DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29798#0110
Augusta, a z drugiej — ku!t panującego właśnie imperatora. Pod
tym wzgiędem — zwłaszcza w Gałii — występowała pewna cha-
rakterystyczna nadgorłiwość. W Rzymie ubóstwiano dopiero zmar-
łego cesarza i po jego śmierci wznoszono mu świątynię — szczegól-
nie we wczesnym okresie cesarstwa. W prowincjach czczono ce-
sarza jeszcze za życia, organizowano mu miejsca kultu z kapłana-
mi i służbą świątynną. Kult cesarza stanowił zatem wyraz patrio-
tycznej więzi prowincji ze stolicą cesarstwa, zarazem zaś wyraz wier-
nopoddaństwa, uznania w osobie cesarza symbolu duchowej jed-
ności imperium.
Utożsamianie bóstw celtyckich z bogami panteonu rzymskiego
przysparza dziś badaczom wielu kłopotów. Zapewne mieli je także
starożytni, gdy pragnęli dokonać ściślejszej identyfikacji. Mimo
bowiem wspólnego pochodzenia, bóstwa celtyckie nie miały tak
jednoznacznie określonych cech i patronatów, jak rzymskie, będąc
jednocześnie bóstwami życia i śmierci, fizycznej siły i poetyckiej
wymowy, pełnymi wewnętrznych sprzeczności.
Juliusz Cezar me wymienia celtyckich imion bóstw Galii. Pisze
jednak, że tamtejsi Celtowie oddawali cześć przede wszystkim
Merkuremu, a ponadto Apollinowi, Marsowi, Jowiszowi i Miner-
wie. Nie wspomina ani słowem o Herkulesie, mimo że inny pisarz
starożytny, Lukan, widział pod tą postacią Ogmiosa. Dla Cezara
najważniejszym bóstwem Galii był Merkury, gdyż czczono go za to.
że był „wynalazcą wszelkich sztuk". Nie wiadomo jednak, jakie
bóstwo celtyckie kryło się za tym określeniem. Niewiele też daje
śledzenie atrybutów Merkurego w przedstawieniach plastycznych.
Zdarzają się bowiem takie dziwolągi jak posąg Merkurego w Reims.
dzierżącego w dłoniach atrybuty Apollina i Herkulesa — harfę
i maczugę. Niemniej popularność Merkurego poświadcza około
450 napisów wotywnych, 350 wyobrażeń plastycznych i wiele świątyń,
gdzie oddawano mu cześć. Najwspanialszy posąg wzniosło mu plemię
Arwernów, którzy ze wszystkich mieszkańców Galii odznaczali
się najsilniejszym patriotyzmem celtyckim. Świadectwo Cezara
odpowiada więc prawdzie.
108
tym wzgiędem — zwłaszcza w Gałii — występowała pewna cha-
rakterystyczna nadgorłiwość. W Rzymie ubóstwiano dopiero zmar-
łego cesarza i po jego śmierci wznoszono mu świątynię — szczegól-
nie we wczesnym okresie cesarstwa. W prowincjach czczono ce-
sarza jeszcze za życia, organizowano mu miejsca kultu z kapłana-
mi i służbą świątynną. Kult cesarza stanowił zatem wyraz patrio-
tycznej więzi prowincji ze stolicą cesarstwa, zarazem zaś wyraz wier-
nopoddaństwa, uznania w osobie cesarza symbolu duchowej jed-
ności imperium.
Utożsamianie bóstw celtyckich z bogami panteonu rzymskiego
przysparza dziś badaczom wielu kłopotów. Zapewne mieli je także
starożytni, gdy pragnęli dokonać ściślejszej identyfikacji. Mimo
bowiem wspólnego pochodzenia, bóstwa celtyckie nie miały tak
jednoznacznie określonych cech i patronatów, jak rzymskie, będąc
jednocześnie bóstwami życia i śmierci, fizycznej siły i poetyckiej
wymowy, pełnymi wewnętrznych sprzeczności.
Juliusz Cezar me wymienia celtyckich imion bóstw Galii. Pisze
jednak, że tamtejsi Celtowie oddawali cześć przede wszystkim
Merkuremu, a ponadto Apollinowi, Marsowi, Jowiszowi i Miner-
wie. Nie wspomina ani słowem o Herkulesie, mimo że inny pisarz
starożytny, Lukan, widział pod tą postacią Ogmiosa. Dla Cezara
najważniejszym bóstwem Galii był Merkury, gdyż czczono go za to.
że był „wynalazcą wszelkich sztuk". Nie wiadomo jednak, jakie
bóstwo celtyckie kryło się za tym określeniem. Niewiele też daje
śledzenie atrybutów Merkurego w przedstawieniach plastycznych.
Zdarzają się bowiem takie dziwolągi jak posąg Merkurego w Reims.
dzierżącego w dłoniach atrybuty Apollina i Herkulesa — harfę
i maczugę. Niemniej popularność Merkurego poświadcza około
450 napisów wotywnych, 350 wyobrażeń plastycznych i wiele świątyń,
gdzie oddawano mu cześć. Najwspanialszy posąg wzniosło mu plemię
Arwernów, którzy ze wszystkich mieszkańców Galii odznaczali
się najsilniejszym patriotyzmem celtyckim. Świadectwo Cezara
odpowiada więc prawdzie.
108