Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Ephēmeris archaiologikē (1906)

241

ΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ

242

έναντι αύτής αττικής άκτής, ήτο όλως οιαφορον
του τετρακώμου Ηρακλείου' δεν ανήκον οέ εις το
τετράκωμον Ηράκλειόν τά ύπό τοΰ Ιίβδίίθ ανα-
φερόμενα ερείπια, άλλ' υποθέτω ότι ύπήρξεν έτε-
ρον Πράκλειον, εν των πολλών εν ' Αττική, όπερ
δεν ήτο ειμή τέμενος τοΰ Ηρακλέους καΐ ούχί
ναός, ουδέ χώρος κατωκημένος. Εξηκρίβωσα δέ
τω όντι τήν ύπαρξιν ερειπίων τινών εν τώ βάθει
του κόλπου τοΰ Κερατσινίου, άτινα πιθανώς είνε
τά Οπό τοΰ Εβαΐίβ αναφερόμενα, παρίστανται δέ έν
τη παρατιΟεμένη φωτογραφία1. 1ά ερείπια ταΰτα
άποτελοΰνται εκ λίθων τινών αργών έν ευθεία κει-
μένων, ΰψους μέτρου περίπου, έμπεπηγμένων δ έν
τω έδάφει κατ αποστάσεις άπ'αλλήλων και άνευ
συγκολλητικής τίνος ούσίας ή τειχοποιίας μεταξύ
αυτών. Εις τους πόδας τοΰ Λϊγάλεω και προς τά

βορειοανατολικά τοΰ ναοΟ τοΰ Άγ. Γεωργίου Κε-
ρατσινίου ευρισκόμενα, είνε ακριβώς όμοια προς
τά Οπό τοΰ ΜίΙοΙιΙιοίθΓ (ΕγΙ. Τβχί Και-ί. ν. ΑΙί.
Ηβ£1 I. σ. 37) περιγραφόμενα και συνιστώντα το
Θησεΐον τέμενος, συμπεραίνω δέ έξ άλλων ομοίων
λίθων και ιχνών κατακειμένων έν γραμμή προς
ορΟάς τή πρώτη, τή έν τη φωτογραφία παριστά-
μενη, ό'τι ώριζον τήν περιοχήν ορθογωνίου τινός χώ-
ρου αφιερωμένου τω Ήρακλεΐ και άποτελοΰντος

Ηράκλειόν τι τέμενος καΟ' ον τρόπον το θησεΐον
ήτο τέμενος Θησέως. Αί πλευρά! αύτοΰ είχον μή-
κος ώσεΐ 230 ποδών, τουτέστι είχε τοΰτο διαστά-
σεις κατά τι μείζονας τών τοΰ θησείου.

Δέον επίσης νά σημειωθη ένταΰΟα ή μεγίστη
όμοιότης ήτις υπάρχει μεταξύ τών έρμάκων τοΰ

Ηρακλείου και τών τοΰ θησείου ώς περιγράφονται

υπό τοΰ ΜίΙοΙιΙιοίβΓ (ε. ά.). Όθεν ύποτι'Οημι ό'τι άμ- Έν σχέσει δέ προς τήν έποχήν τής κατασκευής

φότερα τά τεμένη ταΰτα ήσαν αφιερωμένα εις τους τοΰ Ηρακλείου τούτου τεμένους νομίζω ότι πρέπει

δυο παραστάτας τή νεότητι, τον ΊΙρακλέα και θη- αύτη νά όρισθη μετά τους χρόνους τοΰ Ηροδότου

σέα, και ότι το θησεΐον τέμενος ώς άνεγνωρίσΟη ύπό και Αισχύλου και προ τών χρόνων τοΰ Διοδιύρου

τοΰ Μϊΐοΐιΐιδίθΐ" δεν άποτελεΐ το μοναδικον τοιοΰτο και Εφόρου, όπερ συμπεραίνω έκ τοΰ ότι, εάν

γνωστόν κατασκεύασμα. Δυνάμεθα δέ νά παραδε- το Ηράκλειόν τοΰτο ύπήρχ^ε κατά τους χρόνους

χΟώμεν μετά τοΰ ΙίΟίΠη^ (Μθθγθπ^θ ν. 8&1αιηί8 τ. τοΰ Ηροδότου ή προ αύτοΰ και ήτο, ώς Οά ήτο,

6) ό'τι έν ευρύτερα έννοια ολόκληρος ή άττική ακτή έάν υπήρχε, γνωστόν παρ' αύτοΰ, έ'δει άναμφιβό-

τών στενών έκαλεΐτο Ηράκλειόν έκ τοΰ Ηρακλείου λως νά άναφέρηται παρ' αύτοΰ ώς έν τών σημείων

τεμένους, συνωδά τώ Κτησία λέγοντι «τό στενό- εις ά διηυΟύνΟη ή έλληνική παράταξις, δεδομένου

νατον τής αττικής ο Ηράκλειόν καλείται» (Περσ. ότι ό Ηρόδοτος δι' ελλειψιν τοπογραφικών σημείων

26), καίτοι αί λέξεις «ο Ηράκλειόν καλείται» πι- επαρκώς γνωστών και ώρισμένων προσέφυγεν εις

θανόν νά παρενεβλήΟησαν παρά τίνος άντιγραφέως. χρησμούς ακόμη προς καθορισμόν τής μάχης. Ό-

"Ωστε άναμφιβόλως μεν εκείτο έν τώ βάΟει τοΰ μοίως ήθελεν άναφέρεσΟαι και ύπό τοΰ Αισχύλου,

Κερατσινίου Ηράκλειόν τι, άλλάτοΰτο δεν ήτο το ώς τούναντίον άναφέρεται παρά τοΰ Διόδωρου,

τετράκωμον, άλλά έτερον τέμενος τοΰ Ηρακλέους. Κτησίου κα'ι Φανοδήμου (Πλουτ. θεμ. 13). Τοΰτο

. ,.. .' _ _ η ,, _ _ ,, , νομίζω παρέχει το ένδόσιαον όπω; όοισΟή ώς νρό-

1 Λαριτας οφείλω τ<ο φιλώ συναδέλφω ■/.. Γ. Σ. Ε. Κριτσα πα- 1 1 1 ' 11 ' '-'

ραυχοντι μοι τήν χαρατιΟεμένην φωτογραφίαν. νος τής κατασκευής τοΰ τεμένους τούτου ή περ'ι