DOI issue:
Rozprawy
DOI article:Adamski, Jakub: Trójpromienne sklepienie w gotyckim chórze katedry krakowskiej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.32431#0049
43
13. Kościół Benedyktynów w Saint-Florent-les-Saumur. Rzut i przekrój
tzw. galilei (portyku kościoła) (rys. J. Adamski)
1295 47. Mury obwodowe obu naw bocznych tego założenia
są przeprute w każdym przęśle dwoma oknami, rozdzie-
lonymi na zewnątrz przyporami, którym wewnątrz odpo-
wiadają wiązkowe służki, wspierające żebra pięcio-, a w we
wschodnich narożnikach sześciodzielnych przekryć chóru
[il. 14]. Trudno się jednak zgodzić z opinią Crossleya, jakoby
sklepienia z Heiligenkreuz miały być jednym z ważniejszych
precedensów dla rozwiązania z katedry krakowskiej 48.
Sprawa ewentualnego pokrewieństwa z katedrą kra-
kowską nie jest też oczywista w przypadku prezbiterium
nieistniejącego kościoła Cystersów w Zbraslaviu pod
Pragą, ufundowanego w roku 1292 przez Wacława 11 jako
Aula Regia i zniszczonego w trakcie wojen - husyckich
47 P. Crossley, The vaults ofKraków, s. 65; M. C. Schurr, Gotische
Architektur, s. 256-264, 311-312; M. Thome, Kirche und Kloster-
anlage der Zisterzienserabtei Heiligenkreuz. Die Bauteile des 12.
und 13. Jahrhunderts, Petersberg 2007 (Studien zur internationalen
Architektur- und Kunstgeschichte, t. 52), s. 241-291 (tam starsza
literatura).
48 Por. P. Crossley, The vaults ofKraków, s. 65.
14. Kościół Cystersów w Heiligenkreuz. Południowa ściana halowego
chóru (fot. J. Adamski)
w roku 1420 i trzydziestoletniej w roku 1639. Wygląd halo-
wego chóru świątyni znany jest jedynie z rysunku, odna-
lezionego w roku 1850 w gałce hełmu kościoła w Hornich
Mokropsach, którego wiarygodność potwierdziły prowa-
dzone w latach 1924-1926 i 1977-1978 prace wykopaliskowe
[il. 15] 49. Halowy chór świątyni, budowany od roku 1292
i przynajmniej częściowo gotowy już w roku 1305, kiedy
to pochowano w nim zmarłego fundatora 50, założony był
na rzucie Citeaux 111 i wyróżniał się prostokątnym, dwu-
osiowym zamknięciem nawy głównej, otoczonej również
prostokątnym obejściem z kaplicami.
Nie wnikając w problematykę ewentualnej zależności roz-
planowania prezbiterium krakowskiej katedry od kościoła
w Zbraslaviu 51, należy stwierdzić, że nie dysponujemy wystar-
czającymi źródłami ikonograhcznymi, które pozwoliłyby
49 J. Kuthan, Poćatky a rozmach, s. 264-277; idem, Ceska architektura,
s. 475-483; D. Libal, Kataloggoticke architektury, s. 411-413.
50 J. Kuthan, Poćatky a rozmach, s. 266.
51 Por. P. Crossley, Gothic Architecture, s. 65-66; idem, The vaults
ofKraków, s. 67-68.
13. Kościół Benedyktynów w Saint-Florent-les-Saumur. Rzut i przekrój
tzw. galilei (portyku kościoła) (rys. J. Adamski)
1295 47. Mury obwodowe obu naw bocznych tego założenia
są przeprute w każdym przęśle dwoma oknami, rozdzie-
lonymi na zewnątrz przyporami, którym wewnątrz odpo-
wiadają wiązkowe służki, wspierające żebra pięcio-, a w we
wschodnich narożnikach sześciodzielnych przekryć chóru
[il. 14]. Trudno się jednak zgodzić z opinią Crossleya, jakoby
sklepienia z Heiligenkreuz miały być jednym z ważniejszych
precedensów dla rozwiązania z katedry krakowskiej 48.
Sprawa ewentualnego pokrewieństwa z katedrą kra-
kowską nie jest też oczywista w przypadku prezbiterium
nieistniejącego kościoła Cystersów w Zbraslaviu pod
Pragą, ufundowanego w roku 1292 przez Wacława 11 jako
Aula Regia i zniszczonego w trakcie wojen - husyckich
47 P. Crossley, The vaults ofKraków, s. 65; M. C. Schurr, Gotische
Architektur, s. 256-264, 311-312; M. Thome, Kirche und Kloster-
anlage der Zisterzienserabtei Heiligenkreuz. Die Bauteile des 12.
und 13. Jahrhunderts, Petersberg 2007 (Studien zur internationalen
Architektur- und Kunstgeschichte, t. 52), s. 241-291 (tam starsza
literatura).
48 Por. P. Crossley, The vaults ofKraków, s. 65.
14. Kościół Cystersów w Heiligenkreuz. Południowa ściana halowego
chóru (fot. J. Adamski)
w roku 1420 i trzydziestoletniej w roku 1639. Wygląd halo-
wego chóru świątyni znany jest jedynie z rysunku, odna-
lezionego w roku 1850 w gałce hełmu kościoła w Hornich
Mokropsach, którego wiarygodność potwierdziły prowa-
dzone w latach 1924-1926 i 1977-1978 prace wykopaliskowe
[il. 15] 49. Halowy chór świątyni, budowany od roku 1292
i przynajmniej częściowo gotowy już w roku 1305, kiedy
to pochowano w nim zmarłego fundatora 50, założony był
na rzucie Citeaux 111 i wyróżniał się prostokątnym, dwu-
osiowym zamknięciem nawy głównej, otoczonej również
prostokątnym obejściem z kaplicami.
Nie wnikając w problematykę ewentualnej zależności roz-
planowania prezbiterium krakowskiej katedry od kościoła
w Zbraslaviu 51, należy stwierdzić, że nie dysponujemy wystar-
czającymi źródłami ikonograhcznymi, które pozwoliłyby
49 J. Kuthan, Poćatky a rozmach, s. 264-277; idem, Ceska architektura,
s. 475-483; D. Libal, Kataloggoticke architektury, s. 411-413.
50 J. Kuthan, Poćatky a rozmach, s. 266.
51 Por. P. Crossley, Gothic Architecture, s. 65-66; idem, The vaults
ofKraków, s. 67-68.