DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.15846#0059
της πέτρας ολίγον άκατέργαστον, κεχ,αλυμμε'νον πιθανώς άπό τον Πε'τασον , διότι π^ρικεφαλαίαν δεν είναι
δυνατόν νά έ'φερεν έπί τοΰ πίλου, άλλως ό πίλος ήτο περιττός· ή κόμη αυτού είναι όλη ρυπνι ώς ή του Ερμοΰ,
ίί'ς τινα αγάλματα του- ό θώραξ τοΰ ανάγλυφου καταβαίνει μέχρι της όσφύλς αυτού, ύποκάτωθεν τοΰ
θώρακος είναι ό/ΐτών, ό όποιος εις τούς ώμους έ;;ρχόμενος τοΰ θώρακος σχηματίζει δια των πτυχών του
είδός τι έπωαίοος χρωματισμένης έΟρυΟρώ και κυανεω χρώμα τι* εσω^εν τοΰ χιτώνος είναι ή χλαίνα, ητις
ούσα μάλλον επιμήκης τοΰ χειτώνος έίέχει αύτοΰ , είναι δέ κεκοσμ/,μένη όδονιοειδεΐ κόσμω, ύπό τ/,ν χλα'ιναν
είναι ή έσθής , ήτις μάλλον επιμήκης ούσα όλου τοΰ άλλου ιματισμού κατακαλύπτεί τό ήμισυ τών ισχίων
και σχηματίζει πτυχας τρόπου Αίγενητικοΰ , α'ι πτυχαί δέ αύται είναι χρωματισμέναι ερυθρά* επί τοΰ
θώρακος είναι ό τελαμών έφ ου έπί τοΰ δεςιοΰ ώμου φαίνεται έζωγραφισμένος φαεινός άστήρ , επί δέ της
άκρας αύτοϋ τί;ς επί τοϋ άνω μέρους τοΰ στήθους παριστάνεται κεφαλή λέοντος, οί τελαμώνες τών ηρώων
παρ·.<-άνοντο πάντοτε αργυροί, φαεινοί, χ.αί κεκοσμημένοι χρυσέω κοσμώ (1 I), τό πέρις, ένθα ή κεφαλή τοΰ λέον-
τος είναι χρωματισμένον έρυΟρά' εις τ/,ν μέσην τοΰ θώρακος παριστάνεται είδος ζώνης κοσμημένης Μεανδρικω
σχήματι' έτι τών κάτω ά<ρων τοΰ θώρακος είναι ετέρα ζών/] φερουσχ έλειγ;.ους κεραυνοειδοΰς σχήματατος.
ό χιτών είναι διαμοιρασμένος κατά τό εςωθεν μέρ^ς εις ές λόςας και σχηματίζει τλ,ν στρατιωτικήν και ήρωϊκήν
φουστανέλαν τό ίσχίοντοΰ ανάγλυφου φαίνεται γυμνόν ίσως και αυτό ητο χρωματισμένον* άπό τά γώνατα
άρχίζουσιν αί περικνημίδες, αίτινες φθάνουσι μέχρι της άρθρώσεως τοΰ ταρσού" οϊ πόδες παριστάνονται γυμνοί
και οί δά'.τυλοι αρκετά εκτεταμένοι. Κατά τους πόδας, τον πϊλον, και την κόμην, τό άνάγλυφον τοΰτο ομοιά-
ζει με την επίσακτυλιολίθου παρΐ7ανομένγ)ν εικόνα τοΰ Ερμου, έφ' ής άναγινώσκεται ΑΕΤΙΩΝ (12).
Ϋττό τό άνάγλυφον τοΰτο άναγίνωσκεται ή ά/.όλουΛος επιγραφή ΕΡΛΟΝ ΑΡΙΤΣΟΚΛΕΟΣ και έπί τοΰ βά-
θρου ΑΡΙΤΣΚΕΝΌΣ · όσα γνωρίζουμε; άπό τους διασωθέντας εις ήμκς Ελληνας συγγραφείς περί τών γλυπτών
Αριστοκλεων είναι τά ακόλουθα· ό Παυσανίας αναφέρει τέσσαρα; Αριστοκλεΐς- Α. ό αρχαιότερος τών άλλων
είναι ό έκ τών Κυδωνιών της Κρίτης Αριστοκλής, τοΰ ότοίου τά έργα καταριθυ.οΰντο εν τοις μάλιστα άρχαίοις,
και ό'στις, ώς αναφέρει ό Παυσανία; , ήκμαζε πριν ή έν Σικελία πόλις Ζάγκλη μετονομασθή Μεσσήνη, ήτοι
πριν ό τύραννος τοΰ Ρηγίου Αναςίλας μετα*α7^έση τους Μεσσν,νίους νά κατοικήσωσι τ/,ν Ζάγκλην· ταϋτα δέ
έπί της Ολυμπιάδος έπράχΟη της έννάτηί και εικοστής, ην Χιόνις Λάκων τό δεύτιρον ένίκα, Μιλτιάδου
ΑΟαναίοις άρχοντος (13).
Δ:ύτερος Αριστοκλής κατά την χρονολογίαν είναι ό πατήρ τοΰ Κλεοίτα (14).
Τρίτος Αριστοκλής είναι ό υιός και μαθητής τοΰ ρηΟέντος Κλεοίτα- ό Αριστοκλής ούτος έποίτ,σεν εις την
Ολυμπίαν τά αγάλματα τοΰ Διός και τοΰ Γανυμη'δου; άπερ άνεθ/,'-εν ΓνώΟις ό Θεσσαλός (15)· ό Αριστοκλής δέ
ούτος ήκμαζε κατά τ/,ν 0 1 Ολυμπιάδα.
Τέταρτος Αριστοκλής είναι ό Σικυώνιος ό ά^ελφός τοΰ περιφν,'μου Κανάχου· ό Αριστοκλής ούτος ούχ ήττον
έ'νδοζος τνί τέχνη αύτου τε τοΰ Κανάχου έγε'νετο, και πλνΧύν μαθητών και οπαδών της σχολής αύτοΰ κατέλιπεν
ό Κάναχος πρώτος, η μάλλον ή σχολή πιθανώς αυτν] τών όύω άδελφών ε'μετρίασε κατά τον Κικέρωνα τ/,ν άπε-
(ιι) όυ.ηρ. ίλιάδ. Μ. στίχ. 4οI και ϋίυσ. Α. στίχ. 6ιο
(ία) όρα Α. Ε. ππΙΗη'β γπλ ΐΐιοΐοβΐϊοΐιε- ζβηιίιΐιΐε 25ο· τά έπί των ηρώων και τάφων ανάγλυφα ένε'ί'υον οί άρχαϊοι συνήθως υ.έ θεία.
ρ-ορφάς, τών χθονίων η καταχθόνιων θεών, ενίοτε ύ^έ και τών ουράνιων.
(ι3) Παυσ. Μεσσην. κεφ. 23· τινές τών νεωτε'ρων κριτ'.κών ίεν παραδέχονται τόν χρο'νον, τον όποιον ό Παυσ. άναφε'ρει 5ιά την ρ.ετοικεσίαν
τών Μεσσηνίων και την αετονορ-ασίαν τΐ,ζ Ζάγκλτ,; εις Μεσσηνην ώρα ΟϋηΙοη ΡηδΙΪ ΙιεΙΙέη. ΕατοΗβΓ πι ΙΙθγο. ΙαοοΙιβ ία Αιηαΐΐϊιβα ΡΓαεΓ.
άλλ' ή εκφρασις τοϋ Παυσανίου εν τ ο ϊ ς ρ. ά λ ι ς- α ά ο χ α ί ο ι ς κ α τ α ρ ι θ ρ· νί σ α σ Ο α ι τον Α ρ ι ς- ο κ λ ε α είναι κατά της γνώαΥίς τών
κριτικών τούτων ίιο'τι άν τ, ρ.ετονοραβία αΰτη ε-> ινε τώ η ι Ο/υιχ. τ,τοι 49τ πρ'ο Χρίστου· ή εποχή αύττ, έ ν τ ο I ς [Λ ά λ ι σ τα ά ρ χα ί ο ι ς
ποτέ ί;ν «ϊϋναται νά ).&γισθγ, έκτος άν ό Π^υίανία; εαύγχυί τον Κυίωνιάτν,ν Αριιτοκλ-'α αέ τινα τών αεταγενεστερων, τ, τον άοελφον τοϋ
Κανάκου, ό'στις ί'ζτ, κατά ττ,ν Ολυρ.^ιάδ'α τ αυτήν. Τοϋτο νοαίζοαεν πιΟανο'-ερον.
(ι4) Πρώτο; ό Κλεοίτας οϋτο; ίπττάφεσιν έυ./.χαντ.σατο, και φροντ,σαί υε ρ-ΕΥα έπί τώ εΰρτ'ίΛΧΤι, ώστε και ΙπιγγραΐΑ^α επ! άνίριαντι τώ
^6τ,νΛσι^ έιτι-^ράψαι,
> όστις Ί-ττάφεσιν Ολυρ.πία εΰρατβ πρώτος
τεϋξε αε Κλεοίτα; υί'ος Αρισ:ο/-).ε'ους· Παυσ. Ηλ. κεφ. ίο*
τα εργα τοϋ Κλεοίτα τοΰτου εθεωρούντο παρά τοίς Ελ/τ,σι, ώς έ/φράζεται ό αύτος Παυσανίας ώ; νί κ ο ν τ α ϊ; αρχαιότητα Παυσαν.
Αττ. κφ. ϊ4> ττοι ησαν της αρχαία; σχολή; υ,άλλον οϋγ/.ρινο'αενα υ.ετά τη; Αττικής σχολής.
(15) Παυσ. Ηλιακ. κεφ. 14.
δυνατόν νά έ'φερεν έπί τοΰ πίλου, άλλως ό πίλος ήτο περιττός· ή κόμη αυτού είναι όλη ρυπνι ώς ή του Ερμοΰ,
ίί'ς τινα αγάλματα του- ό θώραξ τοΰ ανάγλυφου καταβαίνει μέχρι της όσφύλς αυτού, ύποκάτωθεν τοΰ
θώρακος είναι ό/ΐτών, ό όποιος εις τούς ώμους έ;;ρχόμενος τοΰ θώρακος σχηματίζει δια των πτυχών του
είδός τι έπωαίοος χρωματισμένης έΟρυΟρώ και κυανεω χρώμα τι* εσω^εν τοΰ χιτώνος είναι ή χλαίνα, ητις
ούσα μάλλον επιμήκης τοΰ χειτώνος έίέχει αύτοΰ , είναι δέ κεκοσμ/,μένη όδονιοειδεΐ κόσμω, ύπό τ/,ν χλα'ιναν
είναι ή έσθής , ήτις μάλλον επιμήκης ούσα όλου τοΰ άλλου ιματισμού κατακαλύπτεί τό ήμισυ τών ισχίων
και σχηματίζει πτυχας τρόπου Αίγενητικοΰ , α'ι πτυχαί δέ αύται είναι χρωματισμέναι ερυθρά* επί τοΰ
θώρακος είναι ό τελαμών έφ ου έπί τοΰ δεςιοΰ ώμου φαίνεται έζωγραφισμένος φαεινός άστήρ , επί δέ της
άκρας αύτοϋ τί;ς επί τοϋ άνω μέρους τοΰ στήθους παριστάνεται κεφαλή λέοντος, οί τελαμώνες τών ηρώων
παρ·.<-άνοντο πάντοτε αργυροί, φαεινοί, χ.αί κεκοσμημένοι χρυσέω κοσμώ (1 I), τό πέρις, ένθα ή κεφαλή τοΰ λέον-
τος είναι χρωματισμένον έρυΟρά' εις τ/,ν μέσην τοΰ θώρακος παριστάνεται είδος ζώνης κοσμημένης Μεανδρικω
σχήματι' έτι τών κάτω ά<ρων τοΰ θώρακος είναι ετέρα ζών/] φερουσχ έλειγ;.ους κεραυνοειδοΰς σχήματατος.
ό χιτών είναι διαμοιρασμένος κατά τό εςωθεν μέρ^ς εις ές λόςας και σχηματίζει τλ,ν στρατιωτικήν και ήρωϊκήν
φουστανέλαν τό ίσχίοντοΰ ανάγλυφου φαίνεται γυμνόν ίσως και αυτό ητο χρωματισμένον* άπό τά γώνατα
άρχίζουσιν αί περικνημίδες, αίτινες φθάνουσι μέχρι της άρθρώσεως τοΰ ταρσού" οϊ πόδες παριστάνονται γυμνοί
και οί δά'.τυλοι αρκετά εκτεταμένοι. Κατά τους πόδας, τον πϊλον, και την κόμην, τό άνάγλυφον τοΰτο ομοιά-
ζει με την επίσακτυλιολίθου παρΐ7ανομένγ)ν εικόνα τοΰ Ερμου, έφ' ής άναγινώσκεται ΑΕΤΙΩΝ (12).
Ϋττό τό άνάγλυφον τοΰτο άναγίνωσκεται ή ά/.όλουΛος επιγραφή ΕΡΛΟΝ ΑΡΙΤΣΟΚΛΕΟΣ και έπί τοΰ βά-
θρου ΑΡΙΤΣΚΕΝΌΣ · όσα γνωρίζουμε; άπό τους διασωθέντας εις ήμκς Ελληνας συγγραφείς περί τών γλυπτών
Αριστοκλεων είναι τά ακόλουθα· ό Παυσανίας αναφέρει τέσσαρα; Αριστοκλεΐς- Α. ό αρχαιότερος τών άλλων
είναι ό έκ τών Κυδωνιών της Κρίτης Αριστοκλής, τοΰ ότοίου τά έργα καταριθυ.οΰντο εν τοις μάλιστα άρχαίοις,
και ό'στις, ώς αναφέρει ό Παυσανία; , ήκμαζε πριν ή έν Σικελία πόλις Ζάγκλη μετονομασθή Μεσσήνη, ήτοι
πριν ό τύραννος τοΰ Ρηγίου Αναςίλας μετα*α7^έση τους Μεσσν,νίους νά κατοικήσωσι τ/,ν Ζάγκλην· ταϋτα δέ
έπί της Ολυμπιάδος έπράχΟη της έννάτηί και εικοστής, ην Χιόνις Λάκων τό δεύτιρον ένίκα, Μιλτιάδου
ΑΟαναίοις άρχοντος (13).
Δ:ύτερος Αριστοκλής κατά την χρονολογίαν είναι ό πατήρ τοΰ Κλεοίτα (14).
Τρίτος Αριστοκλής είναι ό υιός και μαθητής τοΰ ρηΟέντος Κλεοίτα- ό Αριστοκλής ούτος έποίτ,σεν εις την
Ολυμπίαν τά αγάλματα τοΰ Διός και τοΰ Γανυμη'δου; άπερ άνεθ/,'-εν ΓνώΟις ό Θεσσαλός (15)· ό Αριστοκλής δέ
ούτος ήκμαζε κατά τ/,ν 0 1 Ολυμπιάδα.
Τέταρτος Αριστοκλής είναι ό Σικυώνιος ό ά^ελφός τοΰ περιφν,'μου Κανάχου· ό Αριστοκλής ούτος ούχ ήττον
έ'νδοζος τνί τέχνη αύτου τε τοΰ Κανάχου έγε'νετο, και πλνΧύν μαθητών και οπαδών της σχολής αύτοΰ κατέλιπεν
ό Κάναχος πρώτος, η μάλλον ή σχολή πιθανώς αυτν] τών όύω άδελφών ε'μετρίασε κατά τον Κικέρωνα τ/,ν άπε-
(ιι) όυ.ηρ. ίλιάδ. Μ. στίχ. 4οI και ϋίυσ. Α. στίχ. 6ιο
(ία) όρα Α. Ε. ππΙΗη'β γπλ ΐΐιοΐοβΐϊοΐιε- ζβηιίιΐιΐε 25ο· τά έπί των ηρώων και τάφων ανάγλυφα ένε'ί'υον οί άρχαϊοι συνήθως υ.έ θεία.
ρ-ορφάς, τών χθονίων η καταχθόνιων θεών, ενίοτε ύ^έ και τών ουράνιων.
(ι3) Παυσ. Μεσσην. κεφ. 23· τινές τών νεωτε'ρων κριτ'.κών ίεν παραδέχονται τόν χρο'νον, τον όποιον ό Παυσ. άναφε'ρει 5ιά την ρ.ετοικεσίαν
τών Μεσσηνίων και την αετονορ-ασίαν τΐ,ζ Ζάγκλτ,; εις Μεσσηνην ώρα ΟϋηΙοη ΡηδΙΪ ΙιεΙΙέη. ΕατοΗβΓ πι ΙΙθγο. ΙαοοΙιβ ία Αιηαΐΐϊιβα ΡΓαεΓ.
άλλ' ή εκφρασις τοϋ Παυσανίου εν τ ο ϊ ς ρ. ά λ ι ς- α ά ο χ α ί ο ι ς κ α τ α ρ ι θ ρ· νί σ α σ Ο α ι τον Α ρ ι ς- ο κ λ ε α είναι κατά της γνώαΥίς τών
κριτικών τούτων ίιο'τι άν τ, ρ.ετονοραβία αΰτη ε-> ινε τώ η ι Ο/υιχ. τ,τοι 49τ πρ'ο Χρίστου· ή εποχή αύττ, έ ν τ ο I ς [Λ ά λ ι σ τα ά ρ χα ί ο ι ς
ποτέ ί;ν «ϊϋναται νά ).&γισθγ, έκτος άν ό Π^υίανία; εαύγχυί τον Κυίωνιάτν,ν Αριιτοκλ-'α αέ τινα τών αεταγενεστερων, τ, τον άοελφον τοϋ
Κανάκου, ό'στις ί'ζτ, κατά ττ,ν Ολυρ.^ιάδ'α τ αυτήν. Τοϋτο νοαίζοαεν πιΟανο'-ερον.
(ι4) Πρώτο; ό Κλεοίτας οϋτο; ίπττάφεσιν έυ./.χαντ.σατο, και φροντ,σαί υε ρ-ΕΥα έπί τώ εΰρτ'ίΛΧΤι, ώστε και ΙπιγγραΐΑ^α επ! άνίριαντι τώ
^6τ,νΛσι^ έιτι-^ράψαι,
> όστις Ί-ττάφεσιν Ολυρ.πία εΰρατβ πρώτος
τεϋξε αε Κλεοίτα; υί'ος Αρισ:ο/-).ε'ους· Παυσ. Ηλ. κεφ. ίο*
τα εργα τοϋ Κλεοίτα τοΰτου εθεωρούντο παρά τοίς Ελ/τ,σι, ώς έ/φράζεται ό αύτος Παυσανίας ώ; νί κ ο ν τ α ϊ; αρχαιότητα Παυσαν.
Αττ. κφ. ϊ4> ττοι ησαν της αρχαία; σχολή; υ,άλλον οϋγ/.ρινο'αενα υ.ετά τη; Αττικής σχολής.
(15) Παυσ. Ηλιακ. κεφ. 14.