DOI article:
Dutkiewicz, Józef Edward: Romańskie malowidło ścienne odkryte w Tropiu
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.19944#0026
16. ŚŚ. Sylwester i Konstantyn, malowidło ścienne z w. XIII w kościele Santi Quattro Coronati (według L. Colettiego)
to opuszczeniem kraju, już to męczeństwami,
pozostawiła jednak trwałe ślady ich pobytu nie tylko
w Tropiu, lecz także w Kazimierzu i później
w Dobrowie46.
Podstawy trwałej działalności zakonu benedyk-
tyńskiego w Polsce zostały stworzone dopiero
w połowie w. XI z chwilą sprowadzenia przez
Kazimierza Odnowiciela mnichów reguły kluniac-
kiej do Tyńca i Krakowa. Być może w ramach
swej misji podjęli oni próbę umocnienia i otoczenia
opieką miejsc, znanych z wcześniejszego pobytu
ich braci włoskich na terenie Małopolski, których
kult — co nie jest nieprawdopodobne — już się tu
krzewił. Zważywszy, że Świr ad i jego towarzysz
Benedykt byli kanonizowani już w r. 1083, nie jest
wykluczone, iż niedługo potem, zapewne na początku
w. XII, wystawiono dla uczczenia nowego świętego
46 Wojciechowski, o.c., s. 78. — Zarewicz, o. c.,
s. 17. — S. Damalewicz, Żywot św. Bogumiła, s. 32.
47 Wojciechowski, o.c., s. 74—76.
48 Umieszczenie postaci świętego na ścianie uskokowej
na miejscu jego pobytu przy drodze do Węgier
i Nitry kościółek z małym klasztorkiem.
Odkryte w Tropiu malowidło może pochodzić
zapewne z 1 połowy w. XII, jak na to wskazują
jego cechy stylistyczne, co ustala tym samym
czas powstania budowli, która poza tym mogła
dość znacznie wyprzedzić swą dekorację freskową.
Charakter obrazu wiąże się wyraźnie z benedyk-
tyńskim środowiskiem artystycznym środkowej i po-
łudniowej Europy. Jest on fragmentem dekoracji
całego prezbiterium, której treść nawiązywała za-
pewne do wezwania i przeznaczenia kościoła48.
Mogła być podyktowana względami na pochodzenie
świętego i jego macierzysty klasztor, znajdujący
się wówczas na ziemiach królestwa węgierskiego,
i czasem jego wyniesienia na ołtarz. Pamiętać
przy tym należy, że był to okres ożywionych sto-
w Tropiu przypomina podobne usytuowanie malowidła
w kościele w Albrechticach z 3. ćwierci w. XII, z tym że prze-
sunięte jest na tęczową ścianę nawy (zob. Masin, o. c., tabl. 40).
18
to opuszczeniem kraju, już to męczeństwami,
pozostawiła jednak trwałe ślady ich pobytu nie tylko
w Tropiu, lecz także w Kazimierzu i później
w Dobrowie46.
Podstawy trwałej działalności zakonu benedyk-
tyńskiego w Polsce zostały stworzone dopiero
w połowie w. XI z chwilą sprowadzenia przez
Kazimierza Odnowiciela mnichów reguły kluniac-
kiej do Tyńca i Krakowa. Być może w ramach
swej misji podjęli oni próbę umocnienia i otoczenia
opieką miejsc, znanych z wcześniejszego pobytu
ich braci włoskich na terenie Małopolski, których
kult — co nie jest nieprawdopodobne — już się tu
krzewił. Zważywszy, że Świr ad i jego towarzysz
Benedykt byli kanonizowani już w r. 1083, nie jest
wykluczone, iż niedługo potem, zapewne na początku
w. XII, wystawiono dla uczczenia nowego świętego
46 Wojciechowski, o.c., s. 78. — Zarewicz, o. c.,
s. 17. — S. Damalewicz, Żywot św. Bogumiła, s. 32.
47 Wojciechowski, o.c., s. 74—76.
48 Umieszczenie postaci świętego na ścianie uskokowej
na miejscu jego pobytu przy drodze do Węgier
i Nitry kościółek z małym klasztorkiem.
Odkryte w Tropiu malowidło może pochodzić
zapewne z 1 połowy w. XII, jak na to wskazują
jego cechy stylistyczne, co ustala tym samym
czas powstania budowli, która poza tym mogła
dość znacznie wyprzedzić swą dekorację freskową.
Charakter obrazu wiąże się wyraźnie z benedyk-
tyńskim środowiskiem artystycznym środkowej i po-
łudniowej Europy. Jest on fragmentem dekoracji
całego prezbiterium, której treść nawiązywała za-
pewne do wezwania i przeznaczenia kościoła48.
Mogła być podyktowana względami na pochodzenie
świętego i jego macierzysty klasztor, znajdujący
się wówczas na ziemiach królestwa węgierskiego,
i czasem jego wyniesienia na ołtarz. Pamiętać
przy tym należy, że był to okres ożywionych sto-
w Tropiu przypomina podobne usytuowanie malowidła
w kościele w Albrechticach z 3. ćwierci w. XII, z tym że prze-
sunięte jest na tęczową ścianę nawy (zob. Masin, o. c., tabl. 40).
18