światowej, co Dettloff prześle-
dził na przykładzie restauracji katedry gnieźnień-
skiej.
Małgorzata Omilanowska swój referat „Jak ba-
jeczny feniks odrodzą się z popiołów". Poglądy na
odbudowę i konserwację zabytków architektury
w Polsce w latach 1915-1925 poświęciła przemia-
nom poglądów na konserwację, restaurację i odbu-
dowę zabytków w czasie I wojny światowej i tuż po
jej zakończeniu. Poglądy te, sformułowane po utra-
cie setek zabytków i zespołów miejskich, znalazły
oddźwięk w ideologii Polski niepodległej, a po II
wojnie światowej stały u podstaw założeń, według
których przeprowadzono odbudowę zabytków
i miast zabytkowych.
W następnej części obrad badacze niemieccy
przedstawili teorię i praktykę konserwacji w Niemczech
MAŁGORZATA OMILANOWSKA
Warszawa, IS PAN
Postawy wobec dziedzictwa kulturowego w Niemczech
i w Polsce w XX w.
9. Konferencja Grupy Roboczej Polskich i Niemieckich Historyków Sztuki
i Konserwatorów zabytków. 26-29. 09. 2002 Lipsk. Organizator: dr Andrea Langer
Zorganizowana przez lipski Instytut Historii
i Kultury Europy Środkowo-Wschodniej
(GWZO) i Instytut Polski w Lipsku konferen-
cja była już dziewiątym spotkaniem polskich i nie-
mieckich historyków sztuki i konserwatorów.
Zapoczątkowano je w Moguncji w 1988 r. i reakty-
wowano, już jako konferencje coroczne, w 1995 r. w
Krakowie. Od tego czasu, dzięki inicjatywie i wysił-
kom prof. Andrzeja Tomaszewskiego i prof. Dethar-
da von Winterfelda, każdego roku w ostatni weekend
września, na przemian w Polsce i w Niemczech odby-
wają się konferencje, na których spotykają się zarów-
no doświadczeni badacze z obu krajów, jak i młodzi
historycy sztuki zajmujący się szeroko rozumianą
problematyką związków artystycznych polsko-nie-
mieckich i dziejami sztuki obszarów Śląska, Pomorza
i dawnych Prus Wschodnich. Każde spotkanie przy-
gotowywane jest przez inną instytucję i innego koor-
dynatora odpowiedzialnego za program konferencji.
Lipska konferencja zorganizowana w dniach 26-29
września 2002 poświęcona została problematyce
postaw wobec własnego i obcego dziedzictwa kultu-
rowego w Niemczech i w Polsce w XX w. Tak szeroko
zakrojony temat pozwolił uczestnikom konferencji
podjąć zagadnienia związane z zabytkami ruchomy-
mi i nieruchomymi, kwestiami odbudowy, przebu-
dowy i adaptacji dzieł architektury, a także
przemieszczeniami dóbr kultury.
Pierwsza sekcja obrad została zatytułowana „ Toż-
samość kulturowa" a „przyswojenie" - niemiecka
ipolska ochrona zabytków. W pierwszej części przed-
stawione zostały trzy referaty poświęcone teorii
i praktyce odbudowy zbytków w Polsce w XX w. An-
drzej Tomaszewski w referacie wprowadzającym Hi-
storia teorii konserwacji zabytków w XX wieku
na przykładzie Polski i Niemiec z punktu widzenia
polskiego ogólnie scharakteryzował ewolucję teore-
tycznych założeń opieki nad zabytkami w obu kra-
jach. Skupił się przede wszystkim na kwestii różnic
w podejściu do odbudowy zrujnowanych w czasie
II wojny światowej starówek miast historycznych
oraz dyskusji wokół odbudowy takich obiektów, jak
Zamek Królewski w Warszawie i Zamek Królewski
w Berlinie.
Paweł Dettloff w referacie „ Wskrzeszanie naro-
dowego dziedzictwa" - rekonstrukcja zabytków ar-
chitektury w Polsce w latach 1900-1939 zajął się
zjawiskiem neoromantycznych rekonstrukcji naj-
ważniejszych polskich zabytków przeprowadzanych
częstokroć wbrew obowiązującym zasadom konser-
watorskim. Zasady te łamano z przyczyn ideologicz-
nych, w imię zaspokajania politycznych potrzeb,
kierując się narodowo-romantycznymi poglądami
na sztukę, charakterystycznymi dla 1. ćwierci XX
w., a obecnymi w myśleniu wielu konserwatorów
także i po II wojnie światowej, co Dettloff prześle-
dził na przykładzie restauracji katedry gnieźnień-
skiej.
Małgorzata Omilanowska swój referat „Jak ba-
jeczny feniks odrodzą się z popiołów". Poglądy na
odbudowę i konserwację zabytków architektury
w Polsce w latach 1915-1925 poświęciła przemia-
nom poglądów na konserwację, restaurację i odbu-
dowę zabytków w czasie I wojny światowej i tuż po
jej zakończeniu. Poglądy te, sformułowane po utra-
cie setek zabytków i zespołów miejskich, znalazły
oddźwięk w ideologii Polski niepodległej, a po II
wojnie światowej stały u podstaw założeń, według
których przeprowadzono odbudowę zabytków
i miast zabytkowych.
W następnej części obrad badacze niemieccy
przedstawili teorię i praktykę konserwacji w Niemczech