DOI Artikel:
Philios, Demetrius: O pinax tēs Ni(i)nniou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14656#0109
Ο ΠΙΝΑΞ ΤΗΣ ΝΙ(Ι)ΝΝΙΟΥ
Δεν είναι άγνωστος εις τους άναγνώστας της
Αρχαιολογικής Εφημερίδος ο έν Έλευσΐνι προ
δεκαετίας ευρεθείς και νΰν εν τώ ένταΰ'Οα 'ΕΟνικώ
Αρχαιολογικά) Μουσείω άποκείμενος πήλινος πί-
νας" ό εκ του δνόαατος της άναΟείσης αυτόν πίναζ
της Νι(ι)ννίου καλούμενος.
Τον πίνακα έξέδωκε το πρώτον μετά καλλίστης
έγχρωμάτου εικόνος και δια μακρών έπραγματεύΟη
τά κατ'αυτον ό Σκιάς1. Κατόπιν δέ τούτου έγραψε
περι του πίνακος και Ό Δραγούμης 2 και μετά τού-
τον έςέοωκε τον πίνακα και ο Σβορώνος 3 μετά φω-
τοτυπικής εικόνος και μα/.ράς ερμηνείας.Αλλά και
πριν ή ό πίνας" έκδοΟή και άλλοι έν παρόδω έκα-
μαν περ'ι αύτ^ΰ λόγον 4. Έπ έσ/άτων οέ έπραγ-
ματεύΟη τά κατ' αύτον και ό νεαρός διδάκτωρ
Ρ]·ίη«'8ΐΐθίΐΏ 5.
Εις λεπτομερή τών έξενεχθεισών γνωμών άνά-
λυσιν πεοιττον εϊνε νά εισέλθω. Που οέ συμφωνώ
ή προς τοΟτον ή προς έκεΐ'νον τών περι τοΰ πίνα-
κος γραψάντων έν τοις καΟ' εκαστον και οιατί ακό-
μη συμφωνώ Οά το δείξη κατωτέρω ό λόγος. Επί-
σης όλως περιττον κρίνω νά περιγράψω έν τώ συν-
όλω αϋτοϋ' τον πίνακα. Λυτή ή εικών και ή υπό
του Σκιά γενομένη περιγραφή άρκοΟσι δια τον άνα-
γνώστην τών γραμμών τούτων, όστις άλλως υπο-
τίθεται μή άγνοών και τά υπό τών άλλων περί αύ-
του γεγραμμένα. Επίσης δε και περ'ι της τέχνης
1 Έφημ Άρχ. 1901, σελ. 1-39 και «λ. 103-171. Πίν. 1.
2 Αίΐιβη. ΜϊίΙΙΐθΠ. 1901, σελ. 38 49.
3 ΔίεΟν. Έφημ. Νομισματ. Αρχαιολογίας 3901, σελ. 169 270.
' Άρχ. Εφημ. 1897, σελ. 163-174 (νοη ΡπΙζβ), Άρχ. Έφηα.
1898, σελ. 21-28 (Κουροννιώτηί). Αιΐιβη. ΜϊΜΐιβϊΙ. 1898, σελ.
271-306 (Κυ&βηβοΐιη), ΑχΙιβη. Μΐίίΐιβίΐ. 1895, σελ. 231, Ββι\
ΡΜ. λνοοίίθηδοΐιπίί 1895, σελ.1216 (Κβηι και νΓΙηίβΓ), Οοΐ-
%ηοη - Οοιινβ, 0&ΐ3ΐο§ιιβ άβδ ναβββ ρθίηίδ Μυβββ
<1Ά11ΐθηβ8. σελ. 653, 4ρ·.β. 1968.
5 Αι-οΜοΙο^ΐΒοΙιβ ΒβίίΓ&^β ζιιγ 6θ8θ1ιϊο1ι1β (3β8 Εΐβαβϊ-
ηίβΐιβη Κυΐίβ. Ιη3υ§ιΐΓ3ΐ-ϋΪΒ8βΓΐίΐϋοη. Μύηοΐίθη. 1905
ΕΦΗΜΕΡΙΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 1906
αύτοΟ δεν ΐγω τι νέον νά παρατηρήσω. Έν τώ
συνόλω εκρινεν ορθώς περι αύτής ο Σκιάς. Τό έρ-
γον δεν εϊνε τών αρίστων του είδους του και ένια-
χοΰ δεικνύει έν τη έκτελέσει άμέλειαν γεννώσαν
άσάφειαν. 'Αναγκαΐον όμως κρίνω ευθύς εξ αρχής
νά έπιστήσω τήν προσοχήν τοΰ άναγνώστου έπϊ
τών έξης λεπτομερειών ώς λίαν σπουδαίων, κατά
τήν κρίσιν μου, εις εύρεσιν της αληθείας.
Ο Σκιάς φρονεί (σελ. 7) οτι ώς έκ της αμελείας
τοΰ πινακογράφου περ'ι τήν άπεικόνισιν τών καΟ'
εκαστον «ό πωγωνοφόρος άνήρ της κάτω ομάδος
φαίνεται ώς έξηρτημένον τι ε/ων άπό του ώμου
οίον άσκον ή πήραν, ένώ ουδέν άλλο φέρει ειμή λα-
γωβόλον' ωσαύτως και το άκρον τοΰ πέπλου της
παο' αύτον γυναικείας μ,ορφίίς άνεμιζόι/,ενον οπι-
σΟεν αυτής φαίνεται όν ό'αοιόν τι έςάρτΥΐμ.α». Κα'ι
όμως ό πινακογράφος αρκετά σαφώς έδήλωσε το
πράγμα, ώστε ώς προς τούτο αδίκως ψέγεται. Ου-
δεμία αμφιβολία ότι πρόκειται περ'ι ασκών τών λε-
γομένων φασκωλίων, ούς φέρουσιν άνηρτημένους
άπο τών ράβδων [άναφόρων;) και ό πωγωνοφάρος
άνήρ και ή άγγειοφόρος γυνή της κάτω ομάδος"
αυτή ή μέλαινα στιγμή, ή τό έδαφος (ΐθ ίοηά)
δηλουσα, ή μεταξύ τοΰ ψασκωλίον, τών ώμων και
της ράβδου δηλοΐ τοΰτο σαφέστατα, ώστε κα'ι αυ-
τός ό τον πίνακα άντιγράψας ΟΠΗθιόπ έπί τη πα-
ρατηρήσει μου ταύτη συνωμολόγησεν ότι όντως
περ'ι εξαρτημάτων πρόκειται."Ομοιον δε φασκώλιον
φέρει και ό πωγωνοφόρος άνήρ της έν τώ άετώ-
υ.ατι όμάοος, εΐ και εκεί το πράγμα δεν είνε τόσον,
ό'σον παρά τοις άλλοις, σαφές. Καϊ τά πλείστα δε
τών τοιούτων προσώπων οέοουσιν οαοίας όάβδους,
ι Γι ι - ι "
οιονεί όοοιπόροι μακρόθεν ερχόμενοι. ΙΙερϊ τούτων
λοιπόν άριστα εκρινεν ό Ρπη§8ΐιβπη (σελ. 68), ό
δέ Σβορώνος, καίπερ δεχόμενος οτι ο της κάτω
13
Δεν είναι άγνωστος εις τους άναγνώστας της
Αρχαιολογικής Εφημερίδος ο έν Έλευσΐνι προ
δεκαετίας ευρεθείς και νΰν εν τώ ένταΰ'Οα 'ΕΟνικώ
Αρχαιολογικά) Μουσείω άποκείμενος πήλινος πί-
νας" ό εκ του δνόαατος της άναΟείσης αυτόν πίναζ
της Νι(ι)ννίου καλούμενος.
Τον πίνακα έξέδωκε το πρώτον μετά καλλίστης
έγχρωμάτου εικόνος και δια μακρών έπραγματεύΟη
τά κατ'αυτον ό Σκιάς1. Κατόπιν δέ τούτου έγραψε
περι του πίνακος και Ό Δραγούμης 2 και μετά τού-
τον έςέοωκε τον πίνακα και ο Σβορώνος 3 μετά φω-
τοτυπικής εικόνος και μα/.ράς ερμηνείας.Αλλά και
πριν ή ό πίνας" έκδοΟή και άλλοι έν παρόδω έκα-
μαν περ'ι αύτ^ΰ λόγον 4. Έπ έσ/άτων οέ έπραγ-
ματεύΟη τά κατ' αύτον και ό νεαρός διδάκτωρ
Ρ]·ίη«'8ΐΐθίΐΏ 5.
Εις λεπτομερή τών έξενεχθεισών γνωμών άνά-
λυσιν πεοιττον εϊνε νά εισέλθω. Που οέ συμφωνώ
ή προς τοΟτον ή προς έκεΐ'νον τών περι τοΰ πίνα-
κος γραψάντων έν τοις καΟ' εκαστον και οιατί ακό-
μη συμφωνώ Οά το δείξη κατωτέρω ό λόγος. Επί-
σης όλως περιττον κρίνω νά περιγράψω έν τώ συν-
όλω αϋτοϋ' τον πίνακα. Λυτή ή εικών και ή υπό
του Σκιά γενομένη περιγραφή άρκοΟσι δια τον άνα-
γνώστην τών γραμμών τούτων, όστις άλλως υπο-
τίθεται μή άγνοών και τά υπό τών άλλων περί αύ-
του γεγραμμένα. Επίσης δε και περ'ι της τέχνης
1 Έφημ Άρχ. 1901, σελ. 1-39 και «λ. 103-171. Πίν. 1.
2 Αίΐιβη. ΜϊίΙΙΐθΠ. 1901, σελ. 38 49.
3 ΔίεΟν. Έφημ. Νομισματ. Αρχαιολογίας 3901, σελ. 169 270.
' Άρχ. Εφημ. 1897, σελ. 163-174 (νοη ΡπΙζβ), Άρχ. Έφηα.
1898, σελ. 21-28 (Κουροννιώτηί). Αιΐιβη. ΜϊΜΐιβϊΙ. 1898, σελ.
271-306 (Κυ&βηβοΐιη), ΑχΙιβη. Μΐίίΐιβίΐ. 1895, σελ. 231, Ββι\
ΡΜ. λνοοίίθηδοΐιπίί 1895, σελ.1216 (Κβηι και νΓΙηίβΓ), Οοΐ-
%ηοη - Οοιινβ, 0&ΐ3ΐο§ιιβ άβδ ναβββ ρθίηίδ Μυβββ
<1Ά11ΐθηβ8. σελ. 653, 4ρ·.β. 1968.
5 Αι-οΜοΙο^ΐΒοΙιβ ΒβίίΓ&^β ζιιγ 6θ8θ1ιϊο1ι1β (3β8 Εΐβαβϊ-
ηίβΐιβη Κυΐίβ. Ιη3υ§ιΐΓ3ΐ-ϋΪΒ8βΓΐίΐϋοη. Μύηοΐίθη. 1905
ΕΦΗΜΕΡΙΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 1906
αύτοΟ δεν ΐγω τι νέον νά παρατηρήσω. Έν τώ
συνόλω εκρινεν ορθώς περι αύτής ο Σκιάς. Τό έρ-
γον δεν εϊνε τών αρίστων του είδους του και ένια-
χοΰ δεικνύει έν τη έκτελέσει άμέλειαν γεννώσαν
άσάφειαν. 'Αναγκαΐον όμως κρίνω ευθύς εξ αρχής
νά έπιστήσω τήν προσοχήν τοΰ άναγνώστου έπϊ
τών έξης λεπτομερειών ώς λίαν σπουδαίων, κατά
τήν κρίσιν μου, εις εύρεσιν της αληθείας.
Ο Σκιάς φρονεί (σελ. 7) οτι ώς έκ της αμελείας
τοΰ πινακογράφου περ'ι τήν άπεικόνισιν τών καΟ'
εκαστον «ό πωγωνοφόρος άνήρ της κάτω ομάδος
φαίνεται ώς έξηρτημένον τι ε/ων άπό του ώμου
οίον άσκον ή πήραν, ένώ ουδέν άλλο φέρει ειμή λα-
γωβόλον' ωσαύτως και το άκρον τοΰ πέπλου της
παο' αύτον γυναικείας μ,ορφίίς άνεμιζόι/,ενον οπι-
σΟεν αυτής φαίνεται όν ό'αοιόν τι έςάρτΥΐμ.α». Κα'ι
όμως ό πινακογράφος αρκετά σαφώς έδήλωσε το
πράγμα, ώστε ώς προς τούτο αδίκως ψέγεται. Ου-
δεμία αμφιβολία ότι πρόκειται περ'ι ασκών τών λε-
γομένων φασκωλίων, ούς φέρουσιν άνηρτημένους
άπο τών ράβδων [άναφόρων;) και ό πωγωνοφάρος
άνήρ και ή άγγειοφόρος γυνή της κάτω ομάδος"
αυτή ή μέλαινα στιγμή, ή τό έδαφος (ΐθ ίοηά)
δηλουσα, ή μεταξύ τοΰ ψασκωλίον, τών ώμων και
της ράβδου δηλοΐ τοΰτο σαφέστατα, ώστε κα'ι αυ-
τός ό τον πίνακα άντιγράψας ΟΠΗθιόπ έπί τη πα-
ρατηρήσει μου ταύτη συνωμολόγησεν ότι όντως
περ'ι εξαρτημάτων πρόκειται."Ομοιον δε φασκώλιον
φέρει και ό πωγωνοφόρος άνήρ της έν τώ άετώ-
υ.ατι όμάοος, εΐ και εκεί το πράγμα δεν είνε τόσον,
ό'σον παρά τοις άλλοις, σαφές. Καϊ τά πλείστα δε
τών τοιούτων προσώπων οέοουσιν οαοίας όάβδους,
ι Γι ι - ι "
οιονεί όοοιπόροι μακρόθεν ερχόμενοι. ΙΙερϊ τούτων
λοιπόν άριστα εκρινεν ό Ρπη§8ΐιβπη (σελ. 68), ό
δέ Σβορώνος, καίπερ δεχόμενος οτι ο της κάτω
13