DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53421#0593
•h
?>
ANNO
CHRISTI
•>>
ANNO
CHRISTI
I4J3-
pa-~
fuit
Hiero-
Sed dicit ipse : Propterea dico apud bene
intelligentes, quia tunc conclusio loquitur de
materialiter intelleclo , scilicct quod habet ob-
jeclum dominabile, puta domos, prtedia, vil-
las , caslra, Sc civitates: ita loquuntur omnes
probationes per te inductae , ego autem loquor de
civili dominio sormaliter intelleclo. Et quid in-
telligat per hoc , quod dicit sormaliter intellecto,
declarat, dum nititur respondere ad illud argu-
mentum meum ; ubi argui ex hoc quod civile
dominium esl res commerciabilis, & dicit 2.
quint. charta 1 v. In quibus rebus adversarius
innuit civile dominium esse in rem commercia-
bilem, quod non nego: sed civile dominium
1, de subjeclo in subje-
dlum migrare non posse videtur. Et ut sup-
pono^ dicens, dominus auditor pro illa habi-
tudine praefecti ad subserviens non daret duos
Halenses: ubi pro dominio materialiter intel-
lego ac palpabili , de quo ipse praecipue vi-
detur loqui, aliquot ssorenorum centena da-
re minime denegaret. Et ut puto , si dislin-
dlionem civilis dominii materialiter intel-
ledli , & etiam formaliter , veraciter con-
D d d d 2 cipe-
AsgufL epist. ,,
50. ad Boni-
faciura« •”
tem ecclesia esl , quid clamas? non devo-
cavimus villas, columba illas habet. Quae-
ratur quid sit columba, & ipsa habeat. Nam
nodis, fratres mei, quia villae isle non sunt
Augudini; & si vos non noscitis , & putatis
me gaudere in possessione villarum, Deus
novit, ipse scit quid ego de villis sentiam
vel quid ipse sufferam . Novit gemitus meos ,
si mihi aliquid de columba impertiri digna-
tus esl. Ecce sunt villae. Quo jure defendis
, villas? divino, an humano? respondeant.
Divinum jus in scripturis habemus, huma-
num jus in legibus regum . Linde quisque
possidet quod possidet ? non jure humano ?
nam jure divino Domini esl terra ,
nitudo ejus , orbis terrarum: pauperes &
divites Deus de uno limo fecit; & pauperes
, & divites una terra supportat. Jure tamen
humano , dicis , haec illa mea est, haec do-
mus mea , &c. hic servus meus est , &c. jure
,, ergo humano. Haec Augustinus: Ex quo
dicto duo patent: Primo quod ecclesia habet
fundos & villas ; Secundo quod omne domi-
nium horum bonorum , qu£ dicuntur bona
fortunae , a jure humano est, Unde quisque
possidet, quod possidet ? nonne jure huma-
no? Habet ergo ecclesia dominium jure hu-
mano institutum, &c. ergo civile dominium;
a definitione ad definitum .
Veniat alius textus, quem allegat magister C naturas, cum non inveniat quo evadere possit
Petrus : dicit primo quinterno , charta quinta ,
quod loquitur de civili dominio; in declara-
tione enim desinitionis civilis dominii, super
secunda particula ita dicit; Ideo Augustinus
distinguendo inter civile dominium , & domi-
nium secundum differentiam commutabilitatis
& incommutabilitatis , ex perfeclione in esse
divino , subdita humano dominio ut civili ;
quis> inquit, avarus, &c. Ipse magisler Petrus
posuit partem, ego ponam aliam . Nam ha-
betur in decretis 23. quaesl. 7. ita Auguslinus ;
Quod autem nobis objiciunt quod res eo-
rum concupiseamus , & auferamus ? utinam
catholici sint, & non solum qui dicunt sua
sed etiam noslra in pace & caritate nobis-
cum possideant P Usque adeo autem calum-
niandi cupiditate coecantur , ut non atten-D utraque de civili dominio,
dant quam sint inter se contraria quae lo-
quuntur. Ipsi certe dicunt , & invidiosissi-
me sibi conqueri videntur, quod eos in no-
slra communione violento legum imperio
coarclamus; hoc itaque nullo modo facere-
mus, si eorum res poffldere vellemus. Et
sequltur tunc particula , quam magisler Pe-
trus allegat; Quis avarus quaerit compos-
sessorem ? quis dominandi cupiditate insla-
tus , vel aslu dominationis elatus, deside-
rat habere consortem? & sequitur: Ipsos
certe attendant, quondam luos, jam socios
noslros , & fraterna nobis diledlione con-
jundlos , quemadmodum sua teneant , non
solum quae habebant , sed etiam noslra, quae E formaliter intelledlum
non habebant. Haec Auguslinus, si de ci-
vili dominio hic textus loquitur , prout &
magisler Petrus ex sua allegatione ;consequen-
tiatur civile dominium non esse prohibitum
clero Chrisli.
Nunc sicut dixit Hieronymus contra Luci-
„ ferianum disputans, videam si omnes dispu-
„ tationum rivulos possem unico Sole ecclesiae
siccare. Et allegavit quintum Canonem Chal-
Concil, Gen. Tom. XXIX.
nisi per rimulam illam , dicit; Non videntur
contradicere articulo a me proposito charta
oclava; .intelligo de possessione Peculari 5 &
dominio civili formaliter intelleclo . Et tan-
dem secundo quinternione , charta v. recitat
conclusionem meam sub his verbis; Quod ec-
clesiae praelatis & personis ecclesiasticis licitum
est habere & poffldere bona temporalia, mo-
bilia. & immobilia , & civilia dominia , & di-
cit quodisla conclusio articulo per ipsum poli-
to apud bene intelligentes non obviat. Vide-
te quomodo non obviat. Articulus ejus dicit
quod civile dominium esl prohibitum clero ;
mea autem conclusio dicit quod licitum esl
quoad civilia dominia ; suus articulus dicit
prohibitum , mea conclusio dicit licitum , &
11^7 DE CIVILI DOMINIO CLERICORUM. usS
erat Fauslinus, parti praeerat; columba au-Acedonensis concilii; & ego prosero canonem ...
„ Aposlolorum , 12. quaesl. 1. Sint manifeslae
,, res propriae episeopi, si tamen habeat pro-
,, prias , & manifeslae Dominicae ; ut potesla-
„ tem habeat de propriis rebus rnoriens epis-
„ copus, si voluerit, & quibus voluerit, de-
„ relinquere. Ecce duplex patrimonium , unum
„ ecclesiae, aliud proprium . Ergo non solum
clerici, sed etiam episeopi possunt habere pro-
priam. Utique si prohibitum esset clero Chri-
sli, si clerici exproprietarii esse a haberent* Forte, de-
necessario , non fecissent Aposloli tale decre- eren *
tum ; sed B. Hieronymo ad exsiccandum om-
nes disputationum rivulos satis esse videbatur
alienare unum canonum concilii b Chalcedo-errat :
q. _ . sterius
, & ple- B nensis ; mihi autem cum isto novo homine non morte
sussiciunt canones A poslolornm , Pii & Urbani nym!*
sandiorum antiquifflmorum Pontificum , decre-
ta undecim conciliorum generalium , & qua-
tuordecim aliorum . Dicet forsan ipse , Quid
te occupas recapitulando islas aufloritates P
jam dixi tibi in tertio notabili, quod per il-
lam dislinclionem de civili dominio materia-
liter, formaliter intelleclo, concordari possunt
isla, & quod ego in materia proposita^ ubi
fit mentio de cleri dominio , prosequor inten-
tum de dominio cleri civili formaliter intel-
leclo. Et iterum charta septima, volens sol-
vere rationes meas de AJelchisedec qui suit
rex & sacerdos, & de primogenitis in lege