Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0069
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
133 Deaqua, & aquæ

S. de rerum diui. lriparum ſecus ſi in publico factum ſit opus:vtS.
ITe aqua. & l ſi in publico.
In arbitriumi. a iudicium. & aljàs arbitriumtutelæAcCVR.
Veniunt vt ille qui fecit, ſuis-ſumptibus tollere compellatur.
J Noceant. id eſt, nocere poſſint.

eo. l. apuds. que.
Arbitrium a
pro iudicio. b
c

d

Non debuerunt.

t Libertas fa- iure pacti , vel natu-

tiendi coërce- r, vel etiam nimi
tur pacto, na vetuſtatis: vt modô
tura, vetuſtas pradievl j in fi-
2& l.ij. in princ.
Icinus.CASVS.
Poteſt quis arare
fundum ſuum, & face-
re ibi ſulcos cauſa
frumenti quœrendi:li-
cèt per hoc aqua plu-
uia mihi noceat. Si au-
tem facit quis foſſas in
fundo ſuo, ita quod a¬
qua pluuia mihi no-
cet, tunc tenetur. FR.
AcCVRS.
e, Vicinus loci ſupe-
rioris. id eſt, vicinus ſu-
perior.
f Porcas. aliàs por-
poren alia
eymon. vide grum alias portae
apud Feſtû in portant aquam in a¬
Porca, aliud grum inferiorem. & ſic
apud Varroné ſemper ſunt qudam
tae eenna opera ad purgationem
nium i. n joy. fundi. ..... ce-
g S Inferiorem. ſcili-
cet fundum.
h In eius agrum.ſ.
vicini inferioris.
i Non poſſe ex ordi-
ne, i de iure communi.
Se ſi quos. aliam
format quaſtionem,
quando vicini fundus
eſt ex latere: ſed in
principio cum inferius
eſt.
d Sulei aqua¬j
rij à quarendi
frumenti cau-
ſa factis diffe-
runt.

1

Aquarios. & non d quœrendi frumenti cauſa:
ſed & foſſas. & S: ſed & ſi quis. A 20.
m Agrum. iex latere in quo étiam aqua vadit qualiter.
n Aqua. id eſt,ex latere in quo aqua vadit æqualiter.

trium ? aque pluuiæ arcendæ ve-
niunt b, etiam ſi trans flumen
noceant : ita ſi memoria eorum
extet, & ſi fieri non debuerunt d.
Si arando aliquis opus faciat ex
quo aqua poſſit nocere vicino: ſi aliter
fundus coli non poterit, hac actione
non tenetur. BART.

XXIV. ALPHENVS libro quarto Dige-
ſtorum à Paulo Epitomatorum.

lcinus loci ſuperioris e pra-

tumita arabat, vt per ſulcos
itémque porcasf aqua ad infe-
riorem é veniret. quaſitum eſt an

per arbitrum aquæ pluuiæ arcen-

dæ poſſit cogi vr in alteram par-
tem araret, ne ſulci in eius agrû h
ſpectarent. Reſpondit, non poſſe!
eum facere quo minus agrum vi-
cinus quemadmodum vellet ara-
ret. 1. J Sed ſi quos l ſulcos
tranſuerſos aquarios l faceret:per
quos in eius agrum P aqua P de-
flueret:hoſce vt operiret per ar-
bitrum aquæ pluuiæ arcend
poſſe cogereP.
2. 5 Sed & ſi foſſas feciſſet, ex
quib. aqua pluuia poſſet nocere,
arbitrum, ſi appareat futurum vt
aqua pluuia noceret , cogere

vt S. eodl.j. S.

o Operiret. id eſt, repleret.
p Poſſe cogere aliàs agere hocpoſſe. & accipe hocſvt dixi) quan-

do non indigebat ager

his ſulcis: & ſic animo nocendi.

e Nocere pro qNoceret. id e eſt, nocere poſſet.

nocere poſſe. r C Explere. id eſt, replere.
ſ Condemnare. ad intereſſe. Vel iubere cauere de damno in-
( Manus mili- fecto: vt ſupra eod. l. Atteius. fina. ſed etiam manut militari po-
taris auxlium terit compelli ad demoliendum & ad deplantandum opus: vt ſu-
implorare iur pra de rei vindic. l. qui reſtituere. & de ope. noui nuntia. l.ſtipulatio.S.
dex poteſt ad ſe.

uerſus contu- r . Adiudicaret aliàs iudicaret.
s Aquæ plu¬ u Fluxiſſet nam in hac actione venit damnum futurú, non
uiæ arcendæ prateritum: vt ſupra eod l.ſupra iter. S. officium & l.Atteius. S. pen.
actione venit nec inſpicitur h ſi nocuit aqua:ſed ſi nocere potuit: vt dixi S.eod.
damun on ljSSj, j, respon.
praterituo Lacus. quidam habent - & quidam non, & habeas, lacus
b In aque plu- enim, &c. & poteſt legi, lacus. id eſt, foſſ ſupradicta, quando-
uia arcendæ que creſcunt & decreſcunt. & hoc eſt damnum vicinorum, quod
actione non non licet facere tales foſſas. Vel cûm eſt S. dic lacum poni pro-
riooee prié, id eſt, locum qui perpetuam habet aquam: ſtagnum l, qui
eene, ſ ſi temporalem foſſam, receptaculum aque manufactum: vt jt in
nocere potuit. flu punauig. lic.l.j. Siſtagnum& S.lacus. & Sfoſſa. & ſecundum hoc
i Lacus pro non creſcit lacus, nec decreſcit: licet aqua quandoque creſcat &
e lon decreſcat: vt & S. de contrahen. empt-l. Rutilia. & j. de adquire.
quam habéte. do l lacus. c
ALac’, ſtagni, yS Decreſcerent. quoad aquam, ſecundum ſecundam.
foſſe ſeu rece¬ Deceſſionem, quoad ſolum, ſecundum ſecundam.
ptaeuli aqua a Vicinis. id eſt, dominis prædij in quo fit foſſa, ſecundûm
differentia. vtramque.
S cuius. JCASVS. Debebatur fundo meo via per fundum tuú,
Ie eiſti opus tu ve perquod aqua pluula nocet viz mez.
teneberis hac actio. Et aquductus qui perpetuo ſie fuerunt, tueri
debent iudices. h.d. cum l. ſequen. FRANC.
bJ Arcenda. vtili:vt argu.S.eod l ſi vſusfruct. & S. eod.l apud S. fin.
2. Vel aliud in perſonali ſeruitute, vt tunc competat vtilis. nam
lSeruitus rea realis l magis perpetua eſt: & magis terra affixa. ſic S. eod. l. quod
lis terra afi- principis. S. hac actio. AcCVRS.
1a. c Fundi. ſcilicet dominantis.
ff. Nouum.

pl

rer. do l. ſtatuas. ACCVRS.

oportere foſſas eum explereE: &
niſi faceret, condemnare?: ta-
metſi antequam adiudicaret,
aqua per foſſas nunquam fluxiſ-
ſetu.
Licet aqua lacus creſcat & decre-
ſcat, lacus tamen non dicitur creſcere.
PAVL.
3. J Lacus * cûm aut creſce-
rent, aut decreſcerent l, nunquam
neque acceſſionem neque deceſ-
ſionem* in eos vicinis? facere
licet.
Si aliquid noceret via, per quam
itur ad fundum noceret fundo. BAR.
XXV. IVLIANVS libro quinto
ex Minicio.
S cuius fundo via debetur, a¬
quæ pluuiæ arcendæP agere
poteſt fundi ſui nomine: quo-
niam deteriore via facta, fundo
nocetur.
Conſuetudo dat iuriſdictionem cõ-
tentioſam. BART.

XXVI. SCAVOLA libro quarto
Responſorum.

SSaruola reſpondit, ſolere eos
qui iuri dicundo præſunt d,
tueris ductus aqu quibus au-
ctoritatem vetuſtas f daret, ta-
metſi ius non probareturé.

ACCVRS.
E

uui arcend.

134

Cauola. J Praſunt. vt ſunt iudices.
Tueri. dando actionem & exceptionem: vtj. de adquir.

f J Vetuſtas. decem a annorum, quando habent
A 3 rEtupas, ecema annorum, quando habent perpetuam cau¬ , Vetuſt.
ſam, vel quaſi: vt plené dixi ſupra eod l. j.s ſn ’PualR Car JVetultas pre

lecennio.
g S Probaretur. id eſt,
titulus vel conſtitutio:

ſed temporis P diutur¬ bTitulus pra-

nitate preſumitur: ve ſumitur ex tẽ-
arg.S. de vſur l. cum de

poris diutur-

in rem verſo. & facity nuitate.

de itine actûque priua.l.
apparet. S penult. & j. de
aqua quotid. & aſti. hoc
iure. S. ductus.

DE PVBLICA-
nis, & vectigalibus,
& commiſſis.

Qualiter aduorſus
futura damna proui-
detur, dictum eſt in
duobus pracedentibus ti-
tulis: nunc qualitor ad-
uerſus damna & illicitas
extorſiones factas à pu-
blicanis. Et no, quod dec e De quib. hoe
tribus tractat hic titu¬ titulo agatur.
lus: de public. & hoc vſ-
que ady. de rebus. jeod.
l.ſi publicanus. & eti
poſtea in quibuſdam le-
gib. In 2. & 3. de vecti-
galib. & commiſſis per-

mixte tractatur.

TD Rator ait. CA-
ls v s Si pablilea.
nus vel alius eius no-
mine ſiue familia pu-
blicanorum vi ademe-
rint aliquas res: ſi in-
tra annum conuentus
non reſtituat, tenetur

poſt annum in duplum. ſi autem poſt annum conueniatur, tunc
in ſimplum tenetur in actione in factum ex hoc edicto. & haec
eſt prima pars edicti. Si ſerui qui ibant cum publicanis, ademe-
rint: ſi publicani non exhibeant ſeruos, domini tenentur in ſo-
lidum abſque nox deditione. & hæc eſt ſecunda pars. Si damnum
aliquod iniuria vel furtum fecerit publicanus, vel eius familia:
tenetur publicanus actione in factum. & hc eſt tertia pars.Hre
TITV S.J Apparet quod hic titu. ſpectabat ad publicanos Sed
dic, qui ſunt publicani? Certe illi qui fruuntur publico. & inde voy
cantur publicani: vt quia conduxerunt ab Imperatore vel aliqua
ciuitate portum Luſolini, vel alium ſimilem, & proeo praeſtant
aliquod tributum fiſco vel alicui ciuitati. & vt breuiter dicam,
omnes qui conducunt aliquid à fiſco, appellantur publicani. Se-
cundô dicit: videtur quod ſuperflue hic prator tractat de furtis &
damnis datis & factis à publicano, vel eius familia. nam & alibi
prouiſum eſt circa dantes damna, vel inferentes iniuriam, ſiue ra-
ptores. ſed certè quia prauitas eorum erat nimis magna: & ne vi-
deatur negligere ea qua ipſi faciebant, poſuit edictum ſpeciale
de his. Tertiõ dicit, hoc edictum de publicanis mitius punit ra-
pientem vel furem, quam faciat actio vi bo. rap. vel actio furti.
permittit enim rapientem vel furem reſtituere vſque ad ſenten-
tiam: & ſi reſtituat, llberatur. Quartô dicit quod poſſum agere
cum publicano actio. vi bo ra vel leg. Aqui vel furti & reddit ra-
tionem. LFAMILIA NOMEN. Nunc lex ponit hoc verbum
familie, quod habuimus in principio edicti. nam comprehendit
ſeruos publicani vel alterius, & liberas perſonas ſtantes cum pu-
blicanis. ſeruus tamen publicani non conſtitutus ad officium ve-
ctigalis non continetur. Poſtea exponit vltimam partem, hanc ſ.
ſi ſerui publicani qui fecerunt rapinam, non exhibeantur:in domi-
num ſine noxa deditione iudicium dabo & dicit hoc proprium. Hîc
debemus intelligere, ſiue eos habent in poteſtate: id eſt, poſſibi-
litate dandi, ſiue non: vt quia ſerui fugerunt. nam ſemper py
blicani tenentur in ſolidum. & eſt ſpeciale ideo, quia bonos ſer-
uos habere debent ad tale miniſterium. poſtea exponit illa verba,
in dominos: quia hoc ita accipiendum eſt, vt ſocij ipſius vecti-
galis, quamuis domini non ſint, teneantur. & ille qui petit ex-
piber ;ebet dicere quos & ſi ignorat nomina, petait omnes ſer-
uos exhiberi: vt ſic cognoſcere poſſit delinquentes: & auditur.
& ſi plures ſunt ſerui qui hoc damnum vel furtum fecerunt:tan-
tum preſtando, quantum ſi vnus liber feciſſet, liberatio contin-
git. & hoc dicit hic & ſequens cum duabus legibus ſequen. FR.

2 De
 
Annotationen