Overview
Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0428
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
A

851

derur.

Digeſtorum Liber xliiij. Tit. iij.
a 9 Dolo. de hoc dicet j. e. l S. ſed an dolo. ACCVRS.

T Quandoobſet id eſt quibus caſibus quod die v infrabprrr.
5. j. & idem dicit proxim. dictum, ſcilicet contra quas per!

onas

c Inspiciemus. vt J. eod. lpure. S. fi,

d Ciuilis. nam te-
net obligatio de iure
ciuili: ſed a opponitur
exceptio de iure præ-
torio, vt Cod, de inutil.
ſtipul. l. dolo.
b Factum pro e S Ex facto. id beſt
qualitate facti. ex qualitate facti: vt
Cod. de reſcind. vendi.l.
dolus. 2. Vel aliter, id
eſt ex co quod factum
eſt vel commiſſum, do-
lus præſumitur: vt ſu-
prà man. l. dolus. & l. ſi
procuratorem. dolo &
S. ſi ignorantes. Sed
e Probandus oppo.S quod aliàs di-
ſit ne dolus, an citur ex perſpicuis in-
vero interdum diciis debere probari:
praſumi poſ- t Cod de dolo. l. dolum.
’ probaur do Reſpon & tune ilun
lus ſi qualitas admiſſum probat e,
facti in quo cum ex qualitate fa-
conſiſtit pros cti perſpicuë oſtendit.
batur.Hoc ad¬ 5 Item oppo. quie
dendum, doli olum dicit, &c. vt ſu-
quandoque LL-L11.
probari etiam prà de probatl quotiens.
ex coniecturis, S, qui dolo. Reſpond. ſa-
per gl in c. fiede tis probatur dolus, ſi
rnan liſ’, qualitas facti in qua
unr ooare o eſt dolus probatur.
qui dolum lf 5 In contractibus.
legat. da fexemplum de in-
f Dolusvel in cidenti, & de eo qui dat
cotrautan an cauſam contractui: vt
cidit, vel fE ſuprà de actio- emp l. lu,

ſam dat con-
ſan dat co lia S. ſi venditor&s.

4 Exceptio
pratoria vin-
cit ciuilem.

ſeq. & de dolo. l. & ele-

lo? fiat: per quæ intellegemus
quando obſtet exceptio. dein-
de aduerſus quas perſonas locum
habeat. nouiſſime inſpiciemus
intra que tempora competit ex-
ceptio.
1. Ideo autem hanc exce-
ptionem prator propoſuit, ne cui
dolus ſuus per occaſionem iuris
ciuilis d contra naturalem æqui-
tatem proſit.
2. 5 Sed an dolo quid factum
ſit, ex facto intellegitur.
3. JEt quidem dolo fit tam
in contractibusf, quàm in teſta-
mentis é, quàm in legibusP.
II. VLPIANVS libre ſeptuagenſimo-
ſexto ad Edictum.

Alam eſt autem hãc exceptio-
nem ex eadem cauſa! propo-
ſitam, ex qua cauſa propoſita eſt
de dolo malo actio.
Exceptio doli aduerſus eum con-
tra quem proponitur, non eſt in rem,
ſed ex parte eius qui eam propoſuit
ſie. hoc dicit.
1. Sequitur vt videamus in
quibus cauſis locum habeat exce-

ganter in princip. & j. eod. per multas ll.

g Dolus quem g

In teſtamentis edendis g vel ſupprimendis:vt Cſi quis ali

pdmodu com- teſta prohil.j.& ij & C.ad l Cornel. de falſis. l. eum.C. de inoff-teſta l.
mittatur in te fratris. in fi & S de leg.ijl cum pater.S. TitioAcCVRS.

ſtamentis.

h In legibus. condendis, vel interpretandis, non cancellandis:

vt faciebat quidam Valicoſus Papienſis. nam iudici interdum
interpretari permittitur: vt infrà de appellat. l. ab executore. A c¬

CVRSIVS.

Alam autem eſt. J CASVS. Nune dicit quôd hac exceptio
eſt inuenta ex ca cauſa ex qua de dolo: & eſt iſta, ſeilicet ne
malitia alicuius ſit eilucroſa. Secundô vult dicere in quibus caſi-
bus habeat locum hc exceptio, & quibus perſonis obiiciatur. &
eſt ſciendum, qu a haæc exceptio obſtat ei qui dolum çommiſit in
ea re quam petit: nec ſufficit ab aliquo commiſſum dolum. nam
exceptio ex alterius dolo alteri non obſtat, niſi ex dolo teſtato-
ris, ex cuius dolo poreſt opponi exceptio contra heredem. & idem
in ſimilibus. quæ exempla habes in gloſ hic poſita qua incipit,
nocet quidem heredi, &c. perſona autemeius qui cam oppont,
eſt hc exceptio in rem ſufficit enim in ea re commiſſum dolum
ab eo qui vult agere: licèt non contra eum qui eam except. vult
opponere. Poſtea vult dicere quibus ex cauſis hæc exceptio lo-
cum habet, & ecce ſi ſtipulor à te ſine cauſa, & ex ea ſtipulatione
agam: obſtat mihl exceptio doli. Item ſi ſpe futur numeratio-
nis ſtipulor à tex. deinde non numero, & agam ex ca ſtipulatio-
ne: obſtat mihi exceptio doli, cum cauſa non ſit ſecuta. Item ſi
promittis mihix. in dotem dare pro Berta: & finito matrimonio
ea à te petam. nam obſtat mihi exceptio, cûm cauſa ob quam
promiſiſti, ſit finita. Item ſi ſtipulatus ſum à te decem mihi dari,
& purè: poſtea feci tibi pactum de non petendo vſque ad annum:
ſi intra annum petere volo, obſtat mihi exceptio pacti: & ctiam
exceptio doli, dolum enim facio tibi cûm contra pacti formam
agere volo, & vt generaliter dicam, vbicumque alia exceptio ha-
bet locum, & hac exceptio doli poteſt oppon.NON MALE.J
Mutuaui tibi decem ſub certis vſuris, & accepi vſuras pro futu-
ro tempore: puta pro anno. ſi interim volo petere ſortem, obſtat
mihi exceptio, videor enim feciſſe pactum de non petendo ſor-
rem pro toto anno pro quo accepi vſuras. IIEM QVARITvR.

Habebas ſeruum cui erat relicta libertas ſi daret decem, emi à te
illum ſeruum, ignorans de libertate ei relicta pradicto modo.

ſtipulatus ſum à te de dupla ſi euincatur à me nunc ſeruus dedit
mihix & ſic eſt impleta conditio libertatis, & ſic euincit ſe in
libertatem: volo agere contra te ex ſtipulatione dupl. dicitur
quod poſſum: dum tamen in illa dupla velimcompurare qu
habui à ſeruo: ſi enim velim computare, repellor except. doli. Hoc

ee

tamen fallit. fi enim illax que dedit mihi ſeruus, erant ex re

ſoris.

te. r. .ee

mea, vel ex peculio quod ad me ſpectabat, non teneor illa decem
computare in dupla quam à te ſum habiturus. Sed pone quod
antequam mihi traderes ſeruum, ipſe ſeruus dedit tibir & ſie ſe
euincit poſtea in libertatem:agam contra te act.ex empto, vt il-
lax. reipiam à te, & eſt hoc verum ſi ſum paratus tanto minus
ex dupla exigere à te:
alioquin repellor ex-
cept. doli. & hoc dicit
bie s cum leg ſeqFFR.
i 5Ex eadem cauſa,
ergo ideo ne vel ma-
litia a ſua ſibi ſit lu aDolus nem
croſa, vel iſtis ſimpli-ni luero eſſe
citas b damnoſa cvt Sinplei-
ſuprà de dolo. ll j in dolo elin.
prine. tur. 1
J Annotandum oſt. implicits
ſe erca perſonas con- dnnu eſe ni
traquas opponitur, eber.
à quibus.
l Quis. Creus.
m 5 Non in rem po-
terit opponi doli ex-
ceptio.
n 5 Si in ea re rect
ageres ſi, &c. & da e¬
xemplum: vt infrà eod.
l. apud Celſum. S. item
quaritur. & S. ſed &
ſi mulier. & lpure.S ſi
cui exceptiod ergo do d’Exceptioda-
li perſonalis eſt ex par¬ li quo ſenſu
te illius qui dolum ca¬ dieatur perſo-
miſir, vt contra cu nalis, reſpedr
2 eius qui dolun
ſolummodô oppona commiſit tea-
tur: contra alium non: lis in rem, er
niſi ab eeo habeat cau- parte tins qui
ſam lucratiuan, vel dolun ouir
... i.. e Exceptio do-
propè: vel non lucrati¬ li poreſt obici
uam, ſed tamen res re-iis qui doloé
uerſura eſt ad dolosu: ſuccedunt, vd

vt infrà eodem. l. apud. ex cauſa lucra-
tiua vel ſine

S. ſi quis autem ex c jucratiua, ten
ſa Sed ex parte eius qui eam opponit, eſt in rem: vt ſcilicet qui-pp?
libet poſſidens ſi conueniatur ab co qui dolum commiſit vel cõ-
mittit:vt Cod de rei vinl fin. poſſit f ſcilicet opponi exceptio do¬ fLegẽdum eſt
li. Sed videtur illud falſum. nam ſi factum fucrit pactum de non poſſit, ſcilcet
petendo fideiuſſori: non prodeſſer reo, nec obſtat exceptio ſi à eeEune dui
reo petat. debet autem poſſe opponi ab omnibus qui poſſident, ceptont
ſieut dicitur hie. vnde diſtinguitur, vtrum dolus committitur in
re adquirenda, vel obligatione pro qua vel ex qua modô agitur:
quo caſu locum habet quod hic dicitur. aliàs ſi non in adquiren-
da committit dolum, ſed in co quôd yenit contra pactum: non
ob, except. vt ſuprà de pactis, l. fideiuſſoris. quæ eſt contrà. Item fa-
cit . de dolo.l ſed ſi ex doloS. fin. AccVRS.
0 JIs qui. ſ. reus.
p JAltorius. quam actoris.... .e
q J Noceat Nocet g quidem heredi dolus teſtatoris, & alij vni-; Dolus le
uerſali ſucceſſori lvt per bonor, poſſeſſ-vel per Trebel vel per hoc ius ae ¬
quod bona ſint addicta cauſa libertatum conſeruandarum, vel eA-in
per arrogationem, & ſimilia:vt j de reg. iur. l. quod ipſis . Item facceſſori vni-
dolus auctoris à quo quis habet cauſam lucratiuam: vt ds ſi quis uerſali vel ſin-
autem. vel h prope lucratiuam: vt S auctoris. d. l. apud infrà eo. ertiui, &
(ſi tamen agat iſte qui cauſam habet à doloſo: vts ſi quis auten hs ue rari-
aliter ſi ipſe conueniatur: vtS. tit- j. l. an vitium.l;. Icem ooctt i miiiituoo
ei qui non ex cauſa lucratiua haber à doloſo, quando res a eum ¬
eſt reuerſura:quod dic per exempla:vt in creditore:vt infrà eod. S.
ſi quis autem. ibi, idem tractat, &c.d l. apud. 4. Item marito ſolutu
matrimonio non conſtante:vt infrà eodem l. apud CelſumS ſed &
ſi mulier. & S, apud Iulianum. 5. Item dolus tutoris vel curators
obiicitur minori, vel alij perſonæ quæ habet curatorem, quatenus
ſint locupletati: vt j eodem. apud.S. illa. & S. ſi quis ibi,qua in tu-
tore, &c. 6. Sunt aliæ perſonæ de quarum dolo obiicitur, quas vi-
dere potes j. eod. Lapud S.in hac & S quaſitum &S mandaui7 Sei
& ſingularis ſucceſſor, & ex cauſa non lucratiua repellitur ſi velt
vti acceſſione temporis ſui auctoris, non aliàs: vt infrà eodem. le
apud CelſumS de auctoris. & S. de adquirend. poſſeſ-l. Pomponi ,do
cum quis.;Exceptio dol
f ram i opponitur contra ſuprà ad Macedl l.Aſed & Iul Sſed reis ieitur.
& ſi filius. & S. de ſecun. tab l pen S. plané. in fin. contrà &ãſiſert qua àqs
vin. l lociS competit. contrà. .. ue Potona-
ſ Re. adquirenda, non retinenda: vt dict. l, de pactis. l fideiuſ poni s p¬
teſt niſ doloſi
t J Acoris. id eſt an actor in ca re dolum commiſerit. & large i¬
accipe hic dolum, vt etiam ſi bonam fidem habuit in re adqui- rai ſiliuiſe
renda: ſi tamen deficit titulus, vel aliquid de illis quæ ſunt ne¬s ſd Iulianu
ceſſaria ad Publicianam repellatur hac erceprione, l poſtea renm
llam à quotnnmque poſeſore vind lſf.

ptio, & quibus perſonis obiicia-
tur. Et quidem illud adnotandum
eſt l, quod ſpecialiter exprimen-
dum eſt de cuins dolo quisl quæ-
ratur, non in rem P ſed ſi in ea ren
dolo malo factum eſt: ſed ſic, ſi in ea
re nihil dolo malo actoris factum eſt,
docere igitur debet is qui e obii-
cit exceptionem, dolo malo acto-
ris factum: nec ſufficiet ei oſten-
dere in re eſſe dolum: aut ſi alte-
riusP dicat dolo factum, eorum
perſonas ſpecialiter debebit enu-
merare: dummodô ha ſunt, qua-
rum dolus noceat d.
2. Plane ex perſona eius
qui exceptionem obiicit, in rem
opponitur exceptioneque enim
queritur aduerſus quem commiſ-
ſus ſit dolus: ſed an in ea re dolo
malo factum ſit à parte actorist.

Qui perſeuerat petere vſque ad li-

tem contestatam: quod ſine cauſa ſti-
pulatus est, videtur dolo petere. hoc
dicit.
3. 5 Circa primam ſpeciem,
quibus ex cauſis exceptio hac lo-

Vel


 
Annotationen