DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.53421#0598
Et fic efi finis quarti articuli: Deo gratias
ANNO
CHRISTI
1433«
Matth. l&>
Notae Severint Binii
anno
CHRISTI
J43J-
mortem Christi Dei Filii conspirarunt ; & de
episcopis , qui cathedra relicta , plebe deser-
ta , aucupabant nundinas negotiationum &
usuris inserviebant , ut ex earum letlione lu-
cidum est videre.
Ultimate sic subjungit : Videtur quod Chri-
stus subtraclionem temporalium a sacerdotibus
prophetavit , & pro suo tempore hujusmodi
subtradlio est implenda . Dicitur Matth. xxiv.
Ecce relinquetur vobis domus vefira deferta. Id
est, ipsum templum, secundum Lyram, quia
per Romanos fuit destruclum , nec reaedificabi-
tur amplius . Haec Lyra. Item Matth. xxi. Au-
seretur a vobis regnum Dei ; super quo Lyra :
Id est regimen ecclesiae, alias regnum: & da-
bitur genti facienti fructum ejus, id est, Apo-
stolis & eorum succestbrib.us . Htec Lyra. Vi-
dete manifestam calumniam, scripturas quae lo-
quuntur aperte de Judaeis , dicit esse prophe-
tias de clero , & ad sui confusionem ipsemet
osfert expolitionem Lyrae, licet ex textu evan-
gelii satis sit clarum. Dicit: Ecce relinquetur
vobis domus vefira deferta, id est, templum ,
quia per Romanos suit destrudlum. Quales sunt
istae probationes , tales sunt omnes aliae quas
adducit calumniose , sophistice > extorte , &
purae cavillationes . Repeto igitur admonitio-
nem illam ex verbis Sapientis , Ecclesiastici
xxvi ii. dicens cuilibet Christiano: Sapi aures
' r , & noli audire linguam nequam, V
on tuo facito ofiium , & feras auribus tuis,&c.
quae quomodo faciat ad propositum, bene vi-
detis : sinis namque illius, secundum evange-
lium , eft: Dic ecclefia: f
<t Concilium . ) Haec Synodus a Martino V. ejus nomi-
nis pontifice indica , ope & auxilio Sigismundi adhuc re-
gis , ex praescripto Constantiensis concilii congregata fuit
eo fine , ut in ea de moribus sidelium reformandis , curia
Romanorum in melius mutanda ageretur, & Bohemorum
mq.
est: Dic ecclefia: & fi ecclefiqm non au-
dierit , fit tibi ficut Ethnicus & publicanus .
Tandem facit unum argumentum , hoc habens
in essedtu, quod sicut licitum sit auserre gla-
dium de manu phrenetici, ne se interficiat ,
ita licitum est auferre bona temporalia a cle-
rico , qui abutendo interficit animam suam .
Ista comparatio quam sit esficax omnibus ha-
bentibus oculos est manisestum . Unicuique e-
nim licitum est auferre gladium de manu phre-
netici , ne ipso abutatur: ergo unicuique li-
citum est auferre bona cujusque eis abuten-
. Si hoc concederetur, quarta occasio
spoliandi alios praeberetur , quantaque scditio-
nis & turbationis occasio ? Non ita consulit Aug. de bono
Augustinus : sed dicit , Forte aliquis cogi- 'VupraiL fi’-
tat, Ec. est in primo actu , & habetur xiv. ^cusprinu a‘
quaestione v. cap. Neque enim si agris.
Post hac ad rationes meas nititur respon-
dere 3 &. ut quantum illae respohsiones valeant
cunctis sit notum , legam utrasque; Totus ef-
fectus solutionum est , quod omnes auctorita-
tes per me introducite loquuntur de clericis
non delinquentibus habitualiter. Sed manife-
stum est quod non procedunt, quia auclorita-
tes mete loquuntur de nequissimis sacerdoti-
bus , & habitualiter delinquentibus , qui do-
—— quod laieis hoc pertineat, imo per me con- A Arguit demum de correctione evangelica t
trarium superius est deducium ; & sic desicit
argumentatio sine fundamento construcfta .
Ulterius arguit ex cap. Quicumque xvn.
quaestione fin. Ubi Augustinus recitat facium
laudabile Aurelii episeopi , quod cum quidam
non habens filios omnia bona sua , usufruflu
retento , donasser ecclesiae; postea habuit silios,
Aurelius restituit sibi bona. Quid ad proposi-
tum ? utique nihil ; sed ut magister Petrus ,
qui est magnus jurista , doclores omnes cano-
num ccecos reputans, aliquid de jure addi-
scat, debet scire quod cum quis non habens
filios donavit omnia bona sua , filius nascens
postea habet jus ad revocandam donationem
illam per titulum de inoffic. dona. Sed aninBtibus .
totum , sed solum in legitimam , est qutestio in-
ter doflores: aliqui tenent quod in totum, ali-
qui quod tantum pro legitima .• decebat autem
sanet um episeopum partem benigniorem acci-
pere : & quia illa estet in pios usus erogatu-
rus, voluit pietate paterna consuiere siliis ejus,
quem unum fecerat secum vinculum caritatis .
Demum facit quamdam suppositionem , quod
clerus enormiter peccaret, si vellet interficere
reum, armis acceptis militaret, spoliaret gen-
tes , stupraret virgines , tunc non estet reme-
dium , &c. Estet remedium , & remedia , quse
scientibus jura , & etiam utentibus ratione ,
facile est reperire: sed non, usurpare ecclesiae
bona: quia delicium personte in damnum ec-G mum Dei fecerunt speluncam latronum, & in
desias redundare non debet. Et cum, ut dictum
est , praelati ecclesiae bonorum ecclesiae sint pro-
curatores, non domini-, propter delicium procu-
ratoris invadere bona domini non estjustum.
Arguit deinceps sic : Quidquid clerus a bra-
chio saeculari debet exigere , quod adjuvet eum
ad tuendum & defendendum bona ecclesiae ,
& etiam ad subministrandum ; non autem de-
bet exigere quod bona ecclesiae laici sibi su-
bripiant, & usurpent . Et auctoritas quam al-
legat Adtoru.m sexto, quod dixerunt Aposto-
li : Non bonum nos derelinquere verbum Dei ;
E minifirare menfis, videte quomodo bene fa-
cit pro ipso, an potius faciat contra . Num-
quid dixerunt Apostoli laieis : Subripite ista bo- D
na, quae ad pedes nostros offeruntur, quia eorum
administratio impedit nos a praedicatione ver-
bi Dei ? An potius constituerunt diaconos, qui
illud exercere fecerunt? Ita praelati ecclesia-
rum Apostolos imitando , non dicunt laieis :
Subripite ista bona sed constituunt officiarios
& ministros^ qui illud ministerium impleant.
Et ad idem tendit consirmatio quse subsequi-
tur , & etiam argumentum ejus finale: & ea-
dem solutione depelluntur , licet multa ibi
sermocinetur , quis deberet primo ipse face-
re , postea docere .
Denuo arguit ex illo ; Privilegium meretur
amittere , &c. Et dicit dotationem ecclesiae el-
se privilegium . Ad hoc multa possent dici , E fpinis
tamen illud sit brocardicum , & multas ha-
beat limitationes ; sed hoc sufficit pro prasen-
ti , quod quando privilegium confertur in
non subditum , potest per concedentem non
revocari. Praterea dotatio ecclesia non habet
naturam privilegii, sed est ex donationibus
vel ultimis voluntatibus , qua in dominio ali-
cujus translata sunt; per successores illorum non
revocantur , quantumcumque illi , qui tales
res habent, eis abutantur: quare tale jus vel
actio illis successoribus nullo jure competit -
ANNO
CHRISTI
1433«
Matth. l&>
Notae Severint Binii
anno
CHRISTI
J43J-
mortem Christi Dei Filii conspirarunt ; & de
episcopis , qui cathedra relicta , plebe deser-
ta , aucupabant nundinas negotiationum &
usuris inserviebant , ut ex earum letlione lu-
cidum est videre.
Ultimate sic subjungit : Videtur quod Chri-
stus subtraclionem temporalium a sacerdotibus
prophetavit , & pro suo tempore hujusmodi
subtradlio est implenda . Dicitur Matth. xxiv.
Ecce relinquetur vobis domus vefira deferta. Id
est, ipsum templum, secundum Lyram, quia
per Romanos fuit destruclum , nec reaedificabi-
tur amplius . Haec Lyra. Item Matth. xxi. Au-
seretur a vobis regnum Dei ; super quo Lyra :
Id est regimen ecclesiae, alias regnum: & da-
bitur genti facienti fructum ejus, id est, Apo-
stolis & eorum succestbrib.us . Htec Lyra. Vi-
dete manifestam calumniam, scripturas quae lo-
quuntur aperte de Judaeis , dicit esse prophe-
tias de clero , & ad sui confusionem ipsemet
osfert expolitionem Lyrae, licet ex textu evan-
gelii satis sit clarum. Dicit: Ecce relinquetur
vobis domus vefira deferta, id est, templum ,
quia per Romanos suit destrudlum. Quales sunt
istae probationes , tales sunt omnes aliae quas
adducit calumniose , sophistice > extorte , &
purae cavillationes . Repeto igitur admonitio-
nem illam ex verbis Sapientis , Ecclesiastici
xxvi ii. dicens cuilibet Christiano: Sapi aures
' r , & noli audire linguam nequam, V
on tuo facito ofiium , & feras auribus tuis,&c.
quae quomodo faciat ad propositum, bene vi-
detis : sinis namque illius, secundum evange-
lium , eft: Dic ecclefia: f
<t Concilium . ) Haec Synodus a Martino V. ejus nomi-
nis pontifice indica , ope & auxilio Sigismundi adhuc re-
gis , ex praescripto Constantiensis concilii congregata fuit
eo fine , ut in ea de moribus sidelium reformandis , curia
Romanorum in melius mutanda ageretur, & Bohemorum
mq.
est: Dic ecclefia: & fi ecclefiqm non au-
dierit , fit tibi ficut Ethnicus & publicanus .
Tandem facit unum argumentum , hoc habens
in essedtu, quod sicut licitum sit auserre gla-
dium de manu phrenetici, ne se interficiat ,
ita licitum est auferre bona temporalia a cle-
rico , qui abutendo interficit animam suam .
Ista comparatio quam sit esficax omnibus ha-
bentibus oculos est manisestum . Unicuique e-
nim licitum est auferre gladium de manu phre-
netici , ne ipso abutatur: ergo unicuique li-
citum est auferre bona cujusque eis abuten-
. Si hoc concederetur, quarta occasio
spoliandi alios praeberetur , quantaque scditio-
nis & turbationis occasio ? Non ita consulit Aug. de bono
Augustinus : sed dicit , Forte aliquis cogi- 'VupraiL fi’-
tat, Ec. est in primo actu , & habetur xiv. ^cusprinu a‘
quaestione v. cap. Neque enim si agris.
Post hac ad rationes meas nititur respon-
dere 3 &. ut quantum illae respohsiones valeant
cunctis sit notum , legam utrasque; Totus ef-
fectus solutionum est , quod omnes auctorita-
tes per me introducite loquuntur de clericis
non delinquentibus habitualiter. Sed manife-
stum est quod non procedunt, quia auclorita-
tes mete loquuntur de nequissimis sacerdoti-
bus , & habitualiter delinquentibus , qui do-
—— quod laieis hoc pertineat, imo per me con- A Arguit demum de correctione evangelica t
trarium superius est deducium ; & sic desicit
argumentatio sine fundamento construcfta .
Ulterius arguit ex cap. Quicumque xvn.
quaestione fin. Ubi Augustinus recitat facium
laudabile Aurelii episeopi , quod cum quidam
non habens filios omnia bona sua , usufruflu
retento , donasser ecclesiae; postea habuit silios,
Aurelius restituit sibi bona. Quid ad proposi-
tum ? utique nihil ; sed ut magister Petrus ,
qui est magnus jurista , doclores omnes cano-
num ccecos reputans, aliquid de jure addi-
scat, debet scire quod cum quis non habens
filios donavit omnia bona sua , filius nascens
postea habet jus ad revocandam donationem
illam per titulum de inoffic. dona. Sed aninBtibus .
totum , sed solum in legitimam , est qutestio in-
ter doflores: aliqui tenent quod in totum, ali-
qui quod tantum pro legitima .• decebat autem
sanet um episeopum partem benigniorem acci-
pere : & quia illa estet in pios usus erogatu-
rus, voluit pietate paterna consuiere siliis ejus,
quem unum fecerat secum vinculum caritatis .
Demum facit quamdam suppositionem , quod
clerus enormiter peccaret, si vellet interficere
reum, armis acceptis militaret, spoliaret gen-
tes , stupraret virgines , tunc non estet reme-
dium , &c. Estet remedium , & remedia , quse
scientibus jura , & etiam utentibus ratione ,
facile est reperire: sed non, usurpare ecclesiae
bona: quia delicium personte in damnum ec-G mum Dei fecerunt speluncam latronum, & in
desias redundare non debet. Et cum, ut dictum
est , praelati ecclesiae bonorum ecclesiae sint pro-
curatores, non domini-, propter delicium procu-
ratoris invadere bona domini non estjustum.
Arguit deinceps sic : Quidquid clerus a bra-
chio saeculari debet exigere , quod adjuvet eum
ad tuendum & defendendum bona ecclesiae ,
& etiam ad subministrandum ; non autem de-
bet exigere quod bona ecclesiae laici sibi su-
bripiant, & usurpent . Et auctoritas quam al-
legat Adtoru.m sexto, quod dixerunt Aposto-
li : Non bonum nos derelinquere verbum Dei ;
E minifirare menfis, videte quomodo bene fa-
cit pro ipso, an potius faciat contra . Num-
quid dixerunt Apostoli laieis : Subripite ista bo- D
na, quae ad pedes nostros offeruntur, quia eorum
administratio impedit nos a praedicatione ver-
bi Dei ? An potius constituerunt diaconos, qui
illud exercere fecerunt? Ita praelati ecclesia-
rum Apostolos imitando , non dicunt laieis :
Subripite ista bona sed constituunt officiarios
& ministros^ qui illud ministerium impleant.
Et ad idem tendit consirmatio quse subsequi-
tur , & etiam argumentum ejus finale: & ea-
dem solutione depelluntur , licet multa ibi
sermocinetur , quis deberet primo ipse face-
re , postea docere .
Denuo arguit ex illo ; Privilegium meretur
amittere , &c. Et dicit dotationem ecclesiae el-
se privilegium . Ad hoc multa possent dici , E fpinis
tamen illud sit brocardicum , & multas ha-
beat limitationes ; sed hoc sufficit pro prasen-
ti , quod quando privilegium confertur in
non subditum , potest per concedentem non
revocari. Praterea dotatio ecclesia non habet
naturam privilegii, sed est ex donationibus
vel ultimis voluntatibus , qua in dominio ali-
cujus translata sunt; per successores illorum non
revocantur , quantumcumque illi , qui tales
res habent, eis abutantur: quare tale jus vel
actio illis successoribus nullo jure competit -