DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.70214#0011
Nuncupatoria.
stirpibus curam ac diligentiam adhibuerunt. Omittam Philometora, Hie-
ronem, & alios plurimos magni nominis reges,ne uerbosius,quam oporteat,
rem hanc prosequi uidear, qui uel ipsi ex hoc immortalem gloriam retule-
runt, quod rei plantaria: studiosi extiterint,in eaque deposteris prxclarc sint
meriti. Sunt etiamnum poeta: quam plurimi, in quorum poematibus Sole
clarius lucet, rem herbariam & antiquam fuisse, & semper laudibus decan-
tatam . qua in re & ipsi nedum insigne, sed etiam perpetuum nomen sibi co-
ciliarunt. Ex Graxis quidem produntur Orpheus, Mufeus, Heiiodus, Ho-
merus, Alcatus, Rufus Ephesius, quem testatur Galenus, libros quinque dc
herbis, uersibus scripsisse. ex Latinis autem siunt Vergilius, Ouidius ,& Ae-
milius Macer, qui plura de plantis notatu digna, & nunquam interitura,car-
minibus cecinerunt. Herbarum gloriam mulieres quoque affe<ftasie,& asie-
cutas esie, ut qute multum cura: ac studij earum uiribus inuestigandis impe-
derint, non modo poeta:, sed etiam historici tradunt. Etenim ob id Circen,
a qua Circaei herba difta est, poeta: Solis siliam fuisfie fabulantur. Sed ha:c
re uera eam demum exquisitam herbarum notitiam adepta est,ut non teme-
re ob eius admirabilia fada illis seculis diuina potius, quam humana iit habi-
ta. Talis quoque Medea fuit, qua: tantam herbarum notitiam habuit,ut cum
compositis ex ijs medicamentis, pluribus seneftutem retardasset, Aesonem
poeta:finxerunt ultimo affe<ftumsenio,abhaciuuentutifuisie restitutum.
Helena ad ha:c Helenio herbie, quam primum, ut quidam uolunt, seuit, suu
nomen impertita est: atque ideo in ea nunc etiam nominatissima uiuit. Ar-
temisiauerb MauIbK-C^ix.X£gj^LX_Qr,alioquinpra:clari nominis mulier,
vel ex hoc memorabilis & immortalis reddita est, quod suum nomen herba:
inditum reliquerit. Illud insuper satis esie posset, ut quenque ad plantarum
cognitionem capessendam inuitaret, quod ha:c tatum in le vtilitatis habeat,
ut etiam animalia ipsa, natura dofta plurimarum herbarum uires cognoscat,
easque mortalibus indicarim. Quandoquidem cerui di damnum herbam,
quod vulnerati ,eius pastutelumjeiecissjent, sagittarum vulneribus mederi
ofienderunt. Item cerua: sideli herbamdemcmrarunt: tefiudines cunilam,
mustela:rutam ^accipitres hieracium^columbx verbenacam, hirundines
chelidonium, ciconia: origanum, & alia denique animalia alias innumeras
herbas inuenere ac most.rauere . Quocirca si ad prxdifta mentem animum-
que homines conuerterent, si medica: materia: primordia spedarent, vtpo-
te ciim planta: suis diuinis pra:dita: viribus, statim ab elementis conditis, e
terra emerserint, nullum mihi dubium est, quin omnes faterentur, hanc fa-«,
cultatem antiquitate, nobilitate,& diuinitate cteteras antecellere . Neque ob -
id soliim illi tantum laudis, admirationis, ac gloria: debetur, quod eius co- <■
gnitio ineunda & delettabilis sit, sed etiam quia vtilis ac necesiaria existit. Ea
nanque sanitatem (qua nihil homini exoptatius esie potest) tuetur, varia in- *•
numeraque morborum genera fugat, ferarum virus euincit, & venenorum
vim demolitur. quinetiam homines in vita diutius seruat, & sa:pe deplora-
tos , quorum scilicet salutis nulla spes reliqua est, ad uitam reuocat. Quod
a 3 cuin
stirpibus curam ac diligentiam adhibuerunt. Omittam Philometora, Hie-
ronem, & alios plurimos magni nominis reges,ne uerbosius,quam oporteat,
rem hanc prosequi uidear, qui uel ipsi ex hoc immortalem gloriam retule-
runt, quod rei plantaria: studiosi extiterint,in eaque deposteris prxclarc sint
meriti. Sunt etiamnum poeta: quam plurimi, in quorum poematibus Sole
clarius lucet, rem herbariam & antiquam fuisse, & semper laudibus decan-
tatam . qua in re & ipsi nedum insigne, sed etiam perpetuum nomen sibi co-
ciliarunt. Ex Graxis quidem produntur Orpheus, Mufeus, Heiiodus, Ho-
merus, Alcatus, Rufus Ephesius, quem testatur Galenus, libros quinque dc
herbis, uersibus scripsisse. ex Latinis autem siunt Vergilius, Ouidius ,& Ae-
milius Macer, qui plura de plantis notatu digna, & nunquam interitura,car-
minibus cecinerunt. Herbarum gloriam mulieres quoque affe<ftasie,& asie-
cutas esie, ut qute multum cura: ac studij earum uiribus inuestigandis impe-
derint, non modo poeta:, sed etiam historici tradunt. Etenim ob id Circen,
a qua Circaei herba difta est, poeta: Solis siliam fuisfie fabulantur. Sed ha:c
re uera eam demum exquisitam herbarum notitiam adepta est,ut non teme-
re ob eius admirabilia fada illis seculis diuina potius, quam humana iit habi-
ta. Talis quoque Medea fuit, qua: tantam herbarum notitiam habuit,ut cum
compositis ex ijs medicamentis, pluribus seneftutem retardasset, Aesonem
poeta:finxerunt ultimo affe<ftumsenio,abhaciuuentutifuisie restitutum.
Helena ad ha:c Helenio herbie, quam primum, ut quidam uolunt, seuit, suu
nomen impertita est: atque ideo in ea nunc etiam nominatissima uiuit. Ar-
temisiauerb MauIbK-C^ix.X£gj^LX_Qr,alioquinpra:clari nominis mulier,
vel ex hoc memorabilis & immortalis reddita est, quod suum nomen herba:
inditum reliquerit. Illud insuper satis esie posset, ut quenque ad plantarum
cognitionem capessendam inuitaret, quod ha:c tatum in le vtilitatis habeat,
ut etiam animalia ipsa, natura dofta plurimarum herbarum uires cognoscat,
easque mortalibus indicarim. Quandoquidem cerui di damnum herbam,
quod vulnerati ,eius pastutelumjeiecissjent, sagittarum vulneribus mederi
ofienderunt. Item cerua: sideli herbamdemcmrarunt: tefiudines cunilam,
mustela:rutam ^accipitres hieracium^columbx verbenacam, hirundines
chelidonium, ciconia: origanum, & alia denique animalia alias innumeras
herbas inuenere ac most.rauere . Quocirca si ad prxdifta mentem animum-
que homines conuerterent, si medica: materia: primordia spedarent, vtpo-
te ciim planta: suis diuinis pra:dita: viribus, statim ab elementis conditis, e
terra emerserint, nullum mihi dubium est, quin omnes faterentur, hanc fa-«,
cultatem antiquitate, nobilitate,& diuinitate cteteras antecellere . Neque ob -
id soliim illi tantum laudis, admirationis, ac gloria: debetur, quod eius co- <■
gnitio ineunda & delettabilis sit, sed etiam quia vtilis ac necesiaria existit. Ea
nanque sanitatem (qua nihil homini exoptatius esie potest) tuetur, varia in- *•
numeraque morborum genera fugat, ferarum virus euincit, & venenorum
vim demolitur. quinetiam homines in vita diutius seruat, & sa:pe deplora-
tos , quorum scilicet salutis nulla spes reliqua est, ad uitam reuocat. Quod
a 3 cuin