DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53421#0594
ORATIO JOANN
«««— .«««.ciperet, contra articulum per m.e propolitum .
anno non ita ardenter .& laboriofe, quamvis , ut
-’433> supponitur , cum detrimento suae animae , la-
boraret . Sed quia puncta tangit sabalem ,
&c. haec magister Petrus . In quibus yerbis
animam meam condemnat , sed quid mirum ,
si hoc agit , qui de dodoribus juris canonici
loqui taliter non veretur, 2. quint. charta iv.
m Inter omnes caecitates doclorum juris cano-
nici, haec est flultissima? & iterum : Quid-
$>> quid doHores canonici somniaverint. Si au-
» tem magister Petrus tanti lit? quod ejus in-
tellectus praeferri debeat dodtoribus juris ca-
nonici a.d intelligendum canones , & omnes
caeci sint, & ipse sojus videat, vos judicate :
videbitisque etiam per lectionem textus , quan- 1
do textus ille , de quo loquitur, non potest
aliter intelligi , quam omnes doclcres cano-
num intelhgunt. Et cum dicit me cum de-
trimento anjmse laborare. Nam cum ipse ni-
tatur caliginem offundere ante oculos populo-
rum , ut Hieronymi verbis utar , ego laboro
datu divinse veritatis illam expellere . Vidissis
quanta esfudit ad obtenebrandum oculos po-
pulorum , quae videntur inducere , quod cle-
ro non licet aliquid habere , sed debent cle-
rici vivere more Apostolorum in altissima pau-
pertate; & tamen omnia illa restringit ad ci-
vile dominium formaliter intellectum , quod
non est transmigrabile de subjeclo in subje-
dum: pro quo dicit esse verum in hoc quod (
Ego non darem tres Halenses , nec quisquam
alius daret , quia fruslra daret pro illo quod
ab alio in ipsum transirq non potest. Videte
quid parturivit mons ille, vel verius inssatura
terrae, sicut ille poeta inquit ;
Jam mons parturiit ? & erit tamdem mus
filius o
Videte quid ex omnibus istis intendat. Do-
minium civile formaliter intelledum , quod
non valet tres Halenses, hoc dicit elTe prohi-
bitum clero Christi. Videretur nobis pulcrum
negotium , quod ego quotidie clamarem con-
tra aliquem judicem, dicens3 Isle judex nonD
operatur justa ; & cum concitalsem populum
contra eum , & expulissem eum ab ossicio ,
& aliquis me conveniret s dicens , Quomodo
nunc tu dixisti^ Ifle judex non operatur ju-
sta? ecce y istapi & istam sententias , quas ip-
se , tulit, justae sunt , quia secundum jura pro-
mulgatae : responderem ego, Verum est quod
justa operatur materialiter , sed non sormali-
ter . Et ita ego intelligam, & dixi verum .
Quia sicut dicunt doclores } multi operantur
justa materialiter, & non formaliter : quia ille
dicitur operari formaliter justa , qui operatur
ex habitu virtutis justitiae .• modo forte sunt
pauci qui operentur ex habitu sormato , uti-
nam ex dispositione operarentur justa . Qua
autem sit differentia inter dispositionem & ha-
bitum , tritum est; quia habitus est radicata
>i? Cov* qualitas de difficili mobilis a subjedto = Unde
ille qui operatur ex habitu > operatur valde sa-
ciliter: imo, ut dicit philosophus in v. Ethic.
valde difficile est habentem habitum justitiae
ad iujustitiam habere declinare. Videretur vo»
his etiam pulcrum , si ego irem ad plateam,
ubi venderetur panisy & dicerem: Videte hos
panes s populus qui est in hac civitate non
comedet eos; & postea in crastinum diceretur
is DE POLEMAR Il6o
k mihi , Falfum dixisti mihiquia panes jam
manducati lirnt. Ego responderem, Dixi quia
ego intelligebam formaliter .- non. sunt forma-
liter manducati , quia forma est mutata quia
non comederunt eos integros & rotundos „
Quae praestigtationes sunt istte ? quae saseinatio-
n.es ? quae cura populis est de vestris forma-
litatibus, & de vestris habitudinibus ? Hoc au-
tem curandum est, ut unusquisque in ,ea vo-
catione, qua vocatus est , maneat, juxta do-
ctrinam -Apostoli Christi; ut sandius Leo dL
cit, manentibus terminis, quos constituerunt
patres, ne quis alienum usurpet, sed infra fi-
nes proprios atque legitimos , pro quisque va-
luerit , in latitudine se exerceat caritatis .
1 Ostenlum est per Dei gratiam de positione
magistri Petri, quam vacua sit & inanis: sed
volo probare , quod omnino est falsa , & nolo
relinquere sibi illud formale licet non valet
tres Halenfes , ut disstum est; & ponamus sic:
Homo laicus habens dominium vel praedium,
aut ut comprehendamus civile dominium, pro-
ut distinguitur contra privatum , accipiendo
distinchonem ex parte objedi dominabilis ,
& si.c communiter accipitur a juristis , prout
est potestas de publico cum potestate juris
dicendi. Ponamus quod sit baro , comes , vel
rex 3 &. rebus suis, praedio , castro, vel re-
gno , non alienatis , efficiatur episeopus, tutic
arguo sic : Iste est Dominus istius regni , ei-
■ go habet civile dominium formaliter intelle-j-
clum , accipiendo pro illa habitudine domi-
nantis ad dominabile . Consequentia patet ex
natura terminorum correlativorum. Nam ista
est bona consequentia : Iste est pater istius ,
ergo habet illam habitudinem relativam , quae
est patris ad silium. Non dico , Iste habet fi-
lium , quia tunc pofset materialiter intelligi ,
quia habet unum servam qui est silius alte-
rius ; sed dico , Ifte est pater illius ; ergo in-?
» ter illum & illum est habitudo relativa ,
» quae est patris ad filium . Sic dominus est
in pnedicamento ad aliquid ; quia dominium,
ut magister Petrus intelligit, formaliter est ha-
bitudo dominantis ad dominabile ; ergo haec
consequentia est bona : Est iste dominus istius
rei; ergo habet illam habitudinem dominan-
tis ad istud dominabile. Non dico, Istud ha-
bet iste dominabile, quia bene poliunt habe?’
re aliquod dominabile , ut cuflos usuarius vel
condudor, qui non habet proprietatem , licet,
magifler Petras contrarium dicat : quod an
veram sit, omnes juristae sciunt si conduHor
dicitur proprietarius : sed relinquamus hoc o
Non dico ergo , Iste habet istam rem : sed
dico, Iste est dominus istius rei, ergo habet
illam habitudinem dominantis ad dominabi-
le . Jam satis declarata est consequentia ; sed
antecedens probatur per canonem Apostolo-
rum prteallegatum, ubi textus : » Potestatem
habeat de propriis de rebus moriens epi-
scopqs 3 sicut voluerit , & quibus voluerit >
relinquere. Item in concilio Agathensi; De
n rebus propriis potest tessari episeopus.
Nunc post tres canones veniant duae leges
in tessimonium , Authenti. Licentiam . cod,
de episeopis & clericis . Licentiam habeat
episeopus qusecumque ante episeopatum pro-^
» batus fuerit habuisse , & qusecumque post
» episeopatum , jure cognationis usque ad
» quartum gradum ad eum pervenerunt, ad
quos voluerit ultima voluntate transmitte*
re -
ANNO
CHRISTE
«««— .«««.ciperet, contra articulum per m.e propolitum .
anno non ita ardenter .& laboriofe, quamvis , ut
-’433> supponitur , cum detrimento suae animae , la-
boraret . Sed quia puncta tangit sabalem ,
&c. haec magister Petrus . In quibus yerbis
animam meam condemnat , sed quid mirum ,
si hoc agit , qui de dodoribus juris canonici
loqui taliter non veretur, 2. quint. charta iv.
m Inter omnes caecitates doclorum juris cano-
nici, haec est flultissima? & iterum : Quid-
$>> quid doHores canonici somniaverint. Si au-
» tem magister Petrus tanti lit? quod ejus in-
tellectus praeferri debeat dodtoribus juris ca-
nonici a.d intelligendum canones , & omnes
caeci sint, & ipse sojus videat, vos judicate :
videbitisque etiam per lectionem textus , quan- 1
do textus ille , de quo loquitur, non potest
aliter intelligi , quam omnes doclcres cano-
num intelhgunt. Et cum dicit me cum de-
trimento anjmse laborare. Nam cum ipse ni-
tatur caliginem offundere ante oculos populo-
rum , ut Hieronymi verbis utar , ego laboro
datu divinse veritatis illam expellere . Vidissis
quanta esfudit ad obtenebrandum oculos po-
pulorum , quae videntur inducere , quod cle-
ro non licet aliquid habere , sed debent cle-
rici vivere more Apostolorum in altissima pau-
pertate; & tamen omnia illa restringit ad ci-
vile dominium formaliter intellectum , quod
non est transmigrabile de subjeclo in subje-
dum: pro quo dicit esse verum in hoc quod (
Ego non darem tres Halenses , nec quisquam
alius daret , quia fruslra daret pro illo quod
ab alio in ipsum transirq non potest. Videte
quid parturivit mons ille, vel verius inssatura
terrae, sicut ille poeta inquit ;
Jam mons parturiit ? & erit tamdem mus
filius o
Videte quid ex omnibus istis intendat. Do-
minium civile formaliter intelledum , quod
non valet tres Halenses, hoc dicit elTe prohi-
bitum clero Christi. Videretur nobis pulcrum
negotium , quod ego quotidie clamarem con-
tra aliquem judicem, dicens3 Isle judex nonD
operatur justa ; & cum concitalsem populum
contra eum , & expulissem eum ab ossicio ,
& aliquis me conveniret s dicens , Quomodo
nunc tu dixisti^ Ifle judex non operatur ju-
sta? ecce y istapi & istam sententias , quas ip-
se , tulit, justae sunt , quia secundum jura pro-
mulgatae : responderem ego, Verum est quod
justa operatur materialiter , sed non sormali-
ter . Et ita ego intelligam, & dixi verum .
Quia sicut dicunt doclores } multi operantur
justa materialiter, & non formaliter : quia ille
dicitur operari formaliter justa , qui operatur
ex habitu virtutis justitiae .• modo forte sunt
pauci qui operentur ex habitu sormato , uti-
nam ex dispositione operarentur justa . Qua
autem sit differentia inter dispositionem & ha-
bitum , tritum est; quia habitus est radicata
>i? Cov* qualitas de difficili mobilis a subjedto = Unde
ille qui operatur ex habitu > operatur valde sa-
ciliter: imo, ut dicit philosophus in v. Ethic.
valde difficile est habentem habitum justitiae
ad iujustitiam habere declinare. Videretur vo»
his etiam pulcrum , si ego irem ad plateam,
ubi venderetur panisy & dicerem: Videte hos
panes s populus qui est in hac civitate non
comedet eos; & postea in crastinum diceretur
is DE POLEMAR Il6o
k mihi , Falfum dixisti mihiquia panes jam
manducati lirnt. Ego responderem, Dixi quia
ego intelligebam formaliter .- non. sunt forma-
liter manducati , quia forma est mutata quia
non comederunt eos integros & rotundos „
Quae praestigtationes sunt istte ? quae saseinatio-
n.es ? quae cura populis est de vestris forma-
litatibus, & de vestris habitudinibus ? Hoc au-
tem curandum est, ut unusquisque in ,ea vo-
catione, qua vocatus est , maneat, juxta do-
ctrinam -Apostoli Christi; ut sandius Leo dL
cit, manentibus terminis, quos constituerunt
patres, ne quis alienum usurpet, sed infra fi-
nes proprios atque legitimos , pro quisque va-
luerit , in latitudine se exerceat caritatis .
1 Ostenlum est per Dei gratiam de positione
magistri Petri, quam vacua sit & inanis: sed
volo probare , quod omnino est falsa , & nolo
relinquere sibi illud formale licet non valet
tres Halenfes , ut disstum est; & ponamus sic:
Homo laicus habens dominium vel praedium,
aut ut comprehendamus civile dominium, pro-
ut distinguitur contra privatum , accipiendo
distinchonem ex parte objedi dominabilis ,
& si.c communiter accipitur a juristis , prout
est potestas de publico cum potestate juris
dicendi. Ponamus quod sit baro , comes , vel
rex 3 &. rebus suis, praedio , castro, vel re-
gno , non alienatis , efficiatur episeopus, tutic
arguo sic : Iste est Dominus istius regni , ei-
■ go habet civile dominium formaliter intelle-j-
clum , accipiendo pro illa habitudine domi-
nantis ad dominabile . Consequentia patet ex
natura terminorum correlativorum. Nam ista
est bona consequentia : Iste est pater istius ,
ergo habet illam habitudinem relativam , quae
est patris ad silium. Non dico , Iste habet fi-
lium , quia tunc pofset materialiter intelligi ,
quia habet unum servam qui est silius alte-
rius ; sed dico , Ifte est pater illius ; ergo in-?
» ter illum & illum est habitudo relativa ,
» quae est patris ad filium . Sic dominus est
in pnedicamento ad aliquid ; quia dominium,
ut magister Petrus intelligit, formaliter est ha-
bitudo dominantis ad dominabile ; ergo haec
consequentia est bona : Est iste dominus istius
rei; ergo habet illam habitudinem dominan-
tis ad istud dominabile. Non dico, Istud ha-
bet iste dominabile, quia bene poliunt habe?’
re aliquod dominabile , ut cuflos usuarius vel
condudor, qui non habet proprietatem , licet,
magifler Petras contrarium dicat : quod an
veram sit, omnes juristae sciunt si conduHor
dicitur proprietarius : sed relinquamus hoc o
Non dico ergo , Iste habet istam rem : sed
dico, Iste est dominus istius rei, ergo habet
illam habitudinem dominantis ad dominabi-
le . Jam satis declarata est consequentia ; sed
antecedens probatur per canonem Apostolo-
rum prteallegatum, ubi textus : » Potestatem
habeat de propriis de rebus moriens epi-
scopqs 3 sicut voluerit , & quibus voluerit >
relinquere. Item in concilio Agathensi; De
n rebus propriis potest tessari episeopus.
Nunc post tres canones veniant duae leges
in tessimonium , Authenti. Licentiam . cod,
de episeopis & clericis . Licentiam habeat
episeopus qusecumque ante episeopatum pro-^
» batus fuerit habuisse , & qusecumque post
» episeopatum , jure cognationis usque ad
» quartum gradum ad eum pervenerunt, ad
quos voluerit ultima voluntate transmitte*
re -
ANNO
CHRISTE