DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Leśniakowska, Marta: Adam Miłobędzki (1924-2003) i jego historia architektury: (zarys problematyki)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0615
In Memoriam
601
Nota biograficzna
Jerzy Adam Miłobędzki (h. Ślepowron), histo-
ryk architektury i sztuki, ur. 17 lipca 1924 War-
szawa, zm. 6. grudnia 2003 r. Warszawa. Syn
Tadeusza Benona Miłobędzkiego (1873-1959), che-
mika, i Zofii z Pełczyńskich, polonistki. Po ukoń-
czeniu tajnego Państwowego Gimnazjum i Liceum
im. Stefana Batorego w Warszawie (1942), tego
roku rozpoczął studia na tajnym Wydziale Architek-
tury Politechniki Warszawskiej, gdzie zatrudniony
był także do konspiracyjnych prac zleconych w Za-
kładzie Architektury Polskiej (do 1944). Po Powsta-
niu Warszawskim znalazł się w Krakowie, gdzie
pracował w przeniesionym tu po Powstaniu Centrum
Inwentaryzacji Zabytków pod kierunkiem Jerzego
Szabłowskiego. W 1945 podjął przerwane studia
architektoniczne na nowo powołanym wówczas w
Krakowie Wydziale Architektury Akademii Górni-
czej, pod kierunkiem Bohdana Guerquin; w 1946-
1947 pracował jako jego asystent w Katedrze
Historii Architektury Polskiej WA AG. Od 1947
ponownie w Warszawie, kontynuował studia i pracę
na WA PW, uzyskując w 1949 dyplom mgr. inż.
arch. (promotor pracy dyplomowej: arch. Bohdan
Lachert), w 1952 doktorat na podstawie pracy Pol-
ski dach łamany, a w 1955 nominację na docenta.
Zatrudniony w Zakładzie Architektury Polskiej WA
PW (kier. J. Zachwatowicz) kolejno na stanowi-
skach: asystenta (1949-1952), starszego asystenta
(1952-1955), docenta (1955-1971), prowadząc wy-
kłady kursowe z zakresu historii architektury pol-
skiej. Przed dwie kadencje prodziekan WA PW. W
tym okresie prowadził prace in situ na zamkach: w
Sandomierzu (1959), Pińczowie (1960-1962), Szy-
dłowie. W 1971 przeszedł na Uniwersytet Warszaw-
ski do Instytutu Historii Sztuki (Wydział
Historyczny), gdzie w 1974 otrzymał tytuł profesora
nadzwyczajnego, w 1982 profesora zwyczajnego. W
1971-90 kierownik Zakładu Historii Sztuki Nowo-
żytnej Polskiej IHS UW, od 1991 Zakładu Prope-
deutyki Historii Kultury IHS UW. Prowadził
wykłady kursowe z zakresu polskiej sztuki nowożyt-
nej (1971-1987), od 1987 z zakresu "architektura,
krajobraz, kultura", oraz zajęcia fakultatywne i semi-
naria z następujących zakresów: architektura werna-
kularna; budownictwo drewniane w Europie;
europejski krajobraz kulturowy; funkcjonalna i for-
malna typologia osadnictwa i architektury a historia
kultury; historia architektury amerykańskiej; metodo-
logia i podstawy badawcze historii sztuki i architektu-
ry. Promotor 9 doktorów, wśród nich 2 habilitacji,
około 45 magistrów (od 1971), autor około 50 recen-
zji rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Wykładał
na uniwersytetach: w Szwecji (Sztokholm1969), Sta-
nach Zjednoczonych (Seattle, University ofWashing-
ton 1980; Kent State University 1985/1986;
Bloomington, Indiana University 1986), Wielkiej
Brytanii (Londyn, Courtland Institute 1984; Mancher-
ster, Victoria University 1984; Norwich, East Anglia
University 1984, 1990; Cambridge, Peterhouse, Visi-
ting Scholar 1989). W 1990 przebywał na 4-miesięcz-
nym stypendium we Francji. Po przejściu na
emeryturę wykładał w Wyższej Szkole Humanistycz-
nej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, na rocz-
nych studiach podyplomowych (temat: dziedzictwo
kulturowe Mazowsza). Współpracował z Międzyna-
rodowym Centrum Kultury w Krakowie, prowadząc
warsztaty zabytkoznawczo-konserwatorskie na mię-
dzynarodowych letnich kursach College for New
Europe (1992-1999). Współautor projektu meryto-
rycznego Akademii Dziedzictwa jako dwuletnich
międzynarodowych studiów podyplomowych w za-
kresie zarządzania dziedzictwem kulturowym, orga-
nizowanych przez Międzynarodowe Centrum
Kultury w Krakowie (2001-2003). Brał udział w kil-
kunastu międzynarodowych i polskich konferencjach
naukowych z zakresu historii sztuki i ochrony zabyt-
ków, także jako ich przewodniczący. Od 1948 uczest-
nik grup doradczych do spraw ochrony zabytków i
miejsc historycznych (m.in. przy Ministerstwie Kul-
tury i Sztuki, Generalnym Konserwatorze Zabytków i
in.), ekspert i konsultant w zakresie badań
architektoniczno-archeologicznych i problemów kon-
serwatorskich. Członek wielu rad naukowych instytu-
tów naukowych (w tym Instytutu Sztuki PAN),
akademickich i resortowych. Członek tytularny Mię-
dzynarodowego Komitetu Historii Sztuki (CIHA -
Comite International d'Histoire de 1'Art) od 1989
(jako jedyny polski członek tytularny z wyboru) i
Przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego
CIHA; od 2002 Członek Honorowy CIHA; Członek
Honorowy Society of Antiquaries (London) od
1991; ponadto: członek Komitetu Architektury i
Urbanistyki PAN, Polskiej Akademii Umiejętności,
Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Towarzystwa Nauko-
wego Warszawskiego, Polskiego Komitetu Narodo-
wego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
ICOMOS, Rady Naukowej Krajowego Ośrodka Ba-
dań i Dokumentacji Zabytków (KOBiDZ, od 2003),
SARP (od 1958), Stowarzyszenia Historyków Sztu-
ki, ZAiKS. Od 1993 członek Rady Redakcyjnej cza-
sopisma "Arche. Kultura. Twórczość. Krytyka".
Laureat (wraz z Jerzym Z. Łozińskim) Nagrody im.
Włodzimierza Pietrzaka Stowarzyszenia PAX w
1969 (za Atlas Zabytków Architektury w Polsce),
601
Nota biograficzna
Jerzy Adam Miłobędzki (h. Ślepowron), histo-
ryk architektury i sztuki, ur. 17 lipca 1924 War-
szawa, zm. 6. grudnia 2003 r. Warszawa. Syn
Tadeusza Benona Miłobędzkiego (1873-1959), che-
mika, i Zofii z Pełczyńskich, polonistki. Po ukoń-
czeniu tajnego Państwowego Gimnazjum i Liceum
im. Stefana Batorego w Warszawie (1942), tego
roku rozpoczął studia na tajnym Wydziale Architek-
tury Politechniki Warszawskiej, gdzie zatrudniony
był także do konspiracyjnych prac zleconych w Za-
kładzie Architektury Polskiej (do 1944). Po Powsta-
niu Warszawskim znalazł się w Krakowie, gdzie
pracował w przeniesionym tu po Powstaniu Centrum
Inwentaryzacji Zabytków pod kierunkiem Jerzego
Szabłowskiego. W 1945 podjął przerwane studia
architektoniczne na nowo powołanym wówczas w
Krakowie Wydziale Architektury Akademii Górni-
czej, pod kierunkiem Bohdana Guerquin; w 1946-
1947 pracował jako jego asystent w Katedrze
Historii Architektury Polskiej WA AG. Od 1947
ponownie w Warszawie, kontynuował studia i pracę
na WA PW, uzyskując w 1949 dyplom mgr. inż.
arch. (promotor pracy dyplomowej: arch. Bohdan
Lachert), w 1952 doktorat na podstawie pracy Pol-
ski dach łamany, a w 1955 nominację na docenta.
Zatrudniony w Zakładzie Architektury Polskiej WA
PW (kier. J. Zachwatowicz) kolejno na stanowi-
skach: asystenta (1949-1952), starszego asystenta
(1952-1955), docenta (1955-1971), prowadząc wy-
kłady kursowe z zakresu historii architektury pol-
skiej. Przed dwie kadencje prodziekan WA PW. W
tym okresie prowadził prace in situ na zamkach: w
Sandomierzu (1959), Pińczowie (1960-1962), Szy-
dłowie. W 1971 przeszedł na Uniwersytet Warszaw-
ski do Instytutu Historii Sztuki (Wydział
Historyczny), gdzie w 1974 otrzymał tytuł profesora
nadzwyczajnego, w 1982 profesora zwyczajnego. W
1971-90 kierownik Zakładu Historii Sztuki Nowo-
żytnej Polskiej IHS UW, od 1991 Zakładu Prope-
deutyki Historii Kultury IHS UW. Prowadził
wykłady kursowe z zakresu polskiej sztuki nowożyt-
nej (1971-1987), od 1987 z zakresu "architektura,
krajobraz, kultura", oraz zajęcia fakultatywne i semi-
naria z następujących zakresów: architektura werna-
kularna; budownictwo drewniane w Europie;
europejski krajobraz kulturowy; funkcjonalna i for-
malna typologia osadnictwa i architektury a historia
kultury; historia architektury amerykańskiej; metodo-
logia i podstawy badawcze historii sztuki i architektu-
ry. Promotor 9 doktorów, wśród nich 2 habilitacji,
około 45 magistrów (od 1971), autor około 50 recen-
zji rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Wykładał
na uniwersytetach: w Szwecji (Sztokholm1969), Sta-
nach Zjednoczonych (Seattle, University ofWashing-
ton 1980; Kent State University 1985/1986;
Bloomington, Indiana University 1986), Wielkiej
Brytanii (Londyn, Courtland Institute 1984; Mancher-
ster, Victoria University 1984; Norwich, East Anglia
University 1984, 1990; Cambridge, Peterhouse, Visi-
ting Scholar 1989). W 1990 przebywał na 4-miesięcz-
nym stypendium we Francji. Po przejściu na
emeryturę wykładał w Wyższej Szkole Humanistycz-
nej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, na rocz-
nych studiach podyplomowych (temat: dziedzictwo
kulturowe Mazowsza). Współpracował z Międzyna-
rodowym Centrum Kultury w Krakowie, prowadząc
warsztaty zabytkoznawczo-konserwatorskie na mię-
dzynarodowych letnich kursach College for New
Europe (1992-1999). Współautor projektu meryto-
rycznego Akademii Dziedzictwa jako dwuletnich
międzynarodowych studiów podyplomowych w za-
kresie zarządzania dziedzictwem kulturowym, orga-
nizowanych przez Międzynarodowe Centrum
Kultury w Krakowie (2001-2003). Brał udział w kil-
kunastu międzynarodowych i polskich konferencjach
naukowych z zakresu historii sztuki i ochrony zabyt-
ków, także jako ich przewodniczący. Od 1948 uczest-
nik grup doradczych do spraw ochrony zabytków i
miejsc historycznych (m.in. przy Ministerstwie Kul-
tury i Sztuki, Generalnym Konserwatorze Zabytków i
in.), ekspert i konsultant w zakresie badań
architektoniczno-archeologicznych i problemów kon-
serwatorskich. Członek wielu rad naukowych instytu-
tów naukowych (w tym Instytutu Sztuki PAN),
akademickich i resortowych. Członek tytularny Mię-
dzynarodowego Komitetu Historii Sztuki (CIHA -
Comite International d'Histoire de 1'Art) od 1989
(jako jedyny polski członek tytularny z wyboru) i
Przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego
CIHA; od 2002 Członek Honorowy CIHA; Członek
Honorowy Society of Antiquaries (London) od
1991; ponadto: członek Komitetu Architektury i
Urbanistyki PAN, Polskiej Akademii Umiejętności,
Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Towarzystwa Nauko-
wego Warszawskiego, Polskiego Komitetu Narodo-
wego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
ICOMOS, Rady Naukowej Krajowego Ośrodka Ba-
dań i Dokumentacji Zabytków (KOBiDZ, od 2003),
SARP (od 1958), Stowarzyszenia Historyków Sztu-
ki, ZAiKS. Od 1993 członek Rady Redakcyjnej cza-
sopisma "Arche. Kultura. Twórczość. Krytyka".
Laureat (wraz z Jerzym Z. Łozińskim) Nagrody im.
Włodzimierza Pietrzaka Stowarzyszenia PAX w
1969 (za Atlas Zabytków Architektury w Polsce),