Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]: Folia Historiae Artium (13.1977)

19. Chrystus na Górze Oliwnej, kwatera ołtarza dominikańskiego. Muzeum
Narodowe w Krakowie (fot. Z. Malinowski)

Niesienie krzyża

Obraz ten pokazuje drogę Chrystusa do miej-
sca Ukrzyżowania. Wyobrażona tu scena Drogi
Krzyżowej (ryc. 32) opiera się na rzymskiej for-
mule egzekucji. Żydowski Talmud, który, jak
można przypuszczać, obowiązywał już za czasów
Chrystusa, ustalał, że skazanego należało prowa-
dzić na miejsce kaźni za dnia, by każdy mógł go
widzieć. Przepis ten znajdował się również w pra-
wie rzymskim. Scena w ołtarzu kościoła Domini-
kanów rozgrywa się za dnia. Przed skazanym kro-
czył herold, którego odpowiednikiem w wersji
rzymskiej był setnik — exactor mortis, a w bez-

pośrednim sąsiedztwie ofiary kroczyli dwaj ucze-
ni w Piśmie namawiający skazanego, by przyznał
się do winy i ofiarował śmierć za swe niegodzi-
wości. Wedle prawa żydowskiego uczestnikiem
tej ceremonii musiał być także przedstawiciel
Sanhedrynu, do którego należało dozorowanie wy-
konania wyroku i stwierdzenie zgonu. Wersja
egzekucji rzymskiej mówi o towarzyszących ska-
zanemu tylko czterech żołnierzach albo stu, je-
żeli obawiano się rozruchów. W scenie naszej nie
widać wspomnianych w Talmudzie kapłanów ży-
dowskich, Chrystusowi towarzyszą jedynie setnik,
a także Szymon Cyrenejeżyk oraz Matka Boska

71