Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0676
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
2 v. Boßium in F
praxi. titule de
aduerſus
nautas, caupo-

furte

1327

A r As. . j.l.
àIi.habet verſquid tamen & Sſi ſeruus & jelprox.
orà li habes.

verſi quod tamen & S ſi ſeruus. & arg.S-de neg geſt. l. diuortio.

ibi non enim, &cSed in

ſuperiori prox-leg, uiu remanſit ſeruus poſt

delictum Item non ob. S. l.j.S habet verſiquid tamen vt ibi dixi-

ſus nautas, caupo-
nes, ſtabularios.
Differentiam inter

nes, ſtabularioe unctit. & S. nau. cau.

57.

ſtabul. vt ibi in rub. no-
taui. quidam notant &
aliam. ſcilicet quod actio
in factum ex quaſi ma-
le ſi damr eane eemd,
quando non recipit ſaluã
fore. ſi auté recipiat, da-
tur illa que eſt ex cõtra-
ctu. quod non placet: quia
ſi non recipit, debet teneri
ex quaſi maleficio. vtS
de act. & obli-l. ex ma-
leficio Sfin.
ſſg Neos qui uaues.
ſ CASVS. Exerci-
citor naus &
caupo & ſtabularius
tenentur, ſi hoſpitãtes
in naui vel in caupona
vel in ſtabulo furtum
fint paſſi vel ab ipſo
exercitore caupone,
vel à ſtabulario, vel ab
aliquo alio quem in
naui teneret exercitor
vel caupo, vel ſtabula-
rius. Item tenetur ſi
ope ſua vel eorum qui
erant in naui cauſa na-
uigandi, vt ſunt nautæ:
ſunt furtû paſſi hoſpi-
tantes. Et datur hc
actio in duplum, &c.
In electione eſt furtu
paſſi, vel actione furti
agere contra furẽ, vel
hac act. contra exerci-
torem, & ſimiles. ipſe
autem exercitor vel
caupo actionem furti

non habet:niſi in ſuam

* Grœciſmus.
i.non ſolus do-

cuſtodiam recepit res
qu poſtea ſunt ſubre-
ptæ. Item exereitor te-
netur nomine corum,
quos tenebat ſecum
cauſa nauis, ſi ipſi ſub-
ripuerunt: ve dictû eſt.
& hoc eſt verû, ſi ſunt
liberi homines, vel ſer-
ui alieuiſi autẽ ſeruus
exercitoris fecit furtu:
tunc ſuffieit ſi eum det
pro noxa: quaſi minus
ſit in culpa, ſi ſuû ſeru
tenet licet malu, quam
ſi liberû hominem ma-
lum vel alien ſeruum

teneat. Item caupo te-

netur de furto facto ab
aliquo quem tenebant
caupones cauſa taber-
næ exercenda. Item fa-
ctú eorum quos tene-

minus, ſed etiã bat ſecu cauſa habitãdi

ipſe. Ant.Aug.
lib. 2.ca.1.

b Actio aduer-
ſus nautas &
ſimiles perſo-
nas datur, furti
quidẽ ciuilis,
quoties ex fa-
co ſuo conue¬ Pl
niutur: præto-
ria, ex facto
alieno, ſed ta-
mẽ ſemper ex
hoe edio da¬P

tur pratoria.

perpetuo,id’eſt, non ad

modicum tempus, pre-
ſtat caupo: non autem
factum viatoiú caupo
preſtat:nec vectorum
factum ſiue delictum
reſtat exercitor. FR.
b Eorum. ſcilicet
exertitorum.

III. VLPIANVS libro tertiodecimo
ad Edictum.

Abeo putauit, ſub conditione
Lmaunuiſun res amouen-
tem, ſi citô? conditio extitit, hac
actione conueniendum.

FVRTI ADVERSVS
nautas, caupones, ſtabularios.

TITVLVS V.

Sequitur etiam alia iure pratorio compa-
rata ad ſimilitudinem actionis furti ciuilis
in duplum, & perpetua, in eum qui furtum
non fecit, nautam ſ. vel cauponem, vel ſta-
bularium, ſi modo eorum aliquis facit, quo-
rum opera nauem aut cauponam aut ſta-
bulum exercet. Eſt & in eundem actio ad
exemplum legis Aquilia: grauior tamen
quam legis Aquilia: nempe in duplum ſi
quis corum in naue vel caupona vel ſtabu-
lo damnum dederit, de qua hoc titulo non
agitur, ſed l vlt. nau caup ſtab. & ſeparaue-
rat etiam eas Vlpianus nam ad edictum de
furtis hanc propoſuerat lib. xxxvij. illam
ver de damno dato in tractatu de lege
Aquilia lib.xvii. ad edictum. & in hoc di-
ſtat hic titulus à ſuperiore. nam ſuperiori
furto adiungit ruptum, non etiam iſte. CV.

Primo ponit mentem edicti, vſque
ibi, nauigandi. BART. deinde expo-
nit edictum: poſtea quaſtiones pro-
miſcuas vſque in fin.tit.

VLPIANVS libro trigenſimo-
octauo ad Edictum.

N eos qui naues,
cauponas, ſtabula
exercebunt, ſi quid
à quoquo eoru ,
quoſve ibi habe-
bunt, furtum factum eſſe dicetur,
iudicium datur: ſiue furtum ope

Furti aduerſus nau caupo. ſtab.

e Factum ſit. ab extraneo.
f Eſſet. ſfactum ab extraneo.

h Experiri. puta furti. AceVRS.

exercitor a nox dedendolſe li-

berat. Cur ergo non exercitor

condemnetur, qui ſeruum tam
malum in naue admiſit?& cur li-
beri quidem hominis nomine te-
netur in ſolidum, ſerui verô non
tenetur? niſi fortè idcircô, quod
liberum quidem hominem adhi-
bens, ſtatuere debuit de eo qualis
eſſet: in ſeruo verô ſuo ignoſcen-
dum ſit ei quaſi in domeſtico ma-
lo, ſinoxæ dedere paratus ſit. ſi
autem alien adhibuit ſeruumP,
quaſi in libero tenebitur.
6. 5 Caupo praeſtat factum
corum qui in ea caupona eius
cauponæ exercend cauſa ibi
ſunt: item eorum qui habi-
tandi cauſa ibi ſunt: vectorum*
autem factum non praeſtatS.
Namque viatorem ſibi eligere
caupo vel ſtabularius non vide-
tur: nec repellere poteſt P iter
agentes . Inhabitatores verô per-
petuos ? ipſe quodammodo ele-
git, qui non reiecit: quorum fa-
ctum oportet eum prſtare. In
naui quoque vectorum! factum
non praeſtatur .

.

SIFAMILIA FVR-
tum feciſſe dicetur.

TITVLVS VI.

Beneficium quoque huius edicti pertinet
tantum ad familiæ furtum, vt liberetur do-
minus id praſtando: quod ſi vnus ſeruus
furtum feciſſet, praſtandum foret, duplum
puta vel quadruplum. Sed trahitur etiam
interpretatione ad damnum datum, non ad
miuriam, nã ad alias cauſas, in quibus ſa-
ne familiæ factum pro pluribus factis ha-

& conſilio exercitoris factum
ſits, ſiue eorum cuius, qui in ea
naui nauigandi cauſa eſſetf.
1. Nauigandi autem cauſa
accipere debemus eos qui adhi-
bentur vt nauis nauiget: hoc eſt,
nautas.
2. J Et eſt in duplum actio.
3. Cûm enim in caupona vel
in naui res perit, ex edicto præto-
ris obligatur exercitor nauis vel
caupotita vt in poteſtate é ſit eius
cui res ſubrepta ſit vtrum mallet
cum exercitore honorario iure,
an cum fure iure ciuili experiri.
4. 5 Quod ſi receperit ſaluum
fore caupo vel nauta, furti actio-
nem non * dominus! rei ſubre-
ptæ, ſed iple habet, qui recipien-
do l, periculum cuſtodi ſubiit.
5. Serui verô ſui nomine

cIudicium primo caſu ciuile:vt furti, & ſuo nomine. Secundo
rætorium ex hoc edicto:vt Inſt. de obl.que ex quaſi delicto. S. fin.

d 5 Exercitoris. & hic ſuo nomine tenetur:vt dixis.
ſf. Nouum.

betur, non pro vno. In furto vel damno, pro
vno. Familia cœtus eſt ſeruorum vni domi-
no ſubiectorum. Eodem libro xxxvii ſub eo-
dem titulo de furtis adiunxerat Vipianus in
publicanos propriam actionem, vt conſtat
exllquante. de public.lpronunciatio.S.
cruitium.de verbo. ſignif. de qua iam oc-
cupuuit dicere auctor Digeſto. lib.3 9 tit.4.
ſicut de actione damni iniuria aduerſus
nautas, caupones, ſtabularios, lib, 4. tit.9.
quam Vlpianus tamen commodius iunxe-
rat legi Aquiliæ, vt dixi titulo ſuperiore. Sed
occaſio non poteſt non aliquando abrumpere
rerum qua aguntur ordinem rectum. CVI.

Si familia alicuius furtum fecerit,
habet dominus electionem aut totam
familiam dedendi:aut tantum offerre

pro furto facto, quantum ſi vnus liber
furtum feciſſet. hoc verum, ſi eo non
conſcio furtum factum ſit. nam ſi eo
conſcio:tunc poterit conueniri ſuo no-
mine, & nomine ſingulorũ de familia.
deinde exponit verbum, ſcientiam.


e
8
ſolut.in not ad eam. CVIAC.

ligere vel retinere, ſieut nec viatores.

1328

gJIn poteſtate. hoc cum non recipit res, ſed homines:vt differat
a ſequentibus, ſecundûm quoſdam. vel dic vr ibi. AcCVRS.

i Non dominus. tan-
tum: alioquin contra:
vt S. nau. cau. l. idem a
ait.S fin. & l ſeq. & pro
hoc diſtert à fullone:
vt Inſt. de ob, que ex de-
lict. . furti. 2. Vel non
differt à fullone: quia
& hic ſoluendo erat
exercitor: aliàs ſecus.
vt in fullone. AccvRS.
k J Quia recipiendo.
bona ratio: vt S. de
fur. l. eum qui. qualis.
& l. fullo. AcCVRS.
a J Serui ver ſui no-
mine exercitor. Si ſaluû
fore non recept: alias
enim tenetur in ſoli-
dum. l.3. Sidem ffnaut.
caup. ſtab. CVIAC.
l Noxa dedendo. ſc.
ſeruum qui fecit fur-
tum. ACCVRS.
m Dedere contrà S.
naut. caup. ſtab.l.idem b.
S ſi filius. Sol. vt in eod.
tit. l. fin. S. ſeruorum.
Item arg. contra S loc.l.
videamus. Sed ibi in
aliena domo induce-
bat: hic in ſua tenebat.
Item facit ad hoc quod
dicit hic ſtatuere, &c.
S. de adm. tut. l. iij. S. ſi
parens. & ad Tertul. l.ij.
S.idoneos.
n Seruum, & ille fe-
cit furtum. AcCVRS.
0 J Non praſtat. con-
trà S nau caupp l.j.SS fin.
& l. ſicut. Sol. hic non
recipit ſaluum fore:ibi
ſic.2. Vel ſolue vt ibi. &
facit in eod. tit. l.licet.
in factum.
p Poteſti. cdebet. &
ccontra quandoque
ponitur, vt noS. de offi.
procon. l. obſeruare in.
q Iter agentes. tan-
quam eorum mores
agnoſcentes. AcCVRS.
r Perpetuos. inon ad
modicum tempus. ſic
S. de pig. l. debitor. & de
act emp.l fundi.S. Labeo.
& S pro ſociol.j. Acc.
ſ5 Elegit. Not qui d
non improbat, probat.
ſic C. de nupt.l ſi vt pro-
ponis. & C. quomodo &
quãdo iud. l.ab eo. & ſu-
pra qui & à quibus. lfi.
in princ & ſupra de ritu
nupt. l. in eo S. deinde. &
ſupra de ſpon. le in ſpon-
ſalibus. j. & ſupra ad
Maced l ſi filiusfam. Sed

a & ita.

* al. viatoru

b & ita.

e Poſſe pro de-
bere, & debere
pro poſſe.

d Approbare
an & quande
dicitur, qui nõ
improbat.

arg contrà S de ſer vrb.

pradio. l. inuitum. & de
procu. l. filiusfam. inui-
tus. & de tribl.j. S ſcien-
tiam. & S. ad Maced. l.
item ſi filius. S.interdii.
& ſupra de fur. l. qui

vns. S. vetare. ACCVRS.

e ſed Iulia.

t Vectorum. i, eorum

qu naue vehuntur.
nam nec iſtos poreſt

Vectorum factum non praſtatur. Oppl. j.in fin. S naut. caup. Vide

VV S1
 
Annotationen