DOI Artikel:
Lepiarczyk, Józef: Kilka uwag w sprawie pierwotnego wyglądu późnobarokowego kościoła pojezuickiego w Kobyłce k. Warszawy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20404#0133
7. Kobyłka, kościół pojezuicki, elewacja południowa,
stan obecny (fot. T. Sobieraj)
go półkolem. Nad tym gzymsem widoczne są
zniekształcone woluty i spływy przywodzące na
myśl pierwotne rozwiązanie zasłaniające linie
dachu pulpitowego nad traktami pierwszego pię-
tra. Sugeruje to, że część piętra traktów bocz-
nych miała zamiast tarasowego zadaszenie pul-
pitowe. Skrajne boczne pola elewacji południo-
wej były niewątpliwie ujęte i zakończone pod-
wójnymi spływami wolutowymi zasłaniającymi
daszek nad częścią piętra z celami (ryc. 8)40.
Stwierdziliśmy uprzednio, że nad traktami bo-
cznymi nie mogło być pierwotnie — i nie by-
siadającego okien41 i do elewacji południowej
ściany były przesłonięte dachami pulpitowymi.
Takie rozwiązanie zakładało wprowadzenie muru
szczytowego od drugiej strony, czyli na granicy
trzeciego i czwartego przęsła licząc od południa
(ryc. 9)«
Wspomniane ślepe wnęki o półkolistym za-
kończeniu i ujęte u góry dekoracją stiukową wy-
stępują jeszcze na polach bocznych I piętra fa-
sady i na wieżach (ryc. 5). Forma i rozmieszcze-
nie wnęk wskazują na połowę wieku XIX, kie-
dy dokonywano przeróbki elewacji południowej
po usunięciu piętra nad traktami bocznymi. Wnę-
ki tego ksztatu na fasadzie nie tłumaczą się kom-
pozycyjnie, są zbyt wysoko podciągnięte. Pier-
wotnie były tam zapewne półkoliście zasklepione
nisze, zaś nad nimi małe okna typu „wykrojowe-
ło - dachu pulpitowego. Nasuwającą się sprze- 8 Kobyłka> kościół pojezuickii Owacja południowa,
cznosć można wyjaśnić przyjmując, że w części odtworzenie stanu z połowy w. XVIII (rys. T. Węcła-
piętra traktów przyległych do klasztoru, nie po- wowicz wg wskazówek autora)
40 Takie zwieńczenie w postaci szczytu środkowego
i półszczytów zasłaniających dachy boczne wydaje się
odpowiadać wzmiance źródłowej o trzech „facjatach"
tej elewacji. Weiss, o.c, s. 25 i 59.
41 Mury boczne części klasztornej nie miały okien.
Obecne wnęki „wykrojowe" wprowadzono w czasie re-
stauracji w 2 połowie w. XIX.
42 Ze względu na brak muru w dolnej części trak-
tów, które nie były przedzielone, ściankę tę rozwiązano
zapewne na zasadzie łuku odcinkowego opartego pod sa-
mym dachem o mury nawy i traktów.
127
stan obecny (fot. T. Sobieraj)
go półkolem. Nad tym gzymsem widoczne są
zniekształcone woluty i spływy przywodzące na
myśl pierwotne rozwiązanie zasłaniające linie
dachu pulpitowego nad traktami pierwszego pię-
tra. Sugeruje to, że część piętra traktów bocz-
nych miała zamiast tarasowego zadaszenie pul-
pitowe. Skrajne boczne pola elewacji południo-
wej były niewątpliwie ujęte i zakończone pod-
wójnymi spływami wolutowymi zasłaniającymi
daszek nad częścią piętra z celami (ryc. 8)40.
Stwierdziliśmy uprzednio, że nad traktami bo-
cznymi nie mogło być pierwotnie — i nie by-
siadającego okien41 i do elewacji południowej
ściany były przesłonięte dachami pulpitowymi.
Takie rozwiązanie zakładało wprowadzenie muru
szczytowego od drugiej strony, czyli na granicy
trzeciego i czwartego przęsła licząc od południa
(ryc. 9)«
Wspomniane ślepe wnęki o półkolistym za-
kończeniu i ujęte u góry dekoracją stiukową wy-
stępują jeszcze na polach bocznych I piętra fa-
sady i na wieżach (ryc. 5). Forma i rozmieszcze-
nie wnęk wskazują na połowę wieku XIX, kie-
dy dokonywano przeróbki elewacji południowej
po usunięciu piętra nad traktami bocznymi. Wnę-
ki tego ksztatu na fasadzie nie tłumaczą się kom-
pozycyjnie, są zbyt wysoko podciągnięte. Pier-
wotnie były tam zapewne półkoliście zasklepione
nisze, zaś nad nimi małe okna typu „wykrojowe-
ło - dachu pulpitowego. Nasuwającą się sprze- 8 Kobyłka> kościół pojezuickii Owacja południowa,
cznosć można wyjaśnić przyjmując, że w części odtworzenie stanu z połowy w. XVIII (rys. T. Węcła-
piętra traktów przyległych do klasztoru, nie po- wowicz wg wskazówek autora)
40 Takie zwieńczenie w postaci szczytu środkowego
i półszczytów zasłaniających dachy boczne wydaje się
odpowiadać wzmiance źródłowej o trzech „facjatach"
tej elewacji. Weiss, o.c, s. 25 i 59.
41 Mury boczne części klasztornej nie miały okien.
Obecne wnęki „wykrojowe" wprowadzono w czasie re-
stauracji w 2 połowie w. XIX.
42 Ze względu na brak muru w dolnej części trak-
tów, które nie były przedzielone, ściankę tę rozwiązano
zapewne na zasadzie łuku odcinkowego opartego pod sa-
mym dachem o mury nawy i traktów.
127