DOI article:
Samek, Jan: Znane i nieznane dzieła złotnika Jana Szilassyego z Lewoczy w Polske
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20408#0115
20. Plakietka z przedstawieniem Ofiary Abrahama
z monstrancji z r. 1766, kościół parafialny w Nowej Bia-
łej (fot. T. Przypkowski)
nia jest gładki, lekko wklęsły, utworzony z fali-
stych, ostro stykających się linii. Natomiast pew-
ne novum kompozycyjne stanowi umieszczenie
u nasady trzonu ośmiu niewielkich ślimacznic
przechodzących w krótkie, pierzaste liście. Do pew-
nego stopnia rezultatem tej innowacji jest lekkie,
śmiałe dźwiganie się ku górze tej części naczy-
nia, nagle bowiem wyrasta gładki, nie obciążony
dekoracją trzon, wyżej pojawia się zaś wsparty
na kuli, znany nam już z innych zabytków, asy-
metryczny, ślimakowaty nodus. Niewielka czara,
zgodnie z przeznaczeniem naczynia jest szeroka
22. Plakietka z przedstawieniem Chrystusa na Górze
Oliwnej z monstrancji z czasu przed r. 1767, kościół pa-
rafialny w Kobylance (fot. M. Kornecki)
i płytka, prawie w całości ukryta w wysokim ko-
szyczku, utworzonym z tych samych co na pod-
stawie ornamentów. Okalają one trzy plakietki
w formie kartuszy ujętych ramkami. Ukazano na
nich w barwnej emalii malarskiej trzy sceny z ży-
cia Chrystusa, łączące się z sakramentem ołta-
rza. Są to: Ostatnia Wieczerza (ryc. 30), z apo-
stołami zgromadzonymi przy okrągłym stole; Zło-
żenie do grobu, na tle skalistej scenerii (ryc.
33) i zdarzenie z niewiernym Tomaszem na tle
architektury. Sceny zostały wykonane na białym
tle kolorami: niebieskim, różowym, seledynowym
i żółtym z użyciem brązów do podcieniowania.
Pokrywa puszki ma formę silnie spłaszczonej ko-
pułki, horyzontalnie podzielonej uskokiem na
dwie części. Dolną strefę pokrywy ożywia orna-
mentyka znana nam z koszyczka i stopy, górną
koncentrycznie ułożone liście. Całość wieńczy
21. Plakietka z przedstawieniem Ofiary Abrahama z mon-
strancji z czasu przed r. 1767, kościół parafialny w Ko-
bylance (fot. M. Kornecki)
zamknięta, pełna korona z jednym pałąkiem de-
korowanym imitacją szlachetnych kamieni w ko-
lorze niebieskim oraz emaliowanymi kwiatami
w kolorze bladoróżowym i bladoniebieskim (za-
chowane są z nich tylko dwa). Pod stopą puszki
znajduje się napis mówiący o fundatorach i dacie
darowizny: „GRATIA COMITUM HARSCAMP |
PRO GRATYS DEO EUCHARISTICA | 1767”.
Należy tutaj wyjaśnić, że interesująca nas puszka
na komunikanty, jak i inne naczynia liturgiczne
i sprzęty nie zostały do kościoła w Szczyrku spra-
18 Tamże.
107
z monstrancji z r. 1766, kościół parafialny w Nowej Bia-
łej (fot. T. Przypkowski)
nia jest gładki, lekko wklęsły, utworzony z fali-
stych, ostro stykających się linii. Natomiast pew-
ne novum kompozycyjne stanowi umieszczenie
u nasady trzonu ośmiu niewielkich ślimacznic
przechodzących w krótkie, pierzaste liście. Do pew-
nego stopnia rezultatem tej innowacji jest lekkie,
śmiałe dźwiganie się ku górze tej części naczy-
nia, nagle bowiem wyrasta gładki, nie obciążony
dekoracją trzon, wyżej pojawia się zaś wsparty
na kuli, znany nam już z innych zabytków, asy-
metryczny, ślimakowaty nodus. Niewielka czara,
zgodnie z przeznaczeniem naczynia jest szeroka
22. Plakietka z przedstawieniem Chrystusa na Górze
Oliwnej z monstrancji z czasu przed r. 1767, kościół pa-
rafialny w Kobylance (fot. M. Kornecki)
i płytka, prawie w całości ukryta w wysokim ko-
szyczku, utworzonym z tych samych co na pod-
stawie ornamentów. Okalają one trzy plakietki
w formie kartuszy ujętych ramkami. Ukazano na
nich w barwnej emalii malarskiej trzy sceny z ży-
cia Chrystusa, łączące się z sakramentem ołta-
rza. Są to: Ostatnia Wieczerza (ryc. 30), z apo-
stołami zgromadzonymi przy okrągłym stole; Zło-
żenie do grobu, na tle skalistej scenerii (ryc.
33) i zdarzenie z niewiernym Tomaszem na tle
architektury. Sceny zostały wykonane na białym
tle kolorami: niebieskim, różowym, seledynowym
i żółtym z użyciem brązów do podcieniowania.
Pokrywa puszki ma formę silnie spłaszczonej ko-
pułki, horyzontalnie podzielonej uskokiem na
dwie części. Dolną strefę pokrywy ożywia orna-
mentyka znana nam z koszyczka i stopy, górną
koncentrycznie ułożone liście. Całość wieńczy
21. Plakietka z przedstawieniem Ofiary Abrahama z mon-
strancji z czasu przed r. 1767, kościół parafialny w Ko-
bylance (fot. M. Kornecki)
zamknięta, pełna korona z jednym pałąkiem de-
korowanym imitacją szlachetnych kamieni w ko-
lorze niebieskim oraz emaliowanymi kwiatami
w kolorze bladoróżowym i bladoniebieskim (za-
chowane są z nich tylko dwa). Pod stopą puszki
znajduje się napis mówiący o fundatorach i dacie
darowizny: „GRATIA COMITUM HARSCAMP |
PRO GRATYS DEO EUCHARISTICA | 1767”.
Należy tutaj wyjaśnić, że interesująca nas puszka
na komunikanty, jak i inne naczynia liturgiczne
i sprzęty nie zostały do kościoła w Szczyrku spra-
18 Tamże.
107