LXVIII
K. u. k. Haus-, Hof- und Staats-Archiv.
gulorum conclavi et electione, item cardinalium crea-
tiones, tituli, legationes, patria, insignia et obitus Ono-
phrio Panvino, Veronense, Augustiniano authore, ex
museo Jacobi de Strada, Mantuaniantiquarii, item: De-
scriptio totius Italiae, antehac a F. Leandro Alberto,
Bononiense, in Italo sermone scripta, nunc vero in La-
tinum sermonem conversa et a multis erroribus vindi-
cata, preterea iconibus aliisque rebus scitu dignis ex-
polita ex museo ut supra das Privilegium, dass in den
nächsten zwölf Jahren unter Strafe von ^wan^ig Mark
Goldes Niemand diese Bücher nachdrucken dürfe, unter
der Bedingung, dass der Genannte ^wei Exemplare von
jedem Werke der kaiserlichen Kanzlei abliefere. — Da-
tum Bruxellis Brabantiae die 8a ianuarii anno domini
l556°, imperii nostri 360.
Reichsreg. Karl V., Bd. 22, f. So8—Sog'.
6480 i556 August 10, Brüssel.
Eleonore, Königin-Witwe von Frankreich, geborne
Erzherzogin von Oesterreich, ernennt in ihrem Testa-
mente ihre einzige Tochter und deren Descendenq %u
ihren Universalerben; sollte diese jedoch vor ihr ohne
Hinterlassung von Descenden^ sterben, so habe an de-
ren Stelle ihr Bruder Kaiser Karl V. und dessen Sohn
König Philipp %u treten, jedoch sei von diesen der
Nut^genuss ihrer ganzen Hinterlassenschaft ihrer Schwe-
ster, der Königin-Witwe von Ungarn, auf Lebens-
zeit zu überlassen. Je ordonne ousy, que seulx de noz
ofycyers quy ont an garde noz bagues et joyaulx, an
les delyvrans selon les ynvantoyres, sur ce fays an
soyent tenus quytes et deserges. An oultre voulons
que a nos executeurs de se nostre testament pour
leur poyne et labeur leur soit donnes au conte de
Lalayn ungne bague ou piese de veselle a son choys
de la valeur ou anvyron de cync ou sys sans hecus, au
prezydant Vyglyus samblablement jusques a la somme
de catre a cync sans hecus et monseigneur de Sayn
Jan et Lordres a chescun troys sans hecus, au secre-
terres et tresoryer la valeur de deux sans hecus. —
Escrypt et syne sette de nostre mayn a Bruselles le 10.
de aoult l'an mylle eine sans syncante sys.
In ihrem gleichdatirten Codicill verfügt die Königin
unter Anderem, dass ihre gan%e Garderobe und alle
Dinge, deren sie sich täglich bediente, der Madame de
Laune und ihren Kammerfrauen orsmys la veselle d'or
et d'argent zufallen sollten. Et a tous chef d'ofyce je
leur lesse tous les ynstancyles de leurs ofyses, dont ordy-
nayrement je me sers saulx les veselles d'or et d'argent.
Eigenhändig geschriebenes und unterschriebenes Or. Pap. in
Pergamentumschlägen, auf deren vorderer Seite die Königin eigen-
händig bemerkt, dass dieselben ihr Testament und Codicill enthalten,
und sieben, auf dem Codicill fünf Zeugen unterschrieben sind. Auf
■der Rückseite dieser Umschläge die notarielle Beglaubigung des
königlichen Secretärs und apostolischen Notars Jehan de Langhe.
An den Rändern sind noch zahlreiche Löcher, durch welche die den
Umschlag schliessende Siegelschnur ging, und Spuren der Siegel
selbst sichtbar. Diese waren beim Testament mit Ausnahme eines
einzigen angehängt, das letztere, sowie diejenigen des Codicills in
rothem Wachs aufgedrückt.
6481 i556 September 18, Wien.
Kaiser Ferdinand I. verbietet auf Bitte des Ono-
phrius Panvinus, Veronensis, auf qehn Jahre den Nach-
druck zwe'er Bücher, welche Onophrius herausgeben
wolle, quorum alterum inscribatur: Regum, consulum,
dictatorum, magistrorum equitum, tribunorum militum
consulari potestate, censorum, imperatorum et aliorum
quorundam magistratuum Romanorum fasti una cum
ovationibus eorum et triumphis a Romulo rege primo
usque ad imperatorem caesarem Carolum Vum augustum
Germanum, alterum vero: Brevis pontificum Romano-
rum descriptio a saneto Petro apostolo usque ad Pau-
lum IIlIum Caraffam Neapolitanum cum singulorum
conclavi et electione, item cardinalium creationes, tituli,
legationes, patria, insignia et obitus ex musaeo Jacobi
de Strada, Mantuani antiquarii, civis Romani, bei
Strafe der Conßscation der Nachdrucke und Busse von
Zehn Mark Silbers. — In nostra civitate Vienna die
i8amensis septembris anno domini I 556.
Reichsreg. Ferdinand I., Bd. 7,/. 262—263. — Vgl. Reg. 647g.
6482 i55ff September 25, Wien.
Kaiser Ferdinand I. erhebt den Petrus Ferrabosco
de Layno, seinen Architekten, der ihm 11 annos summa
cura, industria et diligentia vielfach ac praesertim in
architectura gedient habe, in den Reichsritterstand und
bestätigt ihm das folgende bereits von seinen Vorfahren
geführte Wappen, scutum scilicet in duas partes per
longitudinem divisum, quarum altera, quaead sinistram
vergit, est coloris cerulei et continet tres Stellas secun-
dum longitudinem pari intervallo inter se distantes, al-
tera vero pars, quae est coloris albi seu argentei, prae
se fert leonem rubeum, posterioribus pedibus innixum,
rictu patulo, exerta lingua rubea, cauda in dorsum re-
flexa et Corona aurea capiti imposita, welches Wappen
noch vermehrt wird interiecta per longitudinem trabe
coloris rubei, quae sit media inter duas illas priores,
albam scilicet et ceruleam, et eiusdem amplitudinis, re-
presentans in imo areae montem seu collem trieipitem
viridem, ex cuius silvula surgat quercus procera, quae
vertice suo proxime accedat ad superiorem clypei par-
tem, addita etiam securi, quam leo ambabus manibus te-
neat similis ferienti. Praeterea imponatur etiam scuto
galea tornearia aperta seu cancellata cum Corona aurea,
ex qua prodeat dimidius leo rubeus, pubetenus conspi-
cuus, iubis per Collum effusis, gestans in capite coro-
nam similiter auream, in cuius dextra manu sit securis,
in altera Stella aureo colore rutilans, ex clypeo faseiis
seu teniis undique sese effundentibus, ad sinistram
caerulei et flavi croeeive coloris, ad dextram rubei et
candidi. — Datum Viennae die 2 5a mensis septembris
anno domini 1 556.
Reichsreg. Ferdinand I., Bd. 7, /. 263' — 264'.
6483 i55b~ November j, Wien.
Kaiser Ferdinand I. ertheilt dem Franciscus Po^-
Zus, seinem Architekten, in Anbetracht der treuen
Dienste, quae nobis 18. jam annum diversis in locis,
quorum munitionem tuae fidei, diligentiae et industriae *
recte sane concredidimus, et presertim in hac nostra
celeberrima civitate Viennae et validissimo Germaniae
nostrae contra perpetuos Christiani nominis hostes
Turcas propugnaculo uti architectus noster summa
cura, studio et industria ad animi nostri satisfactionem
et utilitatem ac commodum non modo regnorum ac do-
miniorum nostrorum sed sacri quoque Romani im-
perii et universae christianitatis prestitisti et, quemad-
modum nobis de tua fide et singulari experientia,
quam tenes, in preclarissima ista arte architecturae
pollicemur, deineeps quoque prestare poteris ac sedulo
conaberis, den Reichsritterstand und bestätigt ihm,
addito quoque articulo foeudali das folgende bereits
K. u. k. Haus-, Hof- und Staats-Archiv.
gulorum conclavi et electione, item cardinalium crea-
tiones, tituli, legationes, patria, insignia et obitus Ono-
phrio Panvino, Veronense, Augustiniano authore, ex
museo Jacobi de Strada, Mantuaniantiquarii, item: De-
scriptio totius Italiae, antehac a F. Leandro Alberto,
Bononiense, in Italo sermone scripta, nunc vero in La-
tinum sermonem conversa et a multis erroribus vindi-
cata, preterea iconibus aliisque rebus scitu dignis ex-
polita ex museo ut supra das Privilegium, dass in den
nächsten zwölf Jahren unter Strafe von ^wan^ig Mark
Goldes Niemand diese Bücher nachdrucken dürfe, unter
der Bedingung, dass der Genannte ^wei Exemplare von
jedem Werke der kaiserlichen Kanzlei abliefere. — Da-
tum Bruxellis Brabantiae die 8a ianuarii anno domini
l556°, imperii nostri 360.
Reichsreg. Karl V., Bd. 22, f. So8—Sog'.
6480 i556 August 10, Brüssel.
Eleonore, Königin-Witwe von Frankreich, geborne
Erzherzogin von Oesterreich, ernennt in ihrem Testa-
mente ihre einzige Tochter und deren Descendenq %u
ihren Universalerben; sollte diese jedoch vor ihr ohne
Hinterlassung von Descenden^ sterben, so habe an de-
ren Stelle ihr Bruder Kaiser Karl V. und dessen Sohn
König Philipp %u treten, jedoch sei von diesen der
Nut^genuss ihrer ganzen Hinterlassenschaft ihrer Schwe-
ster, der Königin-Witwe von Ungarn, auf Lebens-
zeit zu überlassen. Je ordonne ousy, que seulx de noz
ofycyers quy ont an garde noz bagues et joyaulx, an
les delyvrans selon les ynvantoyres, sur ce fays an
soyent tenus quytes et deserges. An oultre voulons
que a nos executeurs de se nostre testament pour
leur poyne et labeur leur soit donnes au conte de
Lalayn ungne bague ou piese de veselle a son choys
de la valeur ou anvyron de cync ou sys sans hecus, au
prezydant Vyglyus samblablement jusques a la somme
de catre a cync sans hecus et monseigneur de Sayn
Jan et Lordres a chescun troys sans hecus, au secre-
terres et tresoryer la valeur de deux sans hecus. —
Escrypt et syne sette de nostre mayn a Bruselles le 10.
de aoult l'an mylle eine sans syncante sys.
In ihrem gleichdatirten Codicill verfügt die Königin
unter Anderem, dass ihre gan%e Garderobe und alle
Dinge, deren sie sich täglich bediente, der Madame de
Laune und ihren Kammerfrauen orsmys la veselle d'or
et d'argent zufallen sollten. Et a tous chef d'ofyce je
leur lesse tous les ynstancyles de leurs ofyses, dont ordy-
nayrement je me sers saulx les veselles d'or et d'argent.
Eigenhändig geschriebenes und unterschriebenes Or. Pap. in
Pergamentumschlägen, auf deren vorderer Seite die Königin eigen-
händig bemerkt, dass dieselben ihr Testament und Codicill enthalten,
und sieben, auf dem Codicill fünf Zeugen unterschrieben sind. Auf
■der Rückseite dieser Umschläge die notarielle Beglaubigung des
königlichen Secretärs und apostolischen Notars Jehan de Langhe.
An den Rändern sind noch zahlreiche Löcher, durch welche die den
Umschlag schliessende Siegelschnur ging, und Spuren der Siegel
selbst sichtbar. Diese waren beim Testament mit Ausnahme eines
einzigen angehängt, das letztere, sowie diejenigen des Codicills in
rothem Wachs aufgedrückt.
6481 i556 September 18, Wien.
Kaiser Ferdinand I. verbietet auf Bitte des Ono-
phrius Panvinus, Veronensis, auf qehn Jahre den Nach-
druck zwe'er Bücher, welche Onophrius herausgeben
wolle, quorum alterum inscribatur: Regum, consulum,
dictatorum, magistrorum equitum, tribunorum militum
consulari potestate, censorum, imperatorum et aliorum
quorundam magistratuum Romanorum fasti una cum
ovationibus eorum et triumphis a Romulo rege primo
usque ad imperatorem caesarem Carolum Vum augustum
Germanum, alterum vero: Brevis pontificum Romano-
rum descriptio a saneto Petro apostolo usque ad Pau-
lum IIlIum Caraffam Neapolitanum cum singulorum
conclavi et electione, item cardinalium creationes, tituli,
legationes, patria, insignia et obitus ex musaeo Jacobi
de Strada, Mantuani antiquarii, civis Romani, bei
Strafe der Conßscation der Nachdrucke und Busse von
Zehn Mark Silbers. — In nostra civitate Vienna die
i8amensis septembris anno domini I 556.
Reichsreg. Ferdinand I., Bd. 7,/. 262—263. — Vgl. Reg. 647g.
6482 i55ff September 25, Wien.
Kaiser Ferdinand I. erhebt den Petrus Ferrabosco
de Layno, seinen Architekten, der ihm 11 annos summa
cura, industria et diligentia vielfach ac praesertim in
architectura gedient habe, in den Reichsritterstand und
bestätigt ihm das folgende bereits von seinen Vorfahren
geführte Wappen, scutum scilicet in duas partes per
longitudinem divisum, quarum altera, quaead sinistram
vergit, est coloris cerulei et continet tres Stellas secun-
dum longitudinem pari intervallo inter se distantes, al-
tera vero pars, quae est coloris albi seu argentei, prae
se fert leonem rubeum, posterioribus pedibus innixum,
rictu patulo, exerta lingua rubea, cauda in dorsum re-
flexa et Corona aurea capiti imposita, welches Wappen
noch vermehrt wird interiecta per longitudinem trabe
coloris rubei, quae sit media inter duas illas priores,
albam scilicet et ceruleam, et eiusdem amplitudinis, re-
presentans in imo areae montem seu collem trieipitem
viridem, ex cuius silvula surgat quercus procera, quae
vertice suo proxime accedat ad superiorem clypei par-
tem, addita etiam securi, quam leo ambabus manibus te-
neat similis ferienti. Praeterea imponatur etiam scuto
galea tornearia aperta seu cancellata cum Corona aurea,
ex qua prodeat dimidius leo rubeus, pubetenus conspi-
cuus, iubis per Collum effusis, gestans in capite coro-
nam similiter auream, in cuius dextra manu sit securis,
in altera Stella aureo colore rutilans, ex clypeo faseiis
seu teniis undique sese effundentibus, ad sinistram
caerulei et flavi croeeive coloris, ad dextram rubei et
candidi. — Datum Viennae die 2 5a mensis septembris
anno domini 1 556.
Reichsreg. Ferdinand I., Bd. 7, /. 263' — 264'.
6483 i55b~ November j, Wien.
Kaiser Ferdinand I. ertheilt dem Franciscus Po^-
Zus, seinem Architekten, in Anbetracht der treuen
Dienste, quae nobis 18. jam annum diversis in locis,
quorum munitionem tuae fidei, diligentiae et industriae *
recte sane concredidimus, et presertim in hac nostra
celeberrima civitate Viennae et validissimo Germaniae
nostrae contra perpetuos Christiani nominis hostes
Turcas propugnaculo uti architectus noster summa
cura, studio et industria ad animi nostri satisfactionem
et utilitatem ac commodum non modo regnorum ac do-
miniorum nostrorum sed sacri quoque Romani im-
perii et universae christianitatis prestitisti et, quemad-
modum nobis de tua fide et singulari experientia,
quam tenes, in preclarissima ista arte architecturae
pollicemur, deineeps quoque prestare poteris ac sedulo
conaberis, den Reichsritterstand und bestätigt ihm,
addito quoque articulo foeudali das folgende bereits