DOI article:
Chrzanowski, Tadeusz; Kornecki, Marian: Brodnica, nieznany ośrodek złotniczy
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20404#0147
12. Gloria monstrancji, fragment ryc. 11 (fot. T. Chrza-
nowski)
kiej 30. Mistrz C S wykonał tu tylko nową stopę,
udatnie dostrajając się do proporcji dzieła, ale
zarazem stosując aktualną w swej epoce orna-
mentykę i technikę (trybowania).
Skromnym wyrobem jest puszka w Oborach
(ryc. 8), której zasadniczo smukłe proporcje po-
zostają w sprzeczności z płaską i wręcz niedba-
le wykonaną stopą. Natomiast niewątpliwie ory-
ginalnymi wyrobami są obie monstrancje. Mimo
zasadniczo odmiennych kompozycji występują tu
wyraźne analogie, np. w ukształtowaniu dość
..„,,..„„ . . , . VT,TT , zresztą typowych, sześciolistnych, wydłużonych
11. Złotnik C S, monstrancja z końca w. XVII, Mokre J J
kościół parafialny (fot. T. Chrzanowski) stóP z trybowanymi główkami aniołków wyra-
stających z motywów roślinno-owocowych. Naj-
większe podobieństwo wykazuje jednak ukształ-
umieszczona na stopie. Paweł Działyński żył towanie trzonu stanowiącego podstawę glorii,
w końcu w. XVI i znany jest przede wszystkim który w obu wypadkach przybiera kształt zbli-
żę swego poselstwa do Holandii i Anglii, polity- żony do tzw. kielichów fletowych. Zwracamy
cznie zresztą niezbyt udanego 29. Przyjęta w Ka- uwagę na ten drobny szczegół, ponieważ forma
talogu data powstania pacyfikału „około r. 1600" ta, pojawiająca się także w niejednolitej mon-
nie budzi wątpliwości; zgadzają się z nią żarów- strancji w Czarnowie, wydaje się do pewnego sto-
no reminiscencje gotyckie, jak też i formy rene- pnia właściwością lokalną, występującą zresztą
sansowe (nodus) i manierystyczne (ażurowe de- także w wyrobach toruńskich, co świadczy o po-
koracje krzyża) — podobne znajdujemy na pa- głębiającej się zależności Brodnicy od tego wa-
cyfikale zachowanym w kolegiacie kruszwic- żnego ośrodka złotniczego.
29 Dyplomaci w dawnych czasach. Relacje staro- 30 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, XI, z. 8: Po-
polskie z XVI—XVIII stulecia, oprać. A. Przyboś, wiat inowrocławski, oprać. T. Chrzanowski, M.
R. Z e 1 e w s k i, Kraków 1959, s. 152 i n. Kornecki, Warszawa 1974, s. 33, fig. 220.
141
nowski)
kiej 30. Mistrz C S wykonał tu tylko nową stopę,
udatnie dostrajając się do proporcji dzieła, ale
zarazem stosując aktualną w swej epoce orna-
mentykę i technikę (trybowania).
Skromnym wyrobem jest puszka w Oborach
(ryc. 8), której zasadniczo smukłe proporcje po-
zostają w sprzeczności z płaską i wręcz niedba-
le wykonaną stopą. Natomiast niewątpliwie ory-
ginalnymi wyrobami są obie monstrancje. Mimo
zasadniczo odmiennych kompozycji występują tu
wyraźne analogie, np. w ukształtowaniu dość
..„,,..„„ . . , . VT,TT , zresztą typowych, sześciolistnych, wydłużonych
11. Złotnik C S, monstrancja z końca w. XVII, Mokre J J
kościół parafialny (fot. T. Chrzanowski) stóP z trybowanymi główkami aniołków wyra-
stających z motywów roślinno-owocowych. Naj-
większe podobieństwo wykazuje jednak ukształ-
umieszczona na stopie. Paweł Działyński żył towanie trzonu stanowiącego podstawę glorii,
w końcu w. XVI i znany jest przede wszystkim który w obu wypadkach przybiera kształt zbli-
żę swego poselstwa do Holandii i Anglii, polity- żony do tzw. kielichów fletowych. Zwracamy
cznie zresztą niezbyt udanego 29. Przyjęta w Ka- uwagę na ten drobny szczegół, ponieważ forma
talogu data powstania pacyfikału „około r. 1600" ta, pojawiająca się także w niejednolitej mon-
nie budzi wątpliwości; zgadzają się z nią żarów- strancji w Czarnowie, wydaje się do pewnego sto-
no reminiscencje gotyckie, jak też i formy rene- pnia właściwością lokalną, występującą zresztą
sansowe (nodus) i manierystyczne (ażurowe de- także w wyrobach toruńskich, co świadczy o po-
koracje krzyża) — podobne znajdujemy na pa- głębiającej się zależności Brodnicy od tego wa-
cyfikale zachowanym w kolegiacie kruszwic- żnego ośrodka złotniczego.
29 Dyplomaci w dawnych czasach. Relacje staro- 30 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, XI, z. 8: Po-
polskie z XVI—XVIII stulecia, oprać. A. Przyboś, wiat inowrocławski, oprać. T. Chrzanowski, M.
R. Z e 1 e w s k i, Kraków 1959, s. 152 i n. Kornecki, Warszawa 1974, s. 33, fig. 220.
141