DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29798#0198
dziedzictwo celtyckie
Jak już wspomniałem na wstępie, Celtowie stworzyli w Europie
własną cywilizację, która rozprzestrzeniała się wraz z wędrówkami
samych Celtów oraz przez ich kontakty z innymi ludami. Zepchnię-
ta w wyniku politycznej i kulturowej ekspansji Rzymu, zachowała
się na peryferiach — wyspach zachodniego skraju Europy. Wy-
dawać by się mogło, że chrystianizacja ostatniego bastionu kultury
celtyckiej spowoduje likwidację resztek tego, co z dawnej kultury,
języka, mitu i obyczaju jeszcze pozostało. Stało się jednak inaczej.
Chrześcijaństwo stało się dla resztek kultury celtyckiej ożywczym
powiewem. Nowa wiara znalazła swoje miejsce w literaturze i micie,
nie łamiąc starej tradycji. Wprowadzenie pisma pozwoliło rękami
chrześcijańskich skrybów klasztornych zapisać wątki od wieków
przekazywane tylko w tradycji ustnej. Owa tradycja epicka i mitolo-
giczna nie była jednak nigdy martwa. Wzbogacało ją życie, a nowi
bohaterowie nie usuwali starych. Dawni bogowie nie odchodzili
w niepamięć — przegrywali jedynie bitwy z nowymi generacjami
bóstw.
W takiej sytuacji mit i epos późnoceitycki gościnnie przyjął
chrześcijaństwo, a jego nosiciele stali się najmłodszą generacją
postaci mitologicznych. Mnisi i święci walczyli teraz z demonami,
które uosabiały odchodzące w cień pogaństwo, odbywali błędną
żeglugę na wyspy oceanu — w Krainę Zaświatów. Dawni bogowie
stawali się mitycznymi bohaterami, nieszkodliwymi dla duchowych
wartości nowej wiary, bądź przekształcali się w średniowiecznych
rycerzy zasiadających u okrągłego stołu króla Artura.
Stać to się mogło jedynie dłatego, iż chrześcijaństwo — jego głę-
boka symbolika i wartości moralne — trafiło na grunt przygotowa-
ny przez kulturę antyczną. Kwitły lam przecież wcześniej wszelkie
nauki starożytności i wszelkie formy literatury — choc nie zapi-
sanej — do poezji lirycznej włącznie.
Przyjęcie chrześcijaństwa miało znaczenie kulturowe i polityczne,
196
Jak już wspomniałem na wstępie, Celtowie stworzyli w Europie
własną cywilizację, która rozprzestrzeniała się wraz z wędrówkami
samych Celtów oraz przez ich kontakty z innymi ludami. Zepchnię-
ta w wyniku politycznej i kulturowej ekspansji Rzymu, zachowała
się na peryferiach — wyspach zachodniego skraju Europy. Wy-
dawać by się mogło, że chrystianizacja ostatniego bastionu kultury
celtyckiej spowoduje likwidację resztek tego, co z dawnej kultury,
języka, mitu i obyczaju jeszcze pozostało. Stało się jednak inaczej.
Chrześcijaństwo stało się dla resztek kultury celtyckiej ożywczym
powiewem. Nowa wiara znalazła swoje miejsce w literaturze i micie,
nie łamiąc starej tradycji. Wprowadzenie pisma pozwoliło rękami
chrześcijańskich skrybów klasztornych zapisać wątki od wieków
przekazywane tylko w tradycji ustnej. Owa tradycja epicka i mitolo-
giczna nie była jednak nigdy martwa. Wzbogacało ją życie, a nowi
bohaterowie nie usuwali starych. Dawni bogowie nie odchodzili
w niepamięć — przegrywali jedynie bitwy z nowymi generacjami
bóstw.
W takiej sytuacji mit i epos późnoceitycki gościnnie przyjął
chrześcijaństwo, a jego nosiciele stali się najmłodszą generacją
postaci mitologicznych. Mnisi i święci walczyli teraz z demonami,
które uosabiały odchodzące w cień pogaństwo, odbywali błędną
żeglugę na wyspy oceanu — w Krainę Zaświatów. Dawni bogowie
stawali się mitycznymi bohaterami, nieszkodliwymi dla duchowych
wartości nowej wiary, bądź przekształcali się w średniowiecznych
rycerzy zasiadających u okrągłego stołu króla Artura.
Stać to się mogło jedynie dłatego, iż chrześcijaństwo — jego głę-
boka symbolika i wartości moralne — trafiło na grunt przygotowa-
ny przez kulturę antyczną. Kwitły lam przecież wcześniej wszelkie
nauki starożytności i wszelkie formy literatury — choc nie zapi-
sanej — do poezji lirycznej włącznie.
Przyjęcie chrześcijaństwa miało znaczenie kulturowe i polityczne,
196