170

IRENA ROLSKA-BORUCH
Lublin
Jerzy Kowalczyk, Medaliony na pałacu
Suchorabskich-Radziwiłłów w Lublinie
i ich pierwowzory graficzne.
„Studia nad sztuką renesansu i baroku", t. IV, pod red. J. Lileyko, Lublin 2000, s. 7-57

W' 2000 r. ukazał się artykuł Jerzego Ko-
walczyka poświęcony medalionom na
pałacu Suchorabskich-Radziwiłłów w
Lublinie. Fryz przedstawiający postacie i sceny em-
blematyczne intrygował badaczy już w 1. połowie
XIX w.1, jednak dopiero w przeprowadzonej w la-
tach 1852-1853 inwentaryzacji Kazimierz Stron-
czyński podjął próbę odczytania treści medalionów
oraz ustalenia czasu ich powstania2. Stronczyński
wydatował je na koniec XVII w. i określił jako
przedstawienia książąt i królów polskich, wskazał
również na ich pierwowzory w dziełach Macieja
Miechowity, Bartosza Paprockiego i Aleksandra
Gwagnina3. Opinie sformułowane przez Kazimierza
Stronczyńskiego zostały przyjęte przez kolejnych
badaczy dziejów Lublina4. Wiedzę o medalionach
na pałacu poszerzył ks. Henryk Ćwikliński5, poda-
jąc dzieła Marcina Kromera i Wincentego Kadłubka
jako uzupełniające charakterystykę postaci ukaza-
nych na medalionach.

1 S. Z. SIERPIŃSKI, Historyczny opis miasta Lublina,
wyd. II, Warszawa 1843, s. 48; Ks. K. BONIEWSKI, Opis
historyczny Dyecezyi Lubelskiej, rkps 1839-1845, Archi-
wum Archidiecezji Lubelskiej, sygn. rep. 60 nr A. 259,
s. 185.

2 [K. STRONCZYŃSKI], Opisy Zabytków Starożytności
w Guberni Lubelskiej przez Delegacyę [...] w latach 1852
i 1853 zebrane, [Warszawa] 1855, Gabinet Rycin Biblio-
teki Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. 243, k. 58v -64 r.

3 M. MIECHOWITA, Kronika polska, [wyd. 1521]; B.
PAPROCKI, Gniazda cnoty, Kraków 1878; A. GWA-
GNIN, Sarmacyi, Kraków 1578.

4 Ks. A. WADOWSKI, Kościoły w Lublinie i diecezji

Trzeba było jednak czekać ponad półtora wieku
(od 1842 r.), na prawidłowe odczytanie przedsta-
wień i scen emblematycznych na lubelskim pałacu.
Uczynił to dopiero Jerzy Kowalczyk podając pełny
opis postaci książąt i królów polskich wraz z towa-
rzyszącymi im emblematami, i datując ich powsta-
nie na lata 40. XVII w.6 Badacz przychyla się także
do stwierdzenia, że ideowy program serii medalionów
powstał w kręgu ariańskich fundatorów, o czym może
świadczyć aprobata, a nawet heroizacja postaci Bole-
sława Śmiałego, postawa pozostająca w sprzeczności
z katolicką interpretacją osoby tego władcy7.
Medaliony na fryzie pałacu w Lublinie zostały
więc dokładnie rozpoznane, opisane i wydatowane,
ale nadal pozostaje nie rozstrzygnięta kwestia ich fun-
datora. Sprawy własności pałacu w XVII stuleciu ba-
dano już od XIX w. Seweryn Z. Sierpiński w 1842 r.
jako pierwszy podał, że kolegium (dzisiaj gmach Se-
minarium Duchownego), należał do braci polskich8.
Ks. Karol Boniecki zanegował to stwierdzenie,
lubelskiej, Bibl. PAN w Krakowie, rkps 2371/1 (ok. 1900
r.), s. 57-59; M. A. RONIKIEROWA, Ilustrowany prze-
wodnik po Lublinie, Warszawa 1901, s. 109-115;
W. CHOLEWIŃSKI, Przewodnik po Lublinie i jego oko-
licach, wyd. III, Lublin 1929, s. 13; Ilustrowany przewod-
nikpo Lublinie, praca zbiorowa, Lublin 1931, s. 122.
5 Ks. H. ĆWIKLIŃSKI, Gmach Seminarium Duchowne-
go w Lublinie, „ Roczniki Humanistyczne", R. VI (1957),
s. 85-100.
6 KOWALCZYK, op. cit., s. 12-14.
7 Ibid., s. 21.
8 SIERPIŃSKI, op. cit. , s. 48; KOWALCZYK, op. cit.,
s. 8.