DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0070
i
v ¬
11¬ 47
a Publicanus
ex iuſſu vel ra
tihabitione &
ſuo & familiæ
ſu nomine
tenetur.
De publica-
nis & vectiga-
Iibus vide Be-
roal. in comm.
ad Caſare Trã-
quil. De com-
miſſis autẽ vi-
de Bud. ſupr.de
euic. lI. Hernius.
Nexus huius
tituli ad ſupe-
riores qua ra-
tio.
bVis alia abla
tiua, alia com-
pulliua.
* Publicú quid
hoc titulo.
e Publicanus
in ſimplû, du-
plum, quadru-
plum quandu
conueniatur.
* Vectigal pu-
blicum quid.
* Publicano-
rum fraudes.
d & ita.
e Iniuria pro
culpa.
J Publicani
quibus actio-
nib. teneãtur.
135
Digeſtorum Liber xxxix. Tit.
JDe publicanis, &c. Vide ſcripta adl v.j. de verb oblig. CVrAC.
a Publicanus. quidam habent, ſeu publicani nomine, &c. Alij
hoc plus, quod publicanus, eiûſve familia, &c. Sed tunc videtur ſu-
perfluere, eiſve familla, propter id quod ſubiicit, quodve fami-
lia, &c. ſecundum Hvo. Sed dic contra. & dicas hic a quando iu-
bẽte publicano vel ra-
tum habente, & ſic ſuo
& familiæ nomine te-
netur: vt j. de vi & vi
arma. l.j. S. deieciſſe. &
S. quotiens. & ſi fa, fur.
fe. di.l.jS. hac autẽ. ver.
caterum. Si verô non
iubente, vel ratum ha-
bente, tunc nomine fa-
mili tenetur, & hoc
ſubiicit quõdve, &c. vt
J. de vi & vi arma. l. j.
S. cum autem. & S. ſed
& ſi cum. ACCVRS.
b Eius publicani no-
mine. quidam aliter.
c V. adde ablati-
ua P, vel compulſiua:vt
J. eod. l vn de quaritur.
& j. eod. l. locatio.. quou
illicite.
d Publicanorum. ſc.
ademerit.
e Non erit. quando-
cunque petente actore
intraannum.Acc.
fIn duplum in c ca-
ſu agitur in quadruplú
contra publicanum, ſed
illud eſt ex edicto de
calum. vt S, de calum. l.
antepe. S. fin.
S Iudicium. id eſt, ture uvu vrv- a:¬
8. S Iudicium. id elt, fraude, auaritia, immodeſtia, audacia ſupe-
actio in factum.ſic ex-
ponitur S nau cau ſta.
laitem ait d. S.j.
h Iniuria. ide eſt,
culpa. ſic Inſtit. de in-
iur. in princ.
i J Iudicium. ſcilicet
in factum.
k 5 Si id. aliàs, ſi ij
ſcilicet ſerui.
l Pertinebit. id eſt,
qui ea commiſiſſe di-
cuntur.
m Non exhibebitur.
ſc. à publicanis.
A Sine noxæ. licet
domino ignorante dé-
liquerint. & eſt ratio
vt j. eod. l. cum ſi exhi-
buiſſent.
Sine nox deditio-
ne. Vide ſcripta ad titu-
f Iudiciõ pro
actione in fa-
ctum.
Publicani
publico frui
quo ſenſu di-
cantur.
* Materia ex-
traria huius
tituli.
Commiſſa
quid.
h Publicanus
quis dicatur.
3 Publicani
quaſi procura-
tores fiſçj.
lum Codicis, vectigalia
noua inſtitui non poſſe.
CVIAC.
o5 Iudicium. id f eſt,
prdictam actionem
in factum.
p Publico. eo quod
publicum eſt, vt s por-
tus & ſalina: vt j. de
verb ſign.l. eum qui ve-
ctigal. & l. inter publica.
S. fin.
7S Qui publico fruu-
tur id eſt, vectigali d vt
in conductinib. S. pro ſo-
cio. Cic in Anton, de pro-
uincia conſulari. & in
epiſt ad Q fratrẽ. Hor j.
Epiſt. Vide ſcriptaad l.
xv. J. de verbor. ſignif.
CVIAC.
q. Nomen habent. h
vnde Matthœus fuit
hinc dictus publica-
nus. aliàs dicitur publi-
DE PVBLICANIS, J
ET VECTIGALIBVS,
& commiſſis a.
TITVLVS IIII.
Idem dicam de hoc titulo quod dixi pri-
ma partis titulo vltimo, homonymiam q
feciſſe vt titulis ſuperioribus hic coniunge-
retur. Ex titulo de operis noui nuntiatione
conſtat, operis noui nuntiationem fieri etiam
ſi in publico opus fiat, & ex titulo de damno
infecto, ſatiſdari damni infecti de eo opere
quod fit in publico ne per hoc damno priuati
contingantur. & ex titulo de aqua agi poſſe
aqua pluuiæ arcenda, etiam ſi ex publico o¬
riens aqua per vicini fundum decurrat, vel
ſi publicum interueniat, non ſi opus in pu-
blico fiat, & poſſe aqua ſeruitutem cedi etiã
loco publico interueniente, modo ſi per viam
publicam ducatur permiſſu principis. Hoc *
etiam titulo agitur de publico, licet alio ſen-
ſu, ſiue de eo quod publicanus aris publici
nomine, &c. Sic enim lego initio edicti, ex
Baſilicis, in quibus eſt oõn û vs, no-
mine vectigalis. Et publicum f vectigal
interpretor fiſco debitum, ex mercibus qua
aduehuntur vel euehuntur, ex pradiis fiſca-
libus aut publicis, vel aliis rebus, cuius con-
ductores publicani dicuntur. Hi * quâm
rent cateros homines, nemo eſt qui neſciat,
& vel M. Poſtumij publicani, que refertur
à Liuio xxv exemplo ſufficiet, quaque de ho-
rum moribus à Suida deſcriptio his verbis,
m ppon ſi, demuiut a an, i¬
Ozus Aorsi, aeſue vci oou,
ais s i meiu, id eſt, libera vis, inculpa-
tus raptus, impudens habendi cupidi-
tas, ſtudium ratione carens, inuerecun-
da mercatura. qua de cauſa ex edicto Ne-
ronis aduerſus publicanos primum pra-
tores & praſides extra ordinem iura reddi-
derunt, vt Cor. Tacitus lib. 13. Annal.
ſcribit, deinde pratores ipſi ordinariam a¬
ctionem dederunt, qua hoc titulo proponi-
tur, ſi quid publici nomine publicani vel
familia eorum vi ademiſſet, aut damnum
iniuria, furtûmve feciſſet; intra annum
in duplum, poſt annum in ſimplum qua gra-
uior eſt quam actio damni iniuria e lege
Aquilia, & mitior quam furti aut vi bon.
raptorum. ſed non ideo tamen minus tenen-
tur furti aut vi bonorum raptorum, ſicut ra-
ptor ſi apprehendatur prater actionem vi
bon. rap. etiam furti manifeſti tenetur. imô
vero in eo quoque grauior eſt hac actio, quod
ſi non exhibeant familiam qua damnum,
vim aut furtum fecit, aut aliquid illicite
exegit, in ſolidum ſuo nomine teneantur. Sed
& pleraque * alia non pertinentia ad hanc
actionem hoc titulo continentur, de vecti-
galium locatione, & rebus immunibus à
praſtatione vectigalis, & de pœna fraudati
vectigalis improfeſſis mercibus, & de pœna
illicitarum mercium, vt & improfeſſe &
illicitæ fiſco committantur. Commiſſa
ſunt res qu ex his cauſis fiſco vindicantur,
vel crimina ipſa propter qua vindicantur.
CVIAC.
Pro exactis illicitè à publicano vel
eius familia, datur actio ex hoc edi-
cto in factum ad duplum intra an-
num, niſi exactum reſtituatur: poſt
canus, i publice peccãs:vt in Euangelio.
r Pendant tanquam i procuratores colligendo pro fiſco. J Et
111j.
136
quod ſubiicitur, vel etiam tributa conſequantur. ſ iure ſuo a, & ad a Ita p
ſuum commodum, reddendo fiſco certam merce dem pro hoc. ve , à la
etiam dic quod & hîc vt procuratores. & tunc dic hic vel, pro id
eſt b. & ſic ponitur pro eod. Et no differentiam c inter vectigal,
& tributum.1. Vectigal d enim eſt quod preſtatur ex rebus que Bar.
annum vero in ſimplum. & pro hoc
facto familiæ ſi non exhibetur, com-
petit hæc actio ſine noxæ deditione.
PAVL.
1. VLPIANVS libro quinquagenſimo-
quinto ad Edictum.
Rator ait: Quod
publicanus , eius pu-
nmiB r
blicani nomine Pvvi
ademerit, quôdve fa-
l milia publicanori d:
ſi id reſtitutum non erit, in * du-
plum l: aut ſi poſt annum agetur, in
ſimplum iudicium dabo. Item ſi
damnum iniuria , furtûmve factum
eſſe dicetur: iudicium! dabo. Si id
ad quos ea res pertinebitl, non exhi-
bebitur : * in dominos ſine noxæ
deditione iudicium 9 dabo.
Publicanus dicitur qui eſt poſitus
ad exigendum publicos reditus ; ſiue
exigat immediaté pro fiſco: ſiue im-
mediate pro ſe, ſed aliquid ſoluit fiſco
à quo conduxit vel emit. PAVL.
1. Hic titulus ad publicanos
pertinet. Publicani autem ſunt,
qui publicoP fruuntur (nam
inde nomen habent ) ſiue fiſco
vectigal pendant f, vel tributum
conſequantur. Et omnes qui quid
à fiſco? conducunt, recte ap-
pellantur publicani.
Actio ex hoc edicto mitior eſt, quam
vi bo. rap. in duobus. PAVL. DE
CASTR.
2. 5 Dixerit aliquis ad quid!
vtique hoc edictum propoſitum
eſt?quaſi non & alibi prætor pro-
uiderit furtis, damnis, vi raptis.
Sed e re putauit & ſpecialiter
aduerſus publicanos edictu pro-
ponere.
3. 5 Quod quidem edictum
in aliqua parte * mitius y eſt:
quippe cum in duplum datur?,
cûm vi bonorum raptorum in
quadruplum ſit, & furti manifeſti
æque in quadruplum?.
4. J Et reſtituendi facultas pu-
blicano vi abreptue datur: quod
ſi fecerit, omni onere exuitur, &
penali actione ex hac parte edi-
cti liberatur.
Vnde quritur, ſi quis velit cu
publicano non ex hoc edicto,
ſed ex generali vi bonorum ra-
ptorum, damni iniuriæ, vel furti
agere, an poſſit. Et placet poſſes,
Diſplin.
vehuntur: & inde no-
men aſſumpſit: & eſt
octaua portio eius entia.
mercis que vehitur, Vetigi
:a. r, aua me
cuius nomine eſt præ- qua veli
ſtandumvt C. de veg u vehit
& coml. vniuerſi. & l.
ex praſtatione. & l.à le-
gatis. Sed tributum e Tribuu
ſiue annona vel publi¬ ſtantur t
ca functio ſeu penſa¬ ne ſolià
tio praſtatur ratione dentibus.
ſoli à poſſidentibus, &
dicitur etiam cenſus: f
vt not. C.fine cenſu vel
reli.llii. & fina. & C.de
anno. & trib.l. j. &
C.de exact. trib. l. in fi-
ſcalibus. li. x. quotiens
enim lex tractat de
tributis, ponit de poſ-
ſeſſionib. & poſſidenti-
bus qui coguntur ea
prſtare. 2. Item tri-
butum praeſtatur ra¬ exhibebu
tione ſoli proprij poſ¬ tur.
ſidentis: ſed vectigal
ratione publici ſoli in
quo portantur vel vé-
duntur ea que vehun-
tur. AcCVRS.
ſ A fiſco vel à ci-
uitate:vt j. eodll ſed &
hi. . praterea.
A fiſco. Vide ſcri-
pta ad titulum Cod. de j
vectig. & comiſſe dicun- u vl
tur etimm nuvv. CV commeatu.
IAC. qui opras. &
t Ad quid. id eſt. Alex abAlexi
S.Ad quid id eſt, Al t,quu
d ecap.29.
u Et re putauit. * -cap.29
cõprimeret eoru pra¬..
uitatem:S vt .e.l. quã-s Publicanori
ta. & ar. S.nau cau. ſta. audacia & t¬
l. & ita. . j. & vt no meritas sunn.
videretur negligere:vt
J.de iniur. l. item apud.
S. hoc edicti. & ad idem
S. de pac. l. iuriſge. S. dolo.
x In aliqua parte.i.
in aliquACCVRS.
y q Mitius ſ. h quâm h Editun de
vi bon. rapto. & furti publieais n
manifeſti: vt ſubicit. nur u n¬
z Datur. ſhoc edi- prorum & fur-
ctum de publicanis. ti.
a In quadruplum. i.
non per omnia que:
vt Inſti vi bo. rap. in pr.
b Vi abreptum. vſ-
que i ad ſententiam. i Ponitere, i
vnde videtur arbitra-eſe ntir-
ria , ſecundum quoſ¬ o ’ue qu
dam: vt dices j. eod. l. merum intui
hoc edicto. Idem in a-licet vſque ad
ctione quod met. cau- ſent
ſa:vt s quod me. caulſi non furi &r
cum exceptione. S. ſatis. rbitrarn
quod non eſt in furti que dicantur.
& vi bono. rapto. vt j.
de fur.l. qui ea mente. &
J.vi bono raptollpenult.
c Poſſe. vt & C. de
fur. l. etiam. Sed op.
quod extraordinari l lExtraordiua;
non deberet dari, vbi n auda
locum habet ordina-ioeun habeat
rium: vt S de mino. l in ordinario ali-
cauſa. Sed illud quan¬ quo remedio
cVectigale
trn uiole
f Cenſus.
* Verres i
ctuplu dabn
Ci.5. in .
t Si ij adqu
t Vide Bu
do extraordinari eſt comperente.
contra ius commune:hoc ſecundum ius commune.
Sed ſi prius
egit hoc iudicio: nunquid poterit agi vi bono raptor. vel furti in
id