DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.53421#0600
nft NOTX IN CONCIL
ausum est, non erat in concilio legatus pontisicis, cmnes-
que praecipui episcopi discesserant, & quidem cardinalis
Arelatensis munus praesidendi sibi assumpserat: & quia epi-
scopi paucissimi erant introduxerunt in synodum ingen-
tem multitudinem presbyterorum, ita ut, contra omnem
formam conciliorum, non episcoporum, sed presbyterorum
synodus esset. Deinde eodem tempore agebatur Florentire
concilium alterum, in quo praesidebat summus pontifex, &
cum eo sedebant episcopi Latini & Graeci sine compara-
tione plures quam essient Basilecnses, & una cum episco-
pis aderat imperator Graecorum, & legatus imperatoris La-
tinorum , ut nullo modo dubitari posset, utrum ex duo-
bus esset verum concilium ecclesia: generale.
Tertio. Deus quoque sententiam suam dicere volens
tam horribili peste Basileam \ tunc affligebat, ut major
pars eorum patrum, qui ibi erant , vel extinfti vel sece-
dere coacti fuerint. Quae omnia refert fEneas Silvius in
historia concilii Basileensis , cui ipse interfuit .
Quarto. Patres concilii eos qui missi erant ab Eugenio
quarto ut concilio praesiderent juxt^i morem conciliorum
universalium, recipere noluerunt.
Quinto. Quia nulla decreta concilii unanimi consensu
conclusa fuerunt: tum quia multi prslati & dcfitores
utriusque juris ejusmodi decretis restiterunt; tum etiam
quia in fraudem legatorum, quos a Castella? & Angliae re-
gibus misfios in itinere esle , atque synodo jam appropin-
quare cognoverant, sessione 18. festinabant definire il-
lud, cui didfos legatos nolle assentiri sciebant.
Dixi hanc synodum ex parte tantum reprobatam esse ,
quia cum Felix V. antipapa schismaticus ad unitatem &
a concordiam ecclesite componendam, hortatu Ftiderici ter-
tii imperatoris pseudopontificatum resignasset, atftaque om-
nia Basileensis conciliabpli suo ipsius judicio quasi impro.
basset, Nicolaus V. pacis gratia approbavit eas constitu-
dones quae de beneficiis ecclesiasticis edibtre ac promulga-
tae suerunt: reliqua omnia quae aliorum conciliorum de-1
cretis & constitutionibus non sunt desinita, judicio ejus-
dem Nicolai sententiam praedecessoris sui Eugenii hac in
re imitantis, rejebta & improbata fuerunt. Viderit ergo
paulus Langius, qua ratione erroris maculas huic synodo
inustas abstergere nitatur.
e De auCioritate concilii . ) vide quae de hac contro-
versia dixi supra in notis concilii Pisani I. tempore Ale-
xandri V. Qua ratione autem hape circa Eugenii depositio-
srem gesta fuerint , summatim singulas sessiones compen-
diose describendo breviter meo more enarrabo-
Anno domini 1431. die 13. Julii inchoatum est con-
• cilium : septima Decembris ia ecclesia sanfiti Leoqardi con-
" venientes decreverunt primam sessionem celebrandam esse
die Veneris, 14. Decembris in ecclesia Basileensi prima-
ria. Quod cum per publicas literas valvis ecclesia: affixas lin-
gulis intimassem, omnesque ad concilium convocari solitos
praesentes mandassent, tempore statuto prodidi patres conve-.
nerunt, primamque sessionem inchoafui.. : qua cum prae-
ses concilii, habita oratiuncula, oissncs episcopos sui of-
ficii memores rqddidisset, in praesentia legatorum regis
Sigigmundi , & Amedaei ducis Sabaudiat, lectum est de-
cretum Constantiense de celebrandis post lapsum quin-
quennii aut septenni generalibus conciliis. Addita est le-
<ftio bullarum Martini quinti & Eugenii. quibus Basileam
pro loco concilii designarunt, cum Senis inchoatum ex ju-
scis causis instinc transserri oporteret, neque ibidem con-
tinuari posset,
His ita peraftis monentur patres concilii , ut fidei Chri-
fliante propaganda, paci procurandae, moribusque refor-
mandis sedulam operam impendant, de rebus in synodo
peragendis domi secum diu multumque cogitent; cogita-
taque libere proferant. Deinde constitutum fuit quo mo-
do quove gestu singuli se habere debeant : quod dignio-
ribus nihil praejudicii generari debeat, si vel loco incon-
veniente sederint, vel ordine pratpostero sententiam suam
dixerint,. Ne vero illi, qui ad concilium convocati sunt
ulla ratione impedirentur, eodem privilegio donafi sunt,
quo patres concilii Constantiensis, quos sub poena excom-
municationis soli pontifici reservata: non modo non spo-
liare , aliisve injuriis assicere, sed neque per viam arresti
alibi detinere aut impedire licebat. Similis poena constitu-
ta fuit in pos qui vel verbis vel faftis, palam vel occul-
te, per se vel per alios concilium impedire, turbare aut
dissblvere conati fuerint. Insuper decretum est, ut qui
totius ecclesia: causa concilio intersunt fruftus beneficio-
rum suorum plene & perfecte percipiant . Ad extre-
mum ordinati fuerunt notarii, inspectores notariorum,
concilii promepores» & sedium ordinatores, a quibus
IUM BASILEENSE. !J72
L dum singuli instrumerita aftorum petiissent, finita suit
sessio I.
Anno 1431. XV. Kalendas Martii habita est sessio Sessio H
II. cujus initio declaratum fuit hanc synodum Basilea: ]e-
gitime congregatam fuissie : postea confirmantur decreta
concilii Constantiensis de auflorirate concilii cecumeaici
ejusque potestate ac jurisditstione super Romano ponti-
sice, de episcoporum accesium non impediendo; quod-
que sine licentia nemo ante finem concilii discedere de-
beat , &c.
zg. Aprilis anno 1431. sessione tertia judicarunt ad Sessio III.
exstirpandam Hussitarum hatresim, motusque bellicos in
Bohemia sedandos, ipsius Eugenii papa: praesentiam ne-
cessariam esse. Quam rem dum patres concilii moliren-
tur, ex sinistra informatione motum fuit, pontificem dis-
solutionem concilii attentare. Quod ne fieret per oratores
certos a se deputatos rogarunt.
, Quarta sessione, qux celebrata fuit anno 1432.. XIV. Sessio IV,
'Kalendas Julii, concessius est salvusconduftus omnibus ad
concilium vocatis, vel in eodem controversos de fide ar-
ticulos proponere volentibus. Vocatis vero ad concilium
cardinalibus inhibetur , ne sede vacante novam electionem
alibi quam in sacri concilii loco aggrediantur, papae au-
tem insinuatur , ne extra locum concilii ullos cardinales
creare, vel a poncilio eosdem avocare praesumat.
Sessione V. qua: habita est in vigilia sandti Laurentii , Sehi° V.
judices, auditores, procuratores & prascognitores, notarii,
aliique officiarii, conflituti sunt cum eo mandato , ne ul-
lius causa: judicium ultra tres menses protrahant, neve
praesentes in concilio ad curiam Romanam, vel alio avo-
cari patiantur.
Anno 14-31. sabbato, sexta Septembris, sexta habita Sessip VI»
fuit sessio, in qua promotores concilii magister Nicolaus
Amici & Hugo Barardi Eugenii quarti contumaciam ac-
cusarunt ; quod concilii prretensam dissblutionem non re-
vocaslet, nec citatus per se vel legatos comparuisset. Ta-
rentinus & Colossenlis archiepiscopi, episcopus Magalo-
nensis , & Antonius de samfto Vito, aliique pro Romano
pontifice intervenientes, judicis incompetentis exceptio-
nem, judiciique illius, 'quo pontisicis causa agitaretur,
nullitatem allegarunt. Pro cardinalibus vero ad judicium
synodale vocatis allegata est justa causa absentiae. Inter-
posito itaque decreto causa: inquisitio duobus episcopis
demandata fuit .
Sessione VII habita anno 1431. Novembris terminus Sessio VII»
intrandi conclavis ad eligendam novum pontificem est
prorogatus; cardinalibus vero contumaciter emanentibus
posna privationis impolita fuit.
Seflione VIII. cum Eugenius IV. decreto sessibnis III. Sessio VIIL
non obtemperaret, sub obtestatione divini judicii , &
per viscera misericordia: Jesu Christi monitus est secun-
do , ut infra 60. dies prxtensam dissblutionem & convo-
cationem congregationis sub nomine concilii generalis pu-
'blice revocet; concilio adsistat, & reliqua prioris decreti
impleat . Quod si non faciat , futurum decernitur ut sine
ulteriore citatione contra eum procedatur, omnes ejus-
dem promotiones & ordinationes ecclesiastics a tempore
contemptae paritionis fadte callentur. Cardinales sub poe»
na amissionis omnium beneficiorum ad concilium citan-
tur, iisque ut a curia Romana recedant mandati7^. Prae-
ter Basileence nullum aliud concilium haberi permittitur;
cactera? congregationes sphismatica conventicula vocantur.
Bononiam euntes ecclesiastici sub nomine generalis con-
cilii excommunicantur , & beneficiis ipso fadto privan-
tur . Statuitur ne benesicia eorum qui concilio inter-
sunt per pontificem conferri possint . Alienatio , infeu-
datio & impignoratio bonorum ecclesiasticorum interdi»
citur .
E Anno 1433. 2.1. Januarii habita est sessio IX.. qua Sessio IX
concilium recipitur , iliique processiis , quos de regni du-
catibus & dominiis adimendis Eugenius papa Sigismundo
imperatori, “Wilielmo Ravariae duci, aliisque concilio ad-
herentibus intentarat , annullantur Sc rescinduntur .
Sessione X. quae habita est anno 1433- r 9- Februarii, Sessio X»
post ^xtensionem Sc ampliationem decreti illius sessio-
nis VIIL de beneficiis eorum qui concilio intersunt
non conferendis, Eugenii quarti contumacia, est accusa-
ta , quod practensam hujus concilii dissblutionem non
revocarit , quodque tempore statuto , neque per se , ne-
que per legatos comparuerit; sed efiamnum ia contuma-
cia perseveret. Quare petitum est, euradem papam velut
contumacem damnari, diemque & locum ad hunc actum
exercendum decerni . His auditis , decretum est ut Vti-
censis & Novariensis episcopi per literas valvis ecclesiae
affixas
ausum est, non erat in concilio legatus pontisicis, cmnes-
que praecipui episcopi discesserant, & quidem cardinalis
Arelatensis munus praesidendi sibi assumpserat: & quia epi-
scopi paucissimi erant introduxerunt in synodum ingen-
tem multitudinem presbyterorum, ita ut, contra omnem
formam conciliorum, non episcoporum, sed presbyterorum
synodus esset. Deinde eodem tempore agebatur Florentire
concilium alterum, in quo praesidebat summus pontifex, &
cum eo sedebant episcopi Latini & Graeci sine compara-
tione plures quam essient Basilecnses, & una cum episco-
pis aderat imperator Graecorum, & legatus imperatoris La-
tinorum , ut nullo modo dubitari posset, utrum ex duo-
bus esset verum concilium ecclesia: generale.
Tertio. Deus quoque sententiam suam dicere volens
tam horribili peste Basileam \ tunc affligebat, ut major
pars eorum patrum, qui ibi erant , vel extinfti vel sece-
dere coacti fuerint. Quae omnia refert fEneas Silvius in
historia concilii Basileensis , cui ipse interfuit .
Quarto. Patres concilii eos qui missi erant ab Eugenio
quarto ut concilio praesiderent juxt^i morem conciliorum
universalium, recipere noluerunt.
Quinto. Quia nulla decreta concilii unanimi consensu
conclusa fuerunt: tum quia multi prslati & dcfitores
utriusque juris ejusmodi decretis restiterunt; tum etiam
quia in fraudem legatorum, quos a Castella? & Angliae re-
gibus misfios in itinere esle , atque synodo jam appropin-
quare cognoverant, sessione 18. festinabant definire il-
lud, cui didfos legatos nolle assentiri sciebant.
Dixi hanc synodum ex parte tantum reprobatam esse ,
quia cum Felix V. antipapa schismaticus ad unitatem &
a concordiam ecclesite componendam, hortatu Ftiderici ter-
tii imperatoris pseudopontificatum resignasset, atftaque om-
nia Basileensis conciliabpli suo ipsius judicio quasi impro.
basset, Nicolaus V. pacis gratia approbavit eas constitu-
dones quae de beneficiis ecclesiasticis edibtre ac promulga-
tae suerunt: reliqua omnia quae aliorum conciliorum de-1
cretis & constitutionibus non sunt desinita, judicio ejus-
dem Nicolai sententiam praedecessoris sui Eugenii hac in
re imitantis, rejebta & improbata fuerunt. Viderit ergo
paulus Langius, qua ratione erroris maculas huic synodo
inustas abstergere nitatur.
e De auCioritate concilii . ) vide quae de hac contro-
versia dixi supra in notis concilii Pisani I. tempore Ale-
xandri V. Qua ratione autem hape circa Eugenii depositio-
srem gesta fuerint , summatim singulas sessiones compen-
diose describendo breviter meo more enarrabo-
Anno domini 1431. die 13. Julii inchoatum est con-
• cilium : septima Decembris ia ecclesia sanfiti Leoqardi con-
" venientes decreverunt primam sessionem celebrandam esse
die Veneris, 14. Decembris in ecclesia Basileensi prima-
ria. Quod cum per publicas literas valvis ecclesia: affixas lin-
gulis intimassem, omnesque ad concilium convocari solitos
praesentes mandassent, tempore statuto prodidi patres conve-.
nerunt, primamque sessionem inchoafui.. : qua cum prae-
ses concilii, habita oratiuncula, oissncs episcopos sui of-
ficii memores rqddidisset, in praesentia legatorum regis
Sigigmundi , & Amedaei ducis Sabaudiat, lectum est de-
cretum Constantiense de celebrandis post lapsum quin-
quennii aut septenni generalibus conciliis. Addita est le-
<ftio bullarum Martini quinti & Eugenii. quibus Basileam
pro loco concilii designarunt, cum Senis inchoatum ex ju-
scis causis instinc transserri oporteret, neque ibidem con-
tinuari posset,
His ita peraftis monentur patres concilii , ut fidei Chri-
fliante propaganda, paci procurandae, moribusque refor-
mandis sedulam operam impendant, de rebus in synodo
peragendis domi secum diu multumque cogitent; cogita-
taque libere proferant. Deinde constitutum fuit quo mo-
do quove gestu singuli se habere debeant : quod dignio-
ribus nihil praejudicii generari debeat, si vel loco incon-
veniente sederint, vel ordine pratpostero sententiam suam
dixerint,. Ne vero illi, qui ad concilium convocati sunt
ulla ratione impedirentur, eodem privilegio donafi sunt,
quo patres concilii Constantiensis, quos sub poena excom-
municationis soli pontifici reservata: non modo non spo-
liare , aliisve injuriis assicere, sed neque per viam arresti
alibi detinere aut impedire licebat. Similis poena constitu-
ta fuit in pos qui vel verbis vel faftis, palam vel occul-
te, per se vel per alios concilium impedire, turbare aut
dissblvere conati fuerint. Insuper decretum est, ut qui
totius ecclesia: causa concilio intersunt fruftus beneficio-
rum suorum plene & perfecte percipiant . Ad extre-
mum ordinati fuerunt notarii, inspectores notariorum,
concilii promepores» & sedium ordinatores, a quibus
IUM BASILEENSE. !J72
L dum singuli instrumerita aftorum petiissent, finita suit
sessio I.
Anno 1431. XV. Kalendas Martii habita est sessio Sessio H
II. cujus initio declaratum fuit hanc synodum Basilea: ]e-
gitime congregatam fuissie : postea confirmantur decreta
concilii Constantiensis de auflorirate concilii cecumeaici
ejusque potestate ac jurisditstione super Romano ponti-
sice, de episcoporum accesium non impediendo; quod-
que sine licentia nemo ante finem concilii discedere de-
beat , &c.
zg. Aprilis anno 1431. sessione tertia judicarunt ad Sessio III.
exstirpandam Hussitarum hatresim, motusque bellicos in
Bohemia sedandos, ipsius Eugenii papa: praesentiam ne-
cessariam esse. Quam rem dum patres concilii moliren-
tur, ex sinistra informatione motum fuit, pontificem dis-
solutionem concilii attentare. Quod ne fieret per oratores
certos a se deputatos rogarunt.
, Quarta sessione, qux celebrata fuit anno 1432.. XIV. Sessio IV,
'Kalendas Julii, concessius est salvusconduftus omnibus ad
concilium vocatis, vel in eodem controversos de fide ar-
ticulos proponere volentibus. Vocatis vero ad concilium
cardinalibus inhibetur , ne sede vacante novam electionem
alibi quam in sacri concilii loco aggrediantur, papae au-
tem insinuatur , ne extra locum concilii ullos cardinales
creare, vel a poncilio eosdem avocare praesumat.
Sessione V. qua: habita est in vigilia sandti Laurentii , Sehi° V.
judices, auditores, procuratores & prascognitores, notarii,
aliique officiarii, conflituti sunt cum eo mandato , ne ul-
lius causa: judicium ultra tres menses protrahant, neve
praesentes in concilio ad curiam Romanam, vel alio avo-
cari patiantur.
Anno 14-31. sabbato, sexta Septembris, sexta habita Sessip VI»
fuit sessio, in qua promotores concilii magister Nicolaus
Amici & Hugo Barardi Eugenii quarti contumaciam ac-
cusarunt ; quod concilii prretensam dissblutionem non re-
vocaslet, nec citatus per se vel legatos comparuisset. Ta-
rentinus & Colossenlis archiepiscopi, episcopus Magalo-
nensis , & Antonius de samfto Vito, aliique pro Romano
pontifice intervenientes, judicis incompetentis exceptio-
nem, judiciique illius, 'quo pontisicis causa agitaretur,
nullitatem allegarunt. Pro cardinalibus vero ad judicium
synodale vocatis allegata est justa causa absentiae. Inter-
posito itaque decreto causa: inquisitio duobus episcopis
demandata fuit .
Sessione VII habita anno 1431. Novembris terminus Sessio VII»
intrandi conclavis ad eligendam novum pontificem est
prorogatus; cardinalibus vero contumaciter emanentibus
posna privationis impolita fuit.
Seflione VIII. cum Eugenius IV. decreto sessibnis III. Sessio VIIL
non obtemperaret, sub obtestatione divini judicii , &
per viscera misericordia: Jesu Christi monitus est secun-
do , ut infra 60. dies prxtensam dissblutionem & convo-
cationem congregationis sub nomine concilii generalis pu-
'blice revocet; concilio adsistat, & reliqua prioris decreti
impleat . Quod si non faciat , futurum decernitur ut sine
ulteriore citatione contra eum procedatur, omnes ejus-
dem promotiones & ordinationes ecclesiastics a tempore
contemptae paritionis fadte callentur. Cardinales sub poe»
na amissionis omnium beneficiorum ad concilium citan-
tur, iisque ut a curia Romana recedant mandati7^. Prae-
ter Basileence nullum aliud concilium haberi permittitur;
cactera? congregationes sphismatica conventicula vocantur.
Bononiam euntes ecclesiastici sub nomine generalis con-
cilii excommunicantur , & beneficiis ipso fadto privan-
tur . Statuitur ne benesicia eorum qui concilio inter-
sunt per pontificem conferri possint . Alienatio , infeu-
datio & impignoratio bonorum ecclesiasticorum interdi»
citur .
E Anno 1433. 2.1. Januarii habita est sessio IX.. qua Sessio IX
concilium recipitur , iliique processiis , quos de regni du-
catibus & dominiis adimendis Eugenius papa Sigismundo
imperatori, “Wilielmo Ravariae duci, aliisque concilio ad-
herentibus intentarat , annullantur Sc rescinduntur .
Sessione X. quae habita est anno 1433- r 9- Februarii, Sessio X»
post ^xtensionem Sc ampliationem decreti illius sessio-
nis VIIL de beneficiis eorum qui concilio intersunt
non conferendis, Eugenii quarti contumacia, est accusa-
ta , quod practensam hujus concilii dissblutionem non
revocarit , quodque tempore statuto , neque per se , ne-
que per legatos comparuerit; sed efiamnum ia contuma-
cia perseveret. Quare petitum est, euradem papam velut
contumacem damnari, diemque & locum ad hunc actum
exercendum decerni . His auditis , decretum est ut Vti-
censis & Novariensis episcopi per literas valvis ecclesiae
affixas