DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0106
4 Procurator
pro geſtore
negotiorum.
207
tûm, ſed plures. aliàs
eſt in textu tantum.
’, Mulier. ſcilicet
corrupta: vt dixi j. de
verb. ſignifil. mulieris. in
prine. & facit j qui & à
quibus l matrimonij. &
j.lproxiS. j.
a Intra ſex menſes.
b Spado ma-
trimonium
contrahere
poteſt.
e Caſtratus
matrimonium
contrahere
non poteſt.
d Spadons &
caſtrati in ma-
trimonio ado-
ptione & ſub-
ſtitutione dif-
ferentia.
e Bigamia iu-
re ciuili pro-
hibita.
Iuriſdictionis
voluntariæ &
contentioſe
differentia.
adde oloſſ. l.7.
ſuprd eod.
Vide cap.18. de praſcri-
ptionibCVIAC.
e 5 Oporteat. niſi iu-
ſta cauſa impediat: vt
Inſtit. qui ma. non poſ-
ſunt. Seadem. ACCVRS.
f Lumnos magis.
quam maribus:
licet maribus hoc
conueniat. R. Vel ma-
gis quam non, ſecun-
dumM.
g In hoc.vt eum ma-
numittatACCVRS.
h In castrato. hoc
quia primus poteſt
contrahere matrimo-
nium, ſecundus non:
vt ſuprà de iure dot. l. ſi
ſerua. S. fin. ſimilis d
differentia ſit in ado-
ptione: vt Inſtit. de
adopt. S. ſed & illud. &
in ſubſtitutione poſt-
humi:vt ſuprà de lib. &
poſthum. l. ſed eſt queſi-
tumACCVRS.
i Tam.) Seruum.
Eeſtmtis vel e
iam ſuum: & eſt iuſta
cauſa, quia lucratur
hereditatem: vt ſuprà
tit jel, cauſam.
t J Ex praterito. &
plures quam ex futu-
ro de quibus quæ pen-
dent ex futuro, dixi ſu-
prà proxi. reſpon. & l.
proxi S.j. & i.
l 5 Tuitus. ſic ſuprà
ad Silan. l. ii. S. ſi cum
omnes.
m Per procurato-
remlicet manumittere
non poſſit per procu-
ratorem: vt C. eodem. l.
neque.
n Non debet. quia
cum debeat iurari: vt
& ſuprà eol. ſi coilacta-
neus. neceſſe eſſe alte-
rum periurare, cum
duobus-e nupta eſſe
non poſſit: vt Instit. de
nupt.SS.affinitatis.
0 Poſſunt. hoc in
voluntaria f iuriſdi-
ctione: vt ſuprà de
adopt. l. emancipari. S.
j. & ſuprà de offi. pro-
conſ l j. & i. in prin.
ſecus in contentioſa:
vt in argum contrario!
Digeſtorum Liberxl. Tit ij.
nos:vt S.de offipra vi-l pen.in fin de quo hic non dicit.AcCVRS.
a Procurator id eſt, a procurans ſcilicet negotia extra ius, aliàs
contra, ſuprà de procur. l. ſi minor. & plené de hoc dixi Inſtitu. qui
manum. non poſſ. S. eadem.
5Decem & octo. ſc. qui manumittitur.
e Seruum. ſc. tan-
hoc manumittatur, vt procura-
tor? ſit, dumodo non minor annis
decẽ & octoſit. Præterea & illud
exigitur, vt non vtique vnum ſer-
uum habeat qui manumittit. Itẽ
ſi matrimonij cauſa virgo vel mu-
lier d manumittatur, exacto prius
iureiurando, vt intra ſex menſes a
vxorem eam duci oporteat. ita
enim ſenatus cenſuit.
XIV. MARCIANVS libro quarto
Regularum..
Lumnos magis mulieribus
conueniens eſt manumitte-
te: ſed & in viris receptum eſt, ſa-
tiſque eſt permitti eum manu-
mitti, in quo nutriendo propen-
ſiorem animum fecerint.
1. Sunt qui putant etiam fœ-
minas poſſe matrimonij cauſa
manumittere: ſed ita ſi fortè con-
ſeruus ſuus in hoc ei legatus eſt.
2. Etſi ſpado velit matrimonij
cauſa manumittere, poteſt. Non
idem eſt in caſtrato A.
XV. PAVLVS libro primo ad leg. Eliam
Sentiam.
Eii coditionis implendae cau-
ſa minori vigintr annis manu-
mittere permittendú eſt: veluti fi
quis ita heres inſtitutus ſit, ſi ſer-
uum! ad libertatem perduxerit.
1. Ex prteritoltempore plu-
res cauſæ eſſe poſſunt: veluti quod
dominum in prœlio adiuuauerit:
contra latrones tuitusl ſit: quod
ægrum ſanauerit: quod inſidias
detexerit: & longum eſt ſi exequi
voluerimus: quia multa merita in-
cidere poſſunt, quibus honeſtum
ſit libertatem cum decreto præ-
ſtare: quas eſtimare debebitis
apud quem de ea re agatur.
Plures domini minores viginti
ann. poſſunt ſeruo libertatem dare ſi-
mul, & plures ſerui poſſunt pariter
vindicta manumitti. FRANc.
2. Plures vindicta pariter ma-
numitti poſſunt: & ſufficit præ-
ſentia ſeruorum, vt vel plures ma-
numitti poſſint.
3. Abſens quoque cauſam pro-
bare per procuratorem poterit.
4Si duo matrimonij cauſa ma-
numittent, recipi cauſa nõ debetP.
5. Hi qui in Italia, vel in alia
prouincia domicilium habent:
apud alterius prouinci præſi-
ſuprà de iuriſdi. omn. iudi. l. fina.
p JLlud. JLuxuria vt pro concubina habeat ACCVRS.
L Afectionibus arg ſuprà de donall affectionu Ai..
r 5 Si quis minori. Minor emit à domino ſeruum, & ſoluit pre-
tium:ſed venditor reddidit ei pretium poſtea ex caufa donationis.
Vel dic accepto à ſeruo, & hoc facit dominus animo donandi id
pretium minori. AcCVRS.
r
Ad libertatem. ſcilicet poterit. IR. Sed contra. S. de ſer.
expor. l. ſi minor. Sol. euidenter refert, à minore, an à maiore
in ſerui donatione lex dicatur de eo manumittendo. R. vt hic &
208
ibi, & S.tit. j.lis qui Snihil. & S ſequen. & fatitsS. iit.j. l. cauſam. in
princ.ACCVRS.
APupronſilnt à S ſl s, Apud proconſulen poſtquan
exiuit vrbem Romanam,
apud legatum eius.FRANC.
dem conſilio adhibito manumit-
tere poſſunte.
Si minor vult manumittere ancil-
lam, vt eam habeat concubinam: non
eſt audiendus.h.d. Franc glo ponit ca-
ſum Sſequen.
XVI.VLPIANVS librô ſecundo ad le-
gem Eliam Sentiam.
Llud in cauſis probandis, me-
miniſſe iudices oportet, vt non
ex luxuriaP*, ſed ex affectu de-
ſcendentes cauſas probent neque
enim deliciis, ſed iuſtis affectio-
nibus dediſſe iuſtam libertatem
legem Æliam Sentiam creden-
dum.
1. JSi quis minori viginti
annis hac lege ſeruum dederit
aut pretio accepto, vel donatio-
nis cauſa, vt eum liberum faciat:
poteſt ille cauſam manumiſſionis
iſtius probare, hoc ipſum allegãs,
legem datam: & perducere ad li-
bertatem ergohic debet oſten-
dere hoc inter ipſos actum: vt
proinde vel ex lege donationis,
vel ex affectione eius qui dedit,
res ſtimetur.
XVII. PAVLVS libro quinquagenſi-
mo ad Edictum.
Pud f proconſulem, poſt-
quam vrbẽ egreſſus eſt, vin-
dicta manumittere poſſumus.
1.J Sed & apud legatum eius
manumittere poſſumusu*.
XVIII. IDE M libro ſextodecimo
ad Plautium.
Pud filiumfamiliàs magi-
ſtratum manumitti poteſt,
etiam ſi ipſe filius familis * ma-
numittere non poteſt.
1. JApud collegam ſuum prætor
manumittere non poreſt l .
2. Filius quoque voluntate
patris apud patrem* manumitte-
re poterit.
Libertas eſt in pendenti ſi minor
ancillam pragnantem manumiſit cau-
ſa habendi eam in vxorem: quia ſi
eam ducat, naſcitur partus liber; alias
ſecus. FRANC.
XIX. CELSVS libro vicenſimonono
Digeſtorum.
Iminor annis apud conſilium
Sharimonij cauſa pregnantenm
manumiſerit, eque interim pe-
pererit, in pendenti cerit, ſeruus
an liber ſit quem ea peperit.
poteſt minor manumittere. Item
t S Poſſumus, vt &S
de offic. proconſ l. ij. in
princ. AccVRS.
u JPoſſumus. Hic eſt
contra. S.de offic. procon.
l.ij. in fin. Sed* vindi-
cta poteſt, vt hicaliter
non: vt ibi. 2. Vel pro-
cõſule preſente, vt hic:
ſed non eo abſente, vt
ibi. 3. Vel ſolue vt ibi.
ACCVRS.
Pud filiumfami-
Aus lcasvs. Tria
dicit. In prima parte
pone caſum vt in gloſ.
& diuerſis modis ſecû-
dum quod ſunt diuerſe
liter. Secundô prtor
non poteſt manumit-
tere apud collegam
ſuum: & hoc ſi habes
in litera, non. aliàs de-
eſt, & dic de hoc vt in
glo. Tertio, filius ſer-
uum patris apud ipſum
patrem prtorem po-
teſt manumittere vo-
lente patre. FRANC.
Manmi.
lmiun
apud legau.
Proconſulis,
poſſit.
Quidhoel.
co luxurla ſ.
gn’ficet, v
Ant. Aug. n
capn.
xJFiliusfamilias. Qui-
dam habent manumit-
tere. & habent vel ſub-
audiut, pater eius. & ſe-
cundum hoc dic: licet
filius non poſſit, ſcili-
cet manumittere ſeru
patris apud patrem:
quod non placet: vt in
fine huius legis. 2. Vel
non poſſit filius, ſcili-
cet minor cauſa non
probata, ſed pater ſic
apud filium, cûm ſit
maior, etiam non pro-
bata. 3. Vel tertiô po-
teſt pater apud filium:
ſed filius non poreſt
apud ſemetipſum, cum
ſit minor: vt S. de offic.
conſui. l.j. S. fin. ſecus ſi
eſſet maior: vt ibidem.
& S.eod. l.an apud ſe. &
Jæoeol ſi rogatus. Sfi. qua
videntur contra. Aliàs
eſt talis litera, manu-
mitti: & non eſt ibij pa-
ter eius: & ſecundû hoc
dices manumitti à
quolibet, licet ſit mi-
nor. Sed quomodo a
minor in magiſtratu
eſt: vt j. de mune. & ho-
no.l ad rem? Reſpon. li-
beri ſupplent: vt ſuprà
de minor. l. ij. 2. Vel ex
certa ſcientia prin-
cipis, vt j. de re iud.?
l. quidam conſulebant.
ACCVRS.
y J Poteſt. i quidam
habent non poteſt: &
tunc concor. S. tit. j. l.
apud. Sed contra. S. de
offic. conſul. lj. in fin. Sed ſolue vt ibi.2. Alij ſine non: & tunc illa
concor. Sed hoc eſt contra. S.tit.jl apud. & ibi ſoluo.
2 Apud patrem. Quid miri?cum & apud ſeipſum pater poſſit
manumittere:vt S. eod.lan apud ſe manumittere. & facit S. de ritu
nupl. matrimoni. ACCVRS.
a Iminor an ſcilicet viginti aliàs eſt in textu.
D Imterimantequamé ducaturACCV....e.
cJ In pendenti quia ſi cõtrahatur matrimoni liber erit, aliàs nõ.
ſed inſpecto ſtatu preſenti conſtat eã ancillama& ſic filiu ſeruum.
ſed reſpectu futuri hoc eſtnã ſi ducatur, olimdereditur eſſe liber.
Si
In huncle
cum vide Gel
lium lib.2c
* In nonnullis
additur, ex
qun prouin-
ciam ingriſſu
eſt.
Hie in a¬
chetyp. Flor.
qua dan ver-
ba ſuperflua
& falſa fue-
rant aidſcri-
pta, nempe
hac: filius
quoque v
luntate paui
apud patreu
manumitters
non poreſt.
Anto. Aug-
lib.4.e. vlt.
a Minor r
giſtratu funs
oteſt.
6 Principis
certa ſeientil
minorem ſl
iſtratus ce-
pacem rel
e Interim pl
ante maſl
moniun.
d Libertas all’
uando re
trahitur.