8 2 Artis marm Liber 11. Pars I.
fractionis quoque ssexionisque capaces sint,
potius corpora, quam forma videantur,non
quidem qualia qualia, uti elementaria; non
antitypa, quale spatium elt; sedeo densiora,
rariora rarissimis, omnibusque in natura re-
rum subtilissimis subtiliora. At quomodo
corpora,si omnia etiam durissima cry stallina
corpora penetrant, cum corporum penetra-
tionem liucusque dari negatum sit ? At di-
ces,forsan corporeos esse, in quantum trinae
dimensionissunt capaces; in corporeos, in
quantum densa quaevis in momento pene-
trant : non quidem formae, quales physicae
ad exislendum materia indigentes , neque
quales divinae ab omni corporis contagione
semotae, sed medias inter utrasque. Sed si
hoc, jam tertium quoddam entium genus
liucusque omnibus Philosophis ignotum
assignabitur,radiosamque luminis profluen-
tiam non jam in qualitatum, sed primae Ca-
tegoriae album referentes radios ipsos ase,
& in se subsislentes,afonte tamen nunquam
separatas formas simplices, & snbstantias si-
ne corpore corporeas dicere cogemur.
Quod qui asserere voluerit, per me licet;
ego sane vi luminis raptus continuae ratioci-
nationis impetu hucusque devolutus,quid
in tam perplexo negotio dici debeat nesc io:
unde & in re adeo ardua ego nihil facile
quidquam determinaverim, ne novam Phi
losophiam mundo obtrudentes, in priori li~
bro assertis contradicere videamur. Ab ob-
scurisfima igitur hujus luminis caligine re-
cedentes , ad ea nos conferamus, quae & no-
tiora nobis, & majus nobis adsecutura lu-
men conferre posfint.
CAPUT IV.
Omnia objeBa Visibilia ad lucii exemplar radiant in orbem„
UIC propositioni ipsum
experimentum fidem fa-
cit. Cum enim unum &
idemvisibile,uno «Steo-
dem tempore simul a
pluribus videatur,conse-
quens est, ut a quolibet
visibilis pundto, quodlibet medii pundtum,
inter quae redta duci poslit, irradietur. Ex
quo efficitur, ut omnia visibilis pundta, tota-
que ejus species in quolibet pundto medii,
quae redtis connedti possint, confluat, atque
tetminetur, totumque medium speciebus
visibilibus repletum sit,confertumque.Tot
igitur visus in medio, quot medii pundta,&
quilibet, certa,& propria visibilis radiatione
unam eandemque speciem videbit. Unde
fit, ut ad lucis normam visibilem radiis tum
parallelis, tum concurrentibus, multifa-
riamque sese intersecantibus radiet : quae
omnia fuse Vitellio ex Alhazeno demon-
slrat, videlicet cujuslibet pundti visibilis
speciem, ejusque superficiem complere, at-
que occupare, & in quolibet pundto superfi-
ciei visus totam visibilis speciem congregari;
pari ratione quodlibet pundtum speculi ra-
diare,totamque visibilis speciem in quolibet
esse pundto speculi, & speciem cuj uscunque
pundti'visibilis in tota speculi superficie. Ita
pundtum visibile in medio aere conslitu-
tum radiatione in integram spha^ram evol-
veretur , cujusmodi omnia fere sidera effi-
ciunt; in opacis vero corporibus, sive super-
ficicbus, in hemisphaerium; neque tamen
ab eodem visibilis pundto in quodlibet obje-
dti pundtum recta connecti potesl, etiam si
intermedium opacum aliud nullum inter-
cedat;neque idcircoquodlibet visibilis pun-
dtum radiare potesl. Sit enim visibilis Sphae-
ra AB, cujus pundto A, objedta sit cava sui
parte peripheria HCFLD, dico a pundto
A, nonposse duciredtas ad quodlibet pun-
dtum peripherice L D H, redta enim L Ht
tangens peripheriamSphaerae A B,in pundto
A, secat objedtam
peripheriam inPun
dtis H, & L. Patet
igitur a pundto A,
nullam redtam duci
posseadpundta pe-
ripherice HDL, at-
que idcirco ean-
dem ob causam pun
dtum A, in nullam
didtarum arcus par-
tium radiare,sed in
sola parte arcus HC
EL: qu£ clare quoq;
patent in figuris
Spherica A, & plana
B, & in Sphaera qui-
dem ex C pundto*
lucidum pundtum
ultra tangentem
Sph£r£, radiare non
potesl, uti neque
ultra planum^.
Si vero pundtum
A, in cava aliqua vi-
treae Sphaerae fundo
poneretur, uti in fi-
gura B, prioris figu-
rae patet;
fractionis quoque ssexionisque capaces sint,
potius corpora, quam forma videantur,non
quidem qualia qualia, uti elementaria; non
antitypa, quale spatium elt; sedeo densiora,
rariora rarissimis, omnibusque in natura re-
rum subtilissimis subtiliora. At quomodo
corpora,si omnia etiam durissima cry stallina
corpora penetrant, cum corporum penetra-
tionem liucusque dari negatum sit ? At di-
ces,forsan corporeos esse, in quantum trinae
dimensionissunt capaces; in corporeos, in
quantum densa quaevis in momento pene-
trant : non quidem formae, quales physicae
ad exislendum materia indigentes , neque
quales divinae ab omni corporis contagione
semotae, sed medias inter utrasque. Sed si
hoc, jam tertium quoddam entium genus
liucusque omnibus Philosophis ignotum
assignabitur,radiosamque luminis profluen-
tiam non jam in qualitatum, sed primae Ca-
tegoriae album referentes radios ipsos ase,
& in se subsislentes,afonte tamen nunquam
separatas formas simplices, & snbstantias si-
ne corpore corporeas dicere cogemur.
Quod qui asserere voluerit, per me licet;
ego sane vi luminis raptus continuae ratioci-
nationis impetu hucusque devolutus,quid
in tam perplexo negotio dici debeat nesc io:
unde & in re adeo ardua ego nihil facile
quidquam determinaverim, ne novam Phi
losophiam mundo obtrudentes, in priori li~
bro assertis contradicere videamur. Ab ob-
scurisfima igitur hujus luminis caligine re-
cedentes , ad ea nos conferamus, quae & no-
tiora nobis, & majus nobis adsecutura lu-
men conferre posfint.
CAPUT IV.
Omnia objeBa Visibilia ad lucii exemplar radiant in orbem„
UIC propositioni ipsum
experimentum fidem fa-
cit. Cum enim unum &
idemvisibile,uno «Steo-
dem tempore simul a
pluribus videatur,conse-
quens est, ut a quolibet
visibilis pundto, quodlibet medii pundtum,
inter quae redta duci poslit, irradietur. Ex
quo efficitur, ut omnia visibilis pundta, tota-
que ejus species in quolibet pundto medii,
quae redtis connedti possint, confluat, atque
tetminetur, totumque medium speciebus
visibilibus repletum sit,confertumque.Tot
igitur visus in medio, quot medii pundta,&
quilibet, certa,& propria visibilis radiatione
unam eandemque speciem videbit. Unde
fit, ut ad lucis normam visibilem radiis tum
parallelis, tum concurrentibus, multifa-
riamque sese intersecantibus radiet : quae
omnia fuse Vitellio ex Alhazeno demon-
slrat, videlicet cujuslibet pundti visibilis
speciem, ejusque superficiem complere, at-
que occupare, & in quolibet pundto superfi-
ciei visus totam visibilis speciem congregari;
pari ratione quodlibet pundtum speculi ra-
diare,totamque visibilis speciem in quolibet
esse pundto speculi, & speciem cuj uscunque
pundti'visibilis in tota speculi superficie. Ita
pundtum visibile in medio aere conslitu-
tum radiatione in integram spha^ram evol-
veretur , cujusmodi omnia fere sidera effi-
ciunt; in opacis vero corporibus, sive super-
ficicbus, in hemisphaerium; neque tamen
ab eodem visibilis pundto in quodlibet obje-
dti pundtum recta connecti potesl, etiam si
intermedium opacum aliud nullum inter-
cedat;neque idcircoquodlibet visibilis pun-
dtum radiare potesl. Sit enim visibilis Sphae-
ra AB, cujus pundto A, objedta sit cava sui
parte peripheria HCFLD, dico a pundto
A, nonposse duciredtas ad quodlibet pun-
dtum peripherice L D H, redta enim L Ht
tangens peripheriamSphaerae A B,in pundto
A, secat objedtam
peripheriam inPun
dtis H, & L. Patet
igitur a pundto A,
nullam redtam duci
posseadpundta pe-
ripherice HDL, at-
que idcirco ean-
dem ob causam pun
dtum A, in nullam
didtarum arcus par-
tium radiare,sed in
sola parte arcus HC
EL: qu£ clare quoq;
patent in figuris
Spherica A, & plana
B, & in Sphaera qui-
dem ex C pundto*
lucidum pundtum
ultra tangentem
Sph£r£, radiare non
potesl, uti neque
ultra planum^.
Si vero pundtum
A, in cava aliqua vi-
treae Sphaerae fundo
poneretur, uti in fi-
gura B, prioris figu-
rae patet;