DOI article:
Dobrowolski, Tadeusz: Rodowód stylistyczny krakowskiego ołtarza Dominikanów
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20408#0102
13. Bóg Ojciec, fragment Koronacji Matki Boskiej Mi-
strza Ofiarowania w świątyni, ok. r. 1435—40. Stiftsmu-
seum Klosterneuburg (wg. K. Oettingera)
kowskim z uwagi na jego datę wyprzedzającą
daty podobnych przedstawień w Wiedniu i Ko-
szycach. Wiedeńską tablicę Mistrza Ołtarza Szko-
ckiego II datuje się na czas około r. 1469, a ko-
szycką na r. 1477, bo na ten czas ukończenia
ołtarza św. Elżbiety wskazują archiwalia. Dodać
jednak wypadnie, że i styl, i treść malowidła
krakowskiego słabo przypominają tamte. Nato-
miast między eksponatem w wiedeńskiej galerii
klasztornej (Schottenstift) a tablicą koszycką za-
chodzi istotne pokrewieństwo 11.
Z przytoczonych faktów zdają się wynikać
dwa wnioski: tryptyk krakowski mógł malować
albo przybysz z krajów austriackich, albo artysta
miejscowy. Pierwszą hipotezę można by pode-
przeć faktem, że w Krakowie pojawił się m. in.
malarz z krajów austriackich. Był nim Jan ze
Styrii, który przedstawił „list” i przyjął obywa-
telstwo miasta w r. 1400 12. Jeśli zaś chodzi o kra-
kowską scenę Adoracji Jezusa i jej powinowactwo
ze Stefanem Lochnerem, można by przytoczyć
wiadomość o towarzyszu sztuki malarskiej Rudol-
fie z Kolonii, wymienionym jednak w Krakowie
dopiero w r. 1486 13. Jak z tego wynika, malarz
austriacki pojawił się za wcześnie w stosunku do
daty tryptyku Dominikanów, malarz koloński za
późno. Można by jednakże snuć następujące re-
fleksje: wprawdzie Jan ze Styrii nie mógł wyko-
nać ołtarza z czasu około r. 1460, ale w ślad za
nim mogli docierać nad Wisłę inni Austriacy.
W środkowych latach w. XV źródła wymieniają
sporą ilość malarzy, poprzestając często na sa-
mych imionach, a pomijając ich miejsce pocho-
dzenia, którym mógł być także jakiś kraj au-
striacki. Gdyby tak było, to po przybyciu do
Krakowa malarz z Austrii — w świetle kwater
ołtarza Dominikanów — musiałby przyswoić so-
bie doświadczenia sztuki miejscowej, co zajęłoby
mu sporo zapewne czasu. Dlatego poprawniej by-
łoby założyć, że twórcą dominikańskiego ołtarza
głównego był raczej wykształcony około r. 1450
w jednej z pracowni krakowskich artysta cecho-
wy, który po wyzwoleniu zawadził może w latach
przepisowej wędrówki o Austrię, gdzie zwróciła
jego uwagę struktura malowanych tam tablic,
ich schematy kompozycyjne i problemy ogólne,
14. Bóg Ojciec, fragment Koronacji Matki Boskiej; ok.
r. 1460. Kościół w Łopusznej (fot. Instytut HS UJ)
94
strza Ofiarowania w świątyni, ok. r. 1435—40. Stiftsmu-
seum Klosterneuburg (wg. K. Oettingera)
kowskim z uwagi na jego datę wyprzedzającą
daty podobnych przedstawień w Wiedniu i Ko-
szycach. Wiedeńską tablicę Mistrza Ołtarza Szko-
ckiego II datuje się na czas około r. 1469, a ko-
szycką na r. 1477, bo na ten czas ukończenia
ołtarza św. Elżbiety wskazują archiwalia. Dodać
jednak wypadnie, że i styl, i treść malowidła
krakowskiego słabo przypominają tamte. Nato-
miast między eksponatem w wiedeńskiej galerii
klasztornej (Schottenstift) a tablicą koszycką za-
chodzi istotne pokrewieństwo 11.
Z przytoczonych faktów zdają się wynikać
dwa wnioski: tryptyk krakowski mógł malować
albo przybysz z krajów austriackich, albo artysta
miejscowy. Pierwszą hipotezę można by pode-
przeć faktem, że w Krakowie pojawił się m. in.
malarz z krajów austriackich. Był nim Jan ze
Styrii, który przedstawił „list” i przyjął obywa-
telstwo miasta w r. 1400 12. Jeśli zaś chodzi o kra-
kowską scenę Adoracji Jezusa i jej powinowactwo
ze Stefanem Lochnerem, można by przytoczyć
wiadomość o towarzyszu sztuki malarskiej Rudol-
fie z Kolonii, wymienionym jednak w Krakowie
dopiero w r. 1486 13. Jak z tego wynika, malarz
austriacki pojawił się za wcześnie w stosunku do
daty tryptyku Dominikanów, malarz koloński za
późno. Można by jednakże snuć następujące re-
fleksje: wprawdzie Jan ze Styrii nie mógł wyko-
nać ołtarza z czasu około r. 1460, ale w ślad za
nim mogli docierać nad Wisłę inni Austriacy.
W środkowych latach w. XV źródła wymieniają
sporą ilość malarzy, poprzestając często na sa-
mych imionach, a pomijając ich miejsce pocho-
dzenia, którym mógł być także jakiś kraj au-
striacki. Gdyby tak było, to po przybyciu do
Krakowa malarz z Austrii — w świetle kwater
ołtarza Dominikanów — musiałby przyswoić so-
bie doświadczenia sztuki miejscowej, co zajęłoby
mu sporo zapewne czasu. Dlatego poprawniej by-
łoby założyć, że twórcą dominikańskiego ołtarza
głównego był raczej wykształcony około r. 1450
w jednej z pracowni krakowskich artysta cecho-
wy, który po wyzwoleniu zawadził może w latach
przepisowej wędrówki o Austrię, gdzie zwróciła
jego uwagę struktura malowanych tam tablic,
ich schematy kompozycyjne i problemy ogólne,
14. Bóg Ojciec, fragment Koronacji Matki Boskiej; ok.
r. 1460. Kościół w Łopusznej (fot. Instytut HS UJ)
94