Ga̜ssowski, Jerzy: Mitologia Celtów (Warszawa, 1979)

romanizacja kuitu
Podbój rzymski Galii, celtyckich obszarów Hiszpanii i północnej
Italii (Gałii Przedałpejskięj) spowodował zmianę charakteru wierzeń,
obrzędów i mitów w kręgu najwyżej rozwiniętej kułtury ceityckiej.
W mniejszym stopniu stało się to na terenach podbitych prowincji
naddunajskich i w Brytanii, gdzie proces ten ogarnął głównie część
południowo-wschodnią. Obszary na wschód od Renu (z nieliczną
zresztą populacją celtycką), dzisiejsza Szkocja i cała Irłandia po-
zostały poza bezpośrednim oddziaływaniem wierzeń rzymskich.
Począwszy od II wieku n.e. już tylko Irlandia była ostoją dawnego
kultu i obrzędów celtyckich, promieniując ku zachodnim wybrzeżom
Brytanii i krajowi Piktów — Kaledonii (dzisiejszej Szkocji).
Z romanizacją kultów celtyckich wiążą się dwa zasadnicze
problemy. Pierwszym z nich jest wpływ zsynkretyzowanęj już
wcześniej z wierzeniami greckimi religii cesarstwa rzymskiego.
Drugim stało się przenikanie mistycznych wierzeń z Bliskiego Wscho-
du, które w czasach cesarstwa rozprzestrzeniały się z wielką siłą
na terenie Italii i prowincji rzymskich. Należy do nich kult Kybele,
Izydy, Mitry i wreszcie chrześcijaństwo.
Wydaje się, że do symbiozy bóstw rzymskich z celtyckimi doszło
bez większych trudności i oporów. Sami Rzymianie widzieli w nich
podobieństwo cech i atrybutów i już Cezar w swoim opisie wojny
z Galami nazywa tamtejsze bóstwa imionami rzymskimi. Religie
politeistyczne stosunkowo łatwo akceptują obce bóstwa. Tutaj
niewątpliwie wspólne podłoże indoeuropejskie, zwłaszcza bliskie
pokrewieństwo italsko-celtyckie powodowały, iż bóstwa obydwu
panteonów nie były sobie nadto odległe. Natomiast celtyckich
kapłanów, zwłaszcza druidów, Rzymianie bezlitośnie tępili jako
strażników tradycji narodowej i nosicieli zarzewia buntu.
Najbardziej widomą cechą kultu w czasach rzymskich było
wprowadzenie w miastach założonych przez Rzymian oficjalnego,
niejako państwowego kultu cesarza. Był to z jednej strony kult

107