DOI issue:
Inhoudsopgave
DOI article:Pluym, Willem van der: De Geertekerk te Utrecht
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19803#0068
2°. De hal bestond reeds in het midden der 13de eeuw en wordt tusschen 1248
en 1259 tot parochiekerk ingericht.
In het eerste geval zou men eene parochiekerk van meer dan 11 M. spanning
gebouwd hebben, wat voor dezen tijd bijzonder groot te noemen is 1 2). Deze tufsteenen
kerk zal een toren gehad hebben (den tegenwoordigen, indien te bewijzen is, dat deze uit
1259 kan zijn), welke van baksteen opgetrokken werd, hetgeen zeer vreemd zou zijn.
Transept en koor (welke men bij een dergelijken bouw toch aanwezig veronderstelt) zouden
eveneens van baksteen zijn opgetrokken en in gansch andere verhouding (zie plattegrond)
dan het tufsteenen schip. Of men zou moeten aannemen dat een ouder transept en koor
Fig. 1. Plattegrond-teekening der Geertekerk te Utrecht (naar opmeting in 1912).
voorafgegaan zijn aan den nog bestaanden bouw, die voorzeker in de 13de eeuw kan
geplaatst worden; wat het geheel nog onaanneemlijker zou maken.
In verband hiermee wijzen we er op dat de overige parochiekerken van Utrecht3)
reeds toen aanzienlijke gebouwen waren, men vergelijke toch: de Buurkerk (vóór 1131),
St. Nicolaaskerk (kort na 1131), St. Jacobskerk (tusschen 1148—1173).
Neemt men aan volgens de 2de onderstelling, dat de tufsteenen hal reeds bestond,
1) »Denn über 10 M. Schiffsspannung wagten die Baumeister von Pfarrkirchen selten hinaus
,zu gehen;” M. Hasak. Handbuch der Architektur II. T; 4e B; 3. H; »Die romanische-und gothische
»Baukunst” p. 9. Een en ander in verband met de mogelijkheid van later te kunnen overwelven.
2) »Oude Pluizen te Utrecht” p. 9—10. Mr. S. Muller Fz.
55
en 1259 tot parochiekerk ingericht.
In het eerste geval zou men eene parochiekerk van meer dan 11 M. spanning
gebouwd hebben, wat voor dezen tijd bijzonder groot te noemen is 1 2). Deze tufsteenen
kerk zal een toren gehad hebben (den tegenwoordigen, indien te bewijzen is, dat deze uit
1259 kan zijn), welke van baksteen opgetrokken werd, hetgeen zeer vreemd zou zijn.
Transept en koor (welke men bij een dergelijken bouw toch aanwezig veronderstelt) zouden
eveneens van baksteen zijn opgetrokken en in gansch andere verhouding (zie plattegrond)
dan het tufsteenen schip. Of men zou moeten aannemen dat een ouder transept en koor
Fig. 1. Plattegrond-teekening der Geertekerk te Utrecht (naar opmeting in 1912).
voorafgegaan zijn aan den nog bestaanden bouw, die voorzeker in de 13de eeuw kan
geplaatst worden; wat het geheel nog onaanneemlijker zou maken.
In verband hiermee wijzen we er op dat de overige parochiekerken van Utrecht3)
reeds toen aanzienlijke gebouwen waren, men vergelijke toch: de Buurkerk (vóór 1131),
St. Nicolaaskerk (kort na 1131), St. Jacobskerk (tusschen 1148—1173).
Neemt men aan volgens de 2de onderstelling, dat de tufsteenen hal reeds bestond,
1) »Denn über 10 M. Schiffsspannung wagten die Baumeister von Pfarrkirchen selten hinaus
,zu gehen;” M. Hasak. Handbuch der Architektur II. T; 4e B; 3. H; »Die romanische-und gothische
»Baukunst” p. 9. Een en ander in verband met de mogelijkheid van later te kunnen overwelven.
2) »Oude Pluizen te Utrecht” p. 9—10. Mr. S. Muller Fz.
55