DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0705
a Iniuriz no-
mine vt ex per
ſona ſtatui ſo-
leat.
E . Boßium in
raxi Titulo de
extraordinariis
iminibus. 63.
Vi iniuriam.JCASVS. Qui aceuſat per calumniam crimi-
naliter Titium de iniuria, & non probat, extra drdinem
damnatur, & datur in exilium, vel ſimilem pœnam patitur. FrA.
AcCVRS.
a Qui iniuriarum actionem, id eſt accuſationem.
b Extra ordinem. id
eſt criminaliter. & fa-
cit infrà ad Turpil. l. ſi
quis repetere. S. ſi ſtellio-
natus.
Extra ordinẽ dam-
natur. Paulus 5 ſen. tit.
4. In publicis autẽ cri-
minibus calumniato-
res iure ordinario, id
eſt, lege Remnia pu-
niuntur. CVIAC.
lSVS. Dominus in-
ferioris domus facit
fumum cauſa me in-
iuriandi in alta domo.
dicitur quod tenetur
hac act. Item ſi proii-
cio aquam vel aliquid
aliud in inferiorem
domum iniuriz cauſa:
teneor hac act. FRANC.
AccvRs.
e Si tamẽ faS ſi ſer-
ui vind l. ſieuti. S. Ariſto.
ſed quida ſignant con-
trà ſed non eſt. Ace.
E iniuria.J CA-
D. atniur an fa-
ciens pot eſt puniri ex-
tra ordinem, ſecãdûm
qualitatẽ perſonæ que
facit iniuriam, & qua
ſuſtinet.hinc eſt quod
ſeruus faciens iniuriã,
verberatur: & domi-
no redditur. liber verô,
ſi eſt vilis perſona, fu-
ſtibus ſubiicirut, cæteri
autem homines vel in
exilium dantur, vel
certo loco interdicun.
tur. FR. ACCVRS.
dſEx perſona dic avt
S.eol. prator, S. atrocem.
& l ſed ſi vnius.S. qua-
dam. & faSSlex Cor.S.
fi. & Inſt eo S.in ſumma.
& eod l. ſi quis iniuriã.
& de ſusp. tut. l.tutorS.
tutores. verſ. ſed ſçien-
dum.
e Vel interdictione.
quia interdicatur forte
ei ars ſua. AcCVRS.
Sl inferiommaC-
DE bEXTRA-
ordinariis crimi-
nibus.
Supra de priuatis &
nominatis crimi nunc de
innominatis, ſecundum
Azo, vel dic ſecundum
R. ſic: De priuatis deli-
ctis ex quib etiam ciuiles
naſcuntur actiones po-
ſuimus, dicturi j. de his
crimin. ex quib. ſola cri-
minales oriuntur actio-
nes, publicam ordina-
riamque pœnam itrogã-
tes, pramittimus de his
ILIII. GAIVS libro terti
Regularum.
Vi iniuriarum actionem?
per calumniam inſtituit, ex-
tra ordinem damnatur , id eſt,
exilium, aut relegationem, aut or-
dinis amotionem pariatur.
XLIV. IVLIANVS libro nono ex
poſterioribus Labeonis.
Iinferiorum dominus dium
Superioris vicini fumigandi
cauſa fumum faceret:aut ſi ſupe-
rior vicinus in inferiores des
quid aut proiecerit, aut infuderit,
negat Labeo iniuriaru agi poſſe:
quod falſum puto, ſi tamen iniu-
riæ facienda cauſa immittitur.
XLV. HERMOGENIANVS libro
quinto Epitomarum.
E iniuria nunc extra ordi-
nem ex cauſa & perſonad
ſtatui ſolet. Et ſerui quidem fla-
gellis cœſi dominis reſtituuntur:
liberi verô humilioris quidem
loci fuſtibus ſubiiciuntur: cæteri
autem vel exilio temporali, vel
interdictione certæ rei coër-
centur.
DE EXTRAORDINA-
riis criminibus.
TITVLVS XI.
Ordinariæ actiones furti, Vi bonorum ra-
ptorum, & iniuriarum, qua ſupra expoſita
ſunt, etſi penitus ſublata non ſint, minus ta-
men frequentantur, & in vicem earum ex-
traordinario iudicio criminaliter agitur ac-
cuſatore ſubſeribente in crimen. l. vlt. de
pr, dell. vlt ff de fur. l. vlt-tit prox. ſuprà.
Ea propter his proxime adiungitur genera-
lis titulus, De extraordinariis criminibus,
qui ea crimina complectitur qua proprie ex-
traordinaria ſunt, id eſt que numquam or
dinaria fuerunt, quam qua miſta ſunt, id
eſt ordinaria & extraordinaria proactoris
arbitrio, nam ſi velit quis forte agere furti
in duplum, non prohibetur. Et ſi extra or-
dinem, aque non prohibetur. & hac forte via
expeditior: qui res agitur circa ſolennem
ordinem iuris & legum, citrãque morẽ pri-
ſcum iudiciorum, & non obſeruata etiam
pœnà legitima. Cœpit enim ordo agẽdi pri-
mü eſſe extraordinarius, deinde etiã pœna.
& cauſa cognita igitur ſtatuenda pœna li-
berũ arbitrium eſt ei qui cognoſcit. CVI.
1. PAVLVS lib. 5. Sent entiarum.
QOLLICITArO-
res alienarum nu-
ptiarumt, itémque
natrimoniorum in-
terpellatores , erſi
crimi. ex quib. ſunt executiones criminales & extraordinaria & pri-
atæ.
s& OuicitatorenJ as vs Qui ſolicitat rxorem alienan voles
cum ea iacere, vel dicit quod vult cam accipere in vxorem:
eet non habuit effectum hoc delictum, ad aliquem tamen perue-
nit actum-extra ordinem punitur. Secunnô enumerat quaedam de-
licta que pununtur extra ordinem: vt ſi quis fimum corruptum
in aliquem deiecit:vel aquas yel lacú deſtruxit: vel quid aliud ad
1385 Digeſtorum Liber xlvij. Tit. xj.
poſſit, AccVRS.
effectu ſceleris potiri non poſ-
ſunt, propter voluntateml per-
nicioſ libidinis extra ordinem
puniuntur.
1. JFit iniuria contra bonos
mores, veluti ſi quis fimo corru-
pto aliquem perfuderit!, ceno,
luto oblinuerit y, aquas ſpurca-
uerit *, fiſtulas, lacus, quidve a¬
liud ad iniuriam publicã conta-
minauerit l: in quos grauiter ani-
maduerti ſolet.
2. 5 Qui puero * ſtuprum, ab-
ducto ab eo vel corrupto comi-
te, perſuaſerit: aut mulierem
puellagye interpellauerit, quidve
impudititiæ gratia fecerit, do-
mum præbuerit, pretiúmve quo
id P perſuadeat dederit: perfecto
flagitio punitur capite: imper-
fecto in inſulã deportantur P:cor-
rupti comites ſummo ſupplicio
adficiuntur.
Cœtus illicitos prohibet fieri etiam
.. An 1....1
à veteranis ſub prætextu religionis.
FRANC.
II. VLP IANVS libro quarto
Opinionum.
SV t praetextu religionis, vel
ſub ſpecie ſoluendi voti, cœ-
tus illicitos! nec à veteranis?
tentari oportet.
a De ſtellionatus crimine, vel expi-
latæ hereditatis, poteſt quis accuſari:
non tamen publicæ accuſationes ſunt.
FRANC.
III. IDEM libro tertlo de
Adulteriis.
reditatis iudicia accuſationem
quidem habent: ſed non ſunt pu-
blicat.
Fœmina quæ ſtudiosé fecit abor-
tum, in exilium temporale damnatur.
FRANC.
IV. MARCIANVS libro primo
Regularum.
Iuus Seuerus & Antoni-
nus reſcripſerunt, eam qua
data opera abegit , à prſide in
temporale exilium dandam. In-
dignum enim videri poreſt, im-
punè eam maritum liberis frau-
daſſe.
V. VLPIANVS libro quinto de Officio
Proconſulis,
N eum cuius inſtinctu ad in-
famandú dominum ſeruus ad
cri-ſtel. l. j. & iijS. pe. & C. de cri. ſtel.. iij
VNeum.CAsvS. Inſtigaſti
iniuriam publicam contaminauit. Tertiô enumerat
delicta que puniuntur extra ordinem. FR.
f Nuptiarum, i, vxorum nuptarum, vr cum eis
g Interpellatores, qui cas volunt ad vxores: lie
Tellionatus, vel expilatæ he-
u Iuus. J Abegit id eſt arbortum fec, , n nenon crat
x S Exilium ante qualraginta dies d quia ante nor vel ia
homo poſtea de homicidio tenetur, ſeuundin leen Moyl des
legem Pompeiam de parricidiis: vt j-ad leg. Pompe, de parrie. le oe:.
E ...VV,V. ſa lſi mul.ACC. idem in
facit Cad legé Corne. de ſical pe. & j.ad leg. Cor de ſica l.ſi mul.AAcCCe idenm
ſeruum meum vt fugeret au i¬
2.. Ar elis contra cu:
quaſi conquerens de me quod nimis eram crudelis coPg
ao
rem habeant.
et hoc eſſe non
Propter volunta-
vn ſiea C.de epiſc. &,
lſi quis non diann. inte olus
de ſar. lſi qui ſernn on t l
alieno fuxſerit. ad punitu
l. Iul maie l quiſquis. &
C. ſi quacunque predi.
pot-l.j.in prine. Sed arg.
contraS de his qui nn.
infa.l qui autem. Item
auoioats s quedaite ls ud gfe l’una
ſpeciale propter enor-
mitatem criminis. Sed
an hic peruenerunt ad
aliquem actum? Re-
ſpon. ſic, vt ad collo-
quium, vel baſia, qua ’Trbonius
ſunt pracedentia ve¬ detranit hie
neris: vt j. de adult.l. Pratto;
quod ait lex. Alis con¬ quod etat iu
tra:vt j. de p. l.cogit¬ 5. Ant Auo .
tionie E aalle hie l’ nur es
quod no C.de his qui ad J donun i¬
ccl confu. l preſentici de ao ay.
ca prin & facit S tit j . lreſſd
item apud. S. ſi quis vir- o donun.
gines & C.de ſicalfi.
iPerfuderit. i ſi quid
comburatur cum ali-
quo cuius fumus eſt
peſtifer, vt ſulphur:
quo caſu fumus dici-
tur corruptus. aliàs eſt
fimo corrupto: & tunc
cam turpitudinem in
aliquem deiecit. AcG., a:.
l J Spureaueriti con- l ’opeſu-
taminauerit ſpurea ta- f u
men proprie eſt quod prouinciarun
ab ore porci cadit. indices debit.
l Contaminauerit fa-
cit C. de re mili. l. cum
ſupra lib.xij.
m 5Abducto, ſcilicet
comite.
n Quo id aliàs is.
0 J Punitur. lilc er-
go de ordinario crimi-
ne tractat. ſ de adul. &
ſtupro. 2. Vel dic pu-
nitur, id eſt puniri ſo-
let. & facit Inſt de publ.
iud. S item lex Iuli.
p JDeportantur crant
enim corrupti comi-
tes: & ſic aliquod cona-
men interuenit. Ace.
q Summo ſupplicio.
quod mors eſt, &c. rt
J. de pœnis. l, vltimum
ſupplicium.
le iub praru laire, aoins
Set qaaſes our, coitit
nes ſunt, niſi ſpecali itinas
ter contra probeturvt hour l¬
Jde col ililiys j & fa ia.
cit C de ſac ſanc.ec.lqui
ſub pratextu.
T Nec à veterans. Stellionatus
nõ ſolum à iuuenibus. rimen nõ l
nm Vt
t C’Tllionatus. on piipu ¬
ſunt publiea. vt Pet gtaise
dE bis qui nor, iſau ailiei et
eroo S fi. & j. de poerà ad ſul
lquid ergo. Sfi & l’ renun ſie
lium,que
bet in ver.
n per 4
it untie
lj. & e homieidio.
l & de hon uu
mne alio
tuã, ennque?
al ſtatr uranne
ſent. Pau lil.
7
mine vt ex per
ſona ſtatui ſo-
leat.
E . Boßium in
raxi Titulo de
extraordinariis
iminibus. 63.
Vi iniuriam.JCASVS. Qui aceuſat per calumniam crimi-
naliter Titium de iniuria, & non probat, extra drdinem
damnatur, & datur in exilium, vel ſimilem pœnam patitur. FrA.
AcCVRS.
a Qui iniuriarum actionem, id eſt accuſationem.
b Extra ordinem. id
eſt criminaliter. & fa-
cit infrà ad Turpil. l. ſi
quis repetere. S. ſi ſtellio-
natus.
Extra ordinẽ dam-
natur. Paulus 5 ſen. tit.
4. In publicis autẽ cri-
minibus calumniato-
res iure ordinario, id
eſt, lege Remnia pu-
niuntur. CVIAC.
lSVS. Dominus in-
ferioris domus facit
fumum cauſa me in-
iuriandi in alta domo.
dicitur quod tenetur
hac act. Item ſi proii-
cio aquam vel aliquid
aliud in inferiorem
domum iniuriz cauſa:
teneor hac act. FRANC.
AccvRs.
e Si tamẽ faS ſi ſer-
ui vind l. ſieuti. S. Ariſto.
ſed quida ſignant con-
trà ſed non eſt. Ace.
E iniuria.J CA-
D. atniur an fa-
ciens pot eſt puniri ex-
tra ordinem, ſecãdûm
qualitatẽ perſonæ que
facit iniuriam, & qua
ſuſtinet.hinc eſt quod
ſeruus faciens iniuriã,
verberatur: & domi-
no redditur. liber verô,
ſi eſt vilis perſona, fu-
ſtibus ſubiicirut, cæteri
autem homines vel in
exilium dantur, vel
certo loco interdicun.
tur. FR. ACCVRS.
dſEx perſona dic avt
S.eol. prator, S. atrocem.
& l ſed ſi vnius.S. qua-
dam. & faSSlex Cor.S.
fi. & Inſt eo S.in ſumma.
& eod l. ſi quis iniuriã.
& de ſusp. tut. l.tutorS.
tutores. verſ. ſed ſçien-
dum.
e Vel interdictione.
quia interdicatur forte
ei ars ſua. AcCVRS.
Sl inferiommaC-
DE bEXTRA-
ordinariis crimi-
nibus.
Supra de priuatis &
nominatis crimi nunc de
innominatis, ſecundum
Azo, vel dic ſecundum
R. ſic: De priuatis deli-
ctis ex quib etiam ciuiles
naſcuntur actiones po-
ſuimus, dicturi j. de his
crimin. ex quib. ſola cri-
minales oriuntur actio-
nes, publicam ordina-
riamque pœnam itrogã-
tes, pramittimus de his
ILIII. GAIVS libro terti
Regularum.
Vi iniuriarum actionem?
per calumniam inſtituit, ex-
tra ordinem damnatur , id eſt,
exilium, aut relegationem, aut or-
dinis amotionem pariatur.
XLIV. IVLIANVS libro nono ex
poſterioribus Labeonis.
Iinferiorum dominus dium
Superioris vicini fumigandi
cauſa fumum faceret:aut ſi ſupe-
rior vicinus in inferiores des
quid aut proiecerit, aut infuderit,
negat Labeo iniuriaru agi poſſe:
quod falſum puto, ſi tamen iniu-
riæ facienda cauſa immittitur.
XLV. HERMOGENIANVS libro
quinto Epitomarum.
E iniuria nunc extra ordi-
nem ex cauſa & perſonad
ſtatui ſolet. Et ſerui quidem fla-
gellis cœſi dominis reſtituuntur:
liberi verô humilioris quidem
loci fuſtibus ſubiiciuntur: cæteri
autem vel exilio temporali, vel
interdictione certæ rei coër-
centur.
DE EXTRAORDINA-
riis criminibus.
TITVLVS XI.
Ordinariæ actiones furti, Vi bonorum ra-
ptorum, & iniuriarum, qua ſupra expoſita
ſunt, etſi penitus ſublata non ſint, minus ta-
men frequentantur, & in vicem earum ex-
traordinario iudicio criminaliter agitur ac-
cuſatore ſubſeribente in crimen. l. vlt. de
pr, dell. vlt ff de fur. l. vlt-tit prox. ſuprà.
Ea propter his proxime adiungitur genera-
lis titulus, De extraordinariis criminibus,
qui ea crimina complectitur qua proprie ex-
traordinaria ſunt, id eſt que numquam or
dinaria fuerunt, quam qua miſta ſunt, id
eſt ordinaria & extraordinaria proactoris
arbitrio, nam ſi velit quis forte agere furti
in duplum, non prohibetur. Et ſi extra or-
dinem, aque non prohibetur. & hac forte via
expeditior: qui res agitur circa ſolennem
ordinem iuris & legum, citrãque morẽ pri-
ſcum iudiciorum, & non obſeruata etiam
pœnà legitima. Cœpit enim ordo agẽdi pri-
mü eſſe extraordinarius, deinde etiã pœna.
& cauſa cognita igitur ſtatuenda pœna li-
berũ arbitrium eſt ei qui cognoſcit. CVI.
1. PAVLVS lib. 5. Sent entiarum.
QOLLICITArO-
res alienarum nu-
ptiarumt, itémque
natrimoniorum in-
terpellatores , erſi
crimi. ex quib. ſunt executiones criminales & extraordinaria & pri-
atæ.
s& OuicitatorenJ as vs Qui ſolicitat rxorem alienan voles
cum ea iacere, vel dicit quod vult cam accipere in vxorem:
eet non habuit effectum hoc delictum, ad aliquem tamen perue-
nit actum-extra ordinem punitur. Secunnô enumerat quaedam de-
licta que pununtur extra ordinem: vt ſi quis fimum corruptum
in aliquem deiecit:vel aquas yel lacú deſtruxit: vel quid aliud ad
1385 Digeſtorum Liber xlvij. Tit. xj.
poſſit, AccVRS.
effectu ſceleris potiri non poſ-
ſunt, propter voluntateml per-
nicioſ libidinis extra ordinem
puniuntur.
1. JFit iniuria contra bonos
mores, veluti ſi quis fimo corru-
pto aliquem perfuderit!, ceno,
luto oblinuerit y, aquas ſpurca-
uerit *, fiſtulas, lacus, quidve a¬
liud ad iniuriam publicã conta-
minauerit l: in quos grauiter ani-
maduerti ſolet.
2. 5 Qui puero * ſtuprum, ab-
ducto ab eo vel corrupto comi-
te, perſuaſerit: aut mulierem
puellagye interpellauerit, quidve
impudititiæ gratia fecerit, do-
mum præbuerit, pretiúmve quo
id P perſuadeat dederit: perfecto
flagitio punitur capite: imper-
fecto in inſulã deportantur P:cor-
rupti comites ſummo ſupplicio
adficiuntur.
Cœtus illicitos prohibet fieri etiam
.. An 1....1
à veteranis ſub prætextu religionis.
FRANC.
II. VLP IANVS libro quarto
Opinionum.
SV t praetextu religionis, vel
ſub ſpecie ſoluendi voti, cœ-
tus illicitos! nec à veteranis?
tentari oportet.
a De ſtellionatus crimine, vel expi-
latæ hereditatis, poteſt quis accuſari:
non tamen publicæ accuſationes ſunt.
FRANC.
III. IDEM libro tertlo de
Adulteriis.
reditatis iudicia accuſationem
quidem habent: ſed non ſunt pu-
blicat.
Fœmina quæ ſtudiosé fecit abor-
tum, in exilium temporale damnatur.
FRANC.
IV. MARCIANVS libro primo
Regularum.
Iuus Seuerus & Antoni-
nus reſcripſerunt, eam qua
data opera abegit , à prſide in
temporale exilium dandam. In-
dignum enim videri poreſt, im-
punè eam maritum liberis frau-
daſſe.
V. VLPIANVS libro quinto de Officio
Proconſulis,
N eum cuius inſtinctu ad in-
famandú dominum ſeruus ad
cri-ſtel. l. j. & iijS. pe. & C. de cri. ſtel.. iij
VNeum.CAsvS. Inſtigaſti
iniuriam publicam contaminauit. Tertiô enumerat
delicta que puniuntur extra ordinem. FR.
f Nuptiarum, i, vxorum nuptarum, vr cum eis
g Interpellatores, qui cas volunt ad vxores: lie
Tellionatus, vel expilatæ he-
u Iuus. J Abegit id eſt arbortum fec, , n nenon crat
x S Exilium ante qualraginta dies d quia ante nor vel ia
homo poſtea de homicidio tenetur, ſeuundin leen Moyl des
legem Pompeiam de parricidiis: vt j-ad leg. Pompe, de parrie. le oe:.
E ...VV,V. ſa lſi mul.ACC. idem in
facit Cad legé Corne. de ſical pe. & j.ad leg. Cor de ſica l.ſi mul.AAcCCe idenm
ſeruum meum vt fugeret au i¬
2.. Ar elis contra cu:
quaſi conquerens de me quod nimis eram crudelis coPg
ao
rem habeant.
et hoc eſſe non
Propter volunta-
vn ſiea C.de epiſc. &,
lſi quis non diann. inte olus
de ſar. lſi qui ſernn on t l
alieno fuxſerit. ad punitu
l. Iul maie l quiſquis. &
C. ſi quacunque predi.
pot-l.j.in prine. Sed arg.
contraS de his qui nn.
infa.l qui autem. Item
auoioats s quedaite ls ud gfe l’una
ſpeciale propter enor-
mitatem criminis. Sed
an hic peruenerunt ad
aliquem actum? Re-
ſpon. ſic, vt ad collo-
quium, vel baſia, qua ’Trbonius
ſunt pracedentia ve¬ detranit hie
neris: vt j. de adult.l. Pratto;
quod ait lex. Alis con¬ quod etat iu
tra:vt j. de p. l.cogit¬ 5. Ant Auo .
tionie E aalle hie l’ nur es
quod no C.de his qui ad J donun i¬
ccl confu. l preſentici de ao ay.
ca prin & facit S tit j . lreſſd
item apud. S. ſi quis vir- o donun.
gines & C.de ſicalfi.
iPerfuderit. i ſi quid
comburatur cum ali-
quo cuius fumus eſt
peſtifer, vt ſulphur:
quo caſu fumus dici-
tur corruptus. aliàs eſt
fimo corrupto: & tunc
cam turpitudinem in
aliquem deiecit. AcG., a:.
l J Spureaueriti con- l ’opeſu-
taminauerit ſpurea ta- f u
men proprie eſt quod prouinciarun
ab ore porci cadit. indices debit.
l Contaminauerit fa-
cit C. de re mili. l. cum
ſupra lib.xij.
m 5Abducto, ſcilicet
comite.
n Quo id aliàs is.
0 J Punitur. lilc er-
go de ordinario crimi-
ne tractat. ſ de adul. &
ſtupro. 2. Vel dic pu-
nitur, id eſt puniri ſo-
let. & facit Inſt de publ.
iud. S item lex Iuli.
p JDeportantur crant
enim corrupti comi-
tes: & ſic aliquod cona-
men interuenit. Ace.
q Summo ſupplicio.
quod mors eſt, &c. rt
J. de pœnis. l, vltimum
ſupplicium.
le iub praru laire, aoins
Set qaaſes our, coitit
nes ſunt, niſi ſpecali itinas
ter contra probeturvt hour l¬
Jde col ililiys j & fa ia.
cit C de ſac ſanc.ec.lqui
ſub pratextu.
T Nec à veterans. Stellionatus
nõ ſolum à iuuenibus. rimen nõ l
nm Vt
t C’Tllionatus. on piipu ¬
ſunt publiea. vt Pet gtaise
dE bis qui nor, iſau ailiei et
eroo S fi. & j. de poerà ad ſul
lquid ergo. Sfi & l’ renun ſie
lium,que
bet in ver.
n per 4
it untie
lj. & e homieidio.
l & de hon uu
mne alio
tuã, ennque?
al ſtatr uranne
ſent. Pau lil.
7