DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0227
a Tenere pro
poſſidere.
Vſusfructus
lus eſt.
449
A .e... . .. .....
a Declarauit. iſtaæ liter fuerunt ſcriptæ poſtquam ſeruus re-
miſſus poſſ-intrauit: alioquin non eſſer verum ſe tradidiſſe in
preritunA evye.
5 Vel vnus. ſcilicet tantûm-q. d. & ſi in hunc modum fuerit
uæſita poſſeſſ.quod literis declaratur.
c Feruenit. conſen-
ſu domini prcedente,
& ſic rité. IOAN.
d Remiſſus eſt. per
eum qui accepit do-
num vt intret poſſeſſ.
nomine ſuo.
e Seruorum. repe-
te, quaſitam poſſeſſio-
nem....
f Conſtabit vt &s.
eo. . veteres.
Oſſeſſio. J CASVS.
Perleruum in quo
habeo vſumfru acqui-
ritur mihi poſſeſſ. ſi ex
re mea, vel ex opera
ſua quarat. Secundô
dicit: ſeruus & filius
dicuntur res peculia-
res tenere, non poſſi-
dere:cùm poſſeſſio non.
tantum ſit corporis,
ſed etiam iuris. Tertiô
dicit: ſi procurator e¬
mat rem meo nomine,
& ei ſit tradita, acqui-
ritur mihi poſſeſſio
etiã ignorantinon au-
tem vſucapiam, niſi
ſciam eam ré emptam
meo nomine. Item non
habeo regreſſum de
euictione contra ven-
ditorem rei, niſi pro-
curator meus eam mi-
hi cedat: ad quam ce-
dendam compellitur
actione mãdati. FRAN.
AcCVR.
g Toneatur. id a eſt
poſſideatur:vt & S.eo.
l. naturaliter. non ciui-
liter, vt & ſupra eo..j.
S per eum.
h q Ex iure. id eſt, ex
vſufructu b, quod eſt
ius. Vel dic quod plu-
rimum trahit à iure
poſſeſſionis.ſtalis que
ePoſſeſſio &
vſucapio igno-
ranti domino
adquiritur.
d’Fictio poſt-
liminij locum
habet in om-
nibus in qui-
bus ius fingit.
e Tenens etiã
habere dici-
tur.
JFiliusfami-
lias in caſtrẽſi,
vel quaſi ca-
ex cauſa peculiari que-
ritur:vt iſta nam igno-
ranti e domino que-
ritur poſſ. & vſucapio:
& fictio d poſtliminij
habet locum in omni-
bus quibus fingit ius:
ſed illa quam quaero
à fructuario teneatur , &
poſſeſſionem literis declarauit?.
Si vel vnus ex ſeruis qui ſimul
cum pradiis donatus eſt, ad eum
qui donum accepit, peruenit,
mox in prædia remiſſus eſt d: per
ſeruum prædiorum poſſeſſionem
quæſitam, cterorumque ſeruo-
rum, conſtabitf.
Aliquando poſſeſſio habet pluri-
mum iuris: aliquando plurimum fa-
Eti. PAVLVS DE CASTR.
xLIX. IDE M libro ſecundo Defi-
nitionum.
POſeſio quoque per ſeruum,
cuius vſusfructus meus eſt,
ex re mea vel ex operis ſerui ad-
quiritur mihi: cum & naturaliter
& plu-
rimum ex iure l poſſeſſio mu-
tuetur.
1. Qui in aliena poteſtatei
ſunt, rem peculiarem tenere poſ-
ſunt l: haberel poſſidere non
poſſunt a:quia poſſeſſio non tan-
tum corporis , ſed & iuris eſt.
Poſſeſſio & dominiü queritur per
procuratorem: actio perſonalis non
quaritur niſi cedatur.
2. 5 Etſi poſſeſſio per procu-
ratorem ignoranti quaritur,
vſucapio verô ſcienti compe-
tit P: tamen euictionis actio do-
mino contra venditorem inui-
to procuratore non datur: ſed per
actionem mandati eam cedere!
cogitur?.
Per filium putatiuum nobis non
quaritur. PAVLVS.
L. HERMOGENIANVS libro quin-
to Iuris Epitomarum.
PEr eun quen iuſto ductus er-
rore filium meum, & in mea
poreſtate eſſe exiſtimomeque poſ-
ſeſſio, nequedominium, nec quid-
per meipſum, habet plurimum facti in acquirendo:vt & Squibex
cau ma.l denique quæ eſt contra. & hoc plené no. C.eod.l j.
i Qui in aliena poteſtate. vt ſerui & filij.
e q Poſſunt. vt & S.eo quod ſeruus.
l Habere. ſcilicet dominium. aliàs etiam qui tenete, habere
dicitur: vt infra de verbor. oblig l. ſtipulatio iſta. S. habere non poſ-
ſunt vt & infra de reg iur.l.quod attinet. & lfiliusfam. & S. cod. l.
quidquid. & laqui vniuerſus. S. item quod à mari. & infra de verbo.
oblig.l ſtipulatio S hoc quoque & infra titulo j. l. nunquam. S. ſeruus.
& hoc in omni peculio, excepto f caſtrenſi, vel quaſi: in quibus
etiam iure veteri cenſetur vt parerfami ve S.ad Macedol.ij. & no-
ſtrenſi peculi o: vt C.de bon que libe. l. cum oportet. Reſtat ergo quod aduen-
loco patrisfa titium non poſſidet filius vllo modo iure iſto: cum vt ſeruus do-
milias habe-
tur.
mino, ſic filius patri tale peculi quod non erat caſtrenſe vel qua-
ſi, quarat: vt Inſtitut. per quas perſono. acqui. S. j. ſed cûm hodie
non querit patri quo ad proprietatem, dici poteſt vt naturalis pa-
tri per filium poſſeſſ.queratur ratione vſusfr. patri quaſiti: vtS.
lnaturaliter. ſed filius ciuiliter poſſideat vt proprietarius, vt C.
de bon qua lib.l.cum oportet.S.j.
a Habere poſſidere non poſſunt. Habere eſt verbum iuris hinc in
legatis vindicationis eſt HABET0. Vide ſcripta ad l. 38. S. hi
qui ſunt, infra de verborum oblig. CvIAC.
m Corporis. & ita facti.
n Ignoranti. ſcilicet domino.
oScienti. ſcilicet domino.
ff. Nouum.
De adquirenda vel amit. poſſ.
r5
p Competit. vt Ceo.l. per liberam. & j pro ſolutolij.
q J Contra venditorem. a quo eit procurator.
Cedere. ſic ſupra manda. l. ſi procuratorem. S. fina. argu. infra
de furd. ſi vendidero S fina. & infra quorum lega. lej. S. ſatiſdatum.
Audi ergo Azo. a hic contra te, quod actiobex alterius pacto non
quam aliud ex re mea mihi quœ-
ritur.
1. JPer ſeruum in fuga agen-
teml, ſi neque ab alio poſſidea-
tur*, neque ſe liberum eſſe cre-
dat , poſſeſſio nobis adquiritur.
Jn rebus in quibus propter earum
magnitudinem vel naturam non ca-
dit corporalis apprehenſio: non poteſt
acquiri poſſeſſio per alium actum æ¬
quipollentem, puta per appoſitionem
cuſtodis, vel aſpectum: & tunc dici-
tur apprehendi potius animo, quam
corpore. PAVL.DE CAST.
LI. IAVOLENVS libro quinto ex por
ſterioribus Labeonis.
Varumdam rerum animo
poſſeſſionem apiſci nos ait
Labeo : veluti ſi aceruum ligno-
rum emero, & eum venditor tol-
lere me iuſſerit:ſimul atque? cu-
ſtodiam poſuiſſem, traditus mi-
hi videtur P. Idem iuris eſſe vino
vendito, cûm vniuerſæ ampho-
re vini ſimul eſſent. Sed videa-
mus, inquit, ne hc ipſa corpo-
ris traditio ſit: quia nihil inter-
eſt, vtrum mihi, an & * cuiuſlibet
iuſſerim, cuſtodia tradatur. In
eo puto hanc queſtionem conſi-
ſtere, an etiam ſi corpore aceruus
aut amphoræ adprehenſa non
ſunt, nihilo minus tradit vi-
vtrum ipſe aceruum, an mandato
animi d quodam genere poſſeſſio
erit eſtimanda.
ctu ſicut à proprietate. PAVLVS
DE CASTRO.
LII. VENVLEIVS libro primo
Interdictorum.
. .
acquiſiui. FRANCISC. AcCVRS.
deantur. Nihil video intereſſe,
meo aliquis cuſtodiat. Vtrobique
Poſſeſſio eſt res diuerſa ab vſufru-
quæritur niſi ceſſa, &
niſi in caſibus ſpecia-
libus quos not. Institu-
tion de inutil ſtipu ſ
ei qui. Sed tu dicas da-
rectam non dari, ſed
vrilem.
ſ Cogitur. procura-
tor domino.
Er eum. JCASVS.
Credo c quemdaim
eſſe meum filium. di-
citur quod per eum
neque poſſeſſio neque
dominium mihi que-
ritur etiam de re mea.
Secundô dicit:per ſer-
uum meum exiſtẽtem
in fuga poteſt poſſeſſio
mihi quari, niſi ab
alio poſſideatur, & niſi
ſtet in poſſeſſione li-
bertatis. FRANCIS.
ACCVR.
t JMihi quaritur. ſe-
cus in alieno ſeruo bo-
na fide poſſeſſo, vt ſu-
pra eodlj. S. ſed & per
eum. & eſt ratio: vt in-
fra tit. j. l. iuſto. in prin-
cip. & facit ſupra eod.l.
cum heredes. in fin. & l.
quidquid.
u 5 In fuga agentem.i.
conſtitutum.
x Poſſideatur. vt &
S.l. j per ſeruum.
y Credat. & ſtat in
poſſeſ. libertatis: vt in-
fra titulo j. l. nunquam.
S. ſeruus. & l. ſi is qui.
S ſi ſeruus. & diu ſtetit:
vt ſupra eod. l iij.S. ſi
ſeruus. & facit ſupra de
lib. cau. l. qui de libor-
tate.
450
Varundam. CA¬.
SvS. Quandoque
acquiro poſſeſſ. ſolo
animo: vt ſi aceruum
lignorum emi: vel ve-
getẽ plenam vino cum
toto vino, & iubeas
quod tollam, & ege
appoſui cuſtodem, qui
interim donec tolli fa-
cerem cuſtodiretnam
poſſeſſio. ſolo anime
z J Ait Labeo. ſed mala dat exempla,vt & per hanc eamdem le-
cuſtode, & te exiſtente in praeſentia: & etiam fine cuſtode idem:
quia ſufficit iuſſus: vtS. eod. l. j. S ſi iuſſerim. ſecundum Mar. & l.
quod meo.S. ſi venditorem. Alia ergo debuit dare quæ dixi S. eodl.
iijein princ. licet etiam in illis ſemper videatur aliquid pro corpo-
ris actu interuenire.
a Simul atque. id eſt, ſtatim.
b 5
bus. & infra de ſoll ſi ſoluturus. in fi & ſupra de iur. dot. l. ſi ego. S.
penult. ACCVRSIVS..
c Simul. & in præſentia mili aſſignat: vt C. de peric. & com.
rei vend.l.ij.
d’ Animi. & corporis, vt dixi, ſit appoſitus cuſtos vel non. Sed
ar. contra f de cuſtode: vt S.commol ſi vt certoS.ſi de me.
imô diuerſa. Item poſſeſſ. & proprietas non ſunt idem: imô
diuerſa. nam alius poteſt habere poſſeſſfundi, & alius vſumfruc.
(EVM QVI.) Si prohibeo te in tuo ædificare: videor te prohi-
bere poſſidere: vnde potes agere contra me interdicto vti poſſi-
detis. & hunc caſum habes infra vti poſſeſſ l. ſi duo.S j. (SPE-
CIES.) Si iudex mittit me in poſſ. fundi aduerſarij mei,eoquia
ſe non defendit, debet me etiam defendere in ea poſſeſſione.
FRANC. AOCVRSIVS..
P aqPermiſes
gem probatur nam & animo & corpore quœri videtur appoſitod
Traditus mihi videtur. facit ſupra de contrah. empt.l. claui-
Prmiſteri l Sas v Poſſeſſo & vſusfructus non ſunt idem:
poſſidere.
Vſusfructus
lus eſt.
449
A .e... . .. .....
a Declarauit. iſtaæ liter fuerunt ſcriptæ poſtquam ſeruus re-
miſſus poſſ-intrauit: alioquin non eſſer verum ſe tradidiſſe in
preritunA evye.
5 Vel vnus. ſcilicet tantûm-q. d. & ſi in hunc modum fuerit
uæſita poſſeſſ.quod literis declaratur.
c Feruenit. conſen-
ſu domini prcedente,
& ſic rité. IOAN.
d Remiſſus eſt. per
eum qui accepit do-
num vt intret poſſeſſ.
nomine ſuo.
e Seruorum. repe-
te, quaſitam poſſeſſio-
nem....
f Conſtabit vt &s.
eo. . veteres.
Oſſeſſio. J CASVS.
Perleruum in quo
habeo vſumfru acqui-
ritur mihi poſſeſſ. ſi ex
re mea, vel ex opera
ſua quarat. Secundô
dicit: ſeruus & filius
dicuntur res peculia-
res tenere, non poſſi-
dere:cùm poſſeſſio non.
tantum ſit corporis,
ſed etiam iuris. Tertiô
dicit: ſi procurator e¬
mat rem meo nomine,
& ei ſit tradita, acqui-
ritur mihi poſſeſſio
etiã ignorantinon au-
tem vſucapiam, niſi
ſciam eam ré emptam
meo nomine. Item non
habeo regreſſum de
euictione contra ven-
ditorem rei, niſi pro-
curator meus eam mi-
hi cedat: ad quam ce-
dendam compellitur
actione mãdati. FRAN.
AcCVR.
g Toneatur. id a eſt
poſſideatur:vt & S.eo.
l. naturaliter. non ciui-
liter, vt & ſupra eo..j.
S per eum.
h q Ex iure. id eſt, ex
vſufructu b, quod eſt
ius. Vel dic quod plu-
rimum trahit à iure
poſſeſſionis.ſtalis que
ePoſſeſſio &
vſucapio igno-
ranti domino
adquiritur.
d’Fictio poſt-
liminij locum
habet in om-
nibus in qui-
bus ius fingit.
e Tenens etiã
habere dici-
tur.
JFiliusfami-
lias in caſtrẽſi,
vel quaſi ca-
ex cauſa peculiari que-
ritur:vt iſta nam igno-
ranti e domino que-
ritur poſſ. & vſucapio:
& fictio d poſtliminij
habet locum in omni-
bus quibus fingit ius:
ſed illa quam quaero
à fructuario teneatur , &
poſſeſſionem literis declarauit?.
Si vel vnus ex ſeruis qui ſimul
cum pradiis donatus eſt, ad eum
qui donum accepit, peruenit,
mox in prædia remiſſus eſt d: per
ſeruum prædiorum poſſeſſionem
quæſitam, cterorumque ſeruo-
rum, conſtabitf.
Aliquando poſſeſſio habet pluri-
mum iuris: aliquando plurimum fa-
Eti. PAVLVS DE CASTR.
xLIX. IDE M libro ſecundo Defi-
nitionum.
POſeſio quoque per ſeruum,
cuius vſusfructus meus eſt,
ex re mea vel ex operis ſerui ad-
quiritur mihi: cum & naturaliter
& plu-
rimum ex iure l poſſeſſio mu-
tuetur.
1. Qui in aliena poteſtatei
ſunt, rem peculiarem tenere poſ-
ſunt l: haberel poſſidere non
poſſunt a:quia poſſeſſio non tan-
tum corporis , ſed & iuris eſt.
Poſſeſſio & dominiü queritur per
procuratorem: actio perſonalis non
quaritur niſi cedatur.
2. 5 Etſi poſſeſſio per procu-
ratorem ignoranti quaritur,
vſucapio verô ſcienti compe-
tit P: tamen euictionis actio do-
mino contra venditorem inui-
to procuratore non datur: ſed per
actionem mandati eam cedere!
cogitur?.
Per filium putatiuum nobis non
quaritur. PAVLVS.
L. HERMOGENIANVS libro quin-
to Iuris Epitomarum.
PEr eun quen iuſto ductus er-
rore filium meum, & in mea
poreſtate eſſe exiſtimomeque poſ-
ſeſſio, nequedominium, nec quid-
per meipſum, habet plurimum facti in acquirendo:vt & Squibex
cau ma.l denique quæ eſt contra. & hoc plené no. C.eod.l j.
i Qui in aliena poteſtate. vt ſerui & filij.
e q Poſſunt. vt & S.eo quod ſeruus.
l Habere. ſcilicet dominium. aliàs etiam qui tenete, habere
dicitur: vt infra de verbor. oblig l. ſtipulatio iſta. S. habere non poſ-
ſunt vt & infra de reg iur.l.quod attinet. & lfiliusfam. & S. cod. l.
quidquid. & laqui vniuerſus. S. item quod à mari. & infra de verbo.
oblig.l ſtipulatio S hoc quoque & infra titulo j. l. nunquam. S. ſeruus.
& hoc in omni peculio, excepto f caſtrenſi, vel quaſi: in quibus
etiam iure veteri cenſetur vt parerfami ve S.ad Macedol.ij. & no-
ſtrenſi peculi o: vt C.de bon que libe. l. cum oportet. Reſtat ergo quod aduen-
loco patrisfa titium non poſſidet filius vllo modo iure iſto: cum vt ſeruus do-
milias habe-
tur.
mino, ſic filius patri tale peculi quod non erat caſtrenſe vel qua-
ſi, quarat: vt Inſtitut. per quas perſono. acqui. S. j. ſed cûm hodie
non querit patri quo ad proprietatem, dici poteſt vt naturalis pa-
tri per filium poſſeſſ.queratur ratione vſusfr. patri quaſiti: vtS.
lnaturaliter. ſed filius ciuiliter poſſideat vt proprietarius, vt C.
de bon qua lib.l.cum oportet.S.j.
a Habere poſſidere non poſſunt. Habere eſt verbum iuris hinc in
legatis vindicationis eſt HABET0. Vide ſcripta ad l. 38. S. hi
qui ſunt, infra de verborum oblig. CvIAC.
m Corporis. & ita facti.
n Ignoranti. ſcilicet domino.
oScienti. ſcilicet domino.
ff. Nouum.
De adquirenda vel amit. poſſ.
r5
p Competit. vt Ceo.l. per liberam. & j pro ſolutolij.
q J Contra venditorem. a quo eit procurator.
Cedere. ſic ſupra manda. l. ſi procuratorem. S. fina. argu. infra
de furd. ſi vendidero S fina. & infra quorum lega. lej. S. ſatiſdatum.
Audi ergo Azo. a hic contra te, quod actiobex alterius pacto non
quam aliud ex re mea mihi quœ-
ritur.
1. JPer ſeruum in fuga agen-
teml, ſi neque ab alio poſſidea-
tur*, neque ſe liberum eſſe cre-
dat , poſſeſſio nobis adquiritur.
Jn rebus in quibus propter earum
magnitudinem vel naturam non ca-
dit corporalis apprehenſio: non poteſt
acquiri poſſeſſio per alium actum æ¬
quipollentem, puta per appoſitionem
cuſtodis, vel aſpectum: & tunc dici-
tur apprehendi potius animo, quam
corpore. PAVL.DE CAST.
LI. IAVOLENVS libro quinto ex por
ſterioribus Labeonis.
Varumdam rerum animo
poſſeſſionem apiſci nos ait
Labeo : veluti ſi aceruum ligno-
rum emero, & eum venditor tol-
lere me iuſſerit:ſimul atque? cu-
ſtodiam poſuiſſem, traditus mi-
hi videtur P. Idem iuris eſſe vino
vendito, cûm vniuerſæ ampho-
re vini ſimul eſſent. Sed videa-
mus, inquit, ne hc ipſa corpo-
ris traditio ſit: quia nihil inter-
eſt, vtrum mihi, an & * cuiuſlibet
iuſſerim, cuſtodia tradatur. In
eo puto hanc queſtionem conſi-
ſtere, an etiam ſi corpore aceruus
aut amphoræ adprehenſa non
ſunt, nihilo minus tradit vi-
vtrum ipſe aceruum, an mandato
animi d quodam genere poſſeſſio
erit eſtimanda.
ctu ſicut à proprietate. PAVLVS
DE CASTRO.
LII. VENVLEIVS libro primo
Interdictorum.
. .
acquiſiui. FRANCISC. AcCVRS.
deantur. Nihil video intereſſe,
meo aliquis cuſtodiat. Vtrobique
Poſſeſſio eſt res diuerſa ab vſufru-
quæritur niſi ceſſa, &
niſi in caſibus ſpecia-
libus quos not. Institu-
tion de inutil ſtipu ſ
ei qui. Sed tu dicas da-
rectam non dari, ſed
vrilem.
ſ Cogitur. procura-
tor domino.
Er eum. JCASVS.
Credo c quemdaim
eſſe meum filium. di-
citur quod per eum
neque poſſeſſio neque
dominium mihi que-
ritur etiam de re mea.
Secundô dicit:per ſer-
uum meum exiſtẽtem
in fuga poteſt poſſeſſio
mihi quari, niſi ab
alio poſſideatur, & niſi
ſtet in poſſeſſione li-
bertatis. FRANCIS.
ACCVR.
t JMihi quaritur. ſe-
cus in alieno ſeruo bo-
na fide poſſeſſo, vt ſu-
pra eodlj. S. ſed & per
eum. & eſt ratio: vt in-
fra tit. j. l. iuſto. in prin-
cip. & facit ſupra eod.l.
cum heredes. in fin. & l.
quidquid.
u 5 In fuga agentem.i.
conſtitutum.
x Poſſideatur. vt &
S.l. j per ſeruum.
y Credat. & ſtat in
poſſeſ. libertatis: vt in-
fra titulo j. l. nunquam.
S. ſeruus. & l. ſi is qui.
S ſi ſeruus. & diu ſtetit:
vt ſupra eod. l iij.S. ſi
ſeruus. & facit ſupra de
lib. cau. l. qui de libor-
tate.
450
Varundam. CA¬.
SvS. Quandoque
acquiro poſſeſſ. ſolo
animo: vt ſi aceruum
lignorum emi: vel ve-
getẽ plenam vino cum
toto vino, & iubeas
quod tollam, & ege
appoſui cuſtodem, qui
interim donec tolli fa-
cerem cuſtodiretnam
poſſeſſio. ſolo anime
z J Ait Labeo. ſed mala dat exempla,vt & per hanc eamdem le-
cuſtode, & te exiſtente in praeſentia: & etiam fine cuſtode idem:
quia ſufficit iuſſus: vtS. eod. l. j. S ſi iuſſerim. ſecundum Mar. & l.
quod meo.S. ſi venditorem. Alia ergo debuit dare quæ dixi S. eodl.
iijein princ. licet etiam in illis ſemper videatur aliquid pro corpo-
ris actu interuenire.
a Simul atque. id eſt, ſtatim.
b 5
bus. & infra de ſoll ſi ſoluturus. in fi & ſupra de iur. dot. l. ſi ego. S.
penult. ACCVRSIVS..
c Simul. & in præſentia mili aſſignat: vt C. de peric. & com.
rei vend.l.ij.
d’ Animi. & corporis, vt dixi, ſit appoſitus cuſtos vel non. Sed
ar. contra f de cuſtode: vt S.commol ſi vt certoS.ſi de me.
imô diuerſa. Item poſſeſſ. & proprietas non ſunt idem: imô
diuerſa. nam alius poteſt habere poſſeſſfundi, & alius vſumfruc.
(EVM QVI.) Si prohibeo te in tuo ædificare: videor te prohi-
bere poſſidere: vnde potes agere contra me interdicto vti poſſi-
detis. & hunc caſum habes infra vti poſſeſſ l. ſi duo.S j. (SPE-
CIES.) Si iudex mittit me in poſſ. fundi aduerſarij mei,eoquia
ſe non defendit, debet me etiam defendere in ea poſſeſſione.
FRANC. AOCVRSIVS..
P aqPermiſes
gem probatur nam & animo & corpore quœri videtur appoſitod
Traditus mihi videtur. facit ſupra de contrah. empt.l. claui-
Prmiſteri l Sas v Poſſeſſo & vſusfructus non ſunt idem: