DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.70214#0119
:>4?>
?>
€Uurs.l;.1 7HM «a . >
In Librum primum Dioscondis. 6y
miln facultas . Hoc igitur palm# genus (ut ab incolis accepi) ex Sicilia cumsblijs palmeis, ac radice defertur cubitali,
uel paulo ampliori longitudine. Ex quo facile crediderim,Auicennam capite de Bdellio,ubi Bdellium quoddam Siculu
inveniri tradit, de hoc intellexiffe, quod e Sicilia ex palmarum genere deuebitur. Vocantur b<c planta: Neapoli
vulgo Cefaglioxi .quarumquoddamduntaxat,germiculumcomedunt,tenerrimum,sapidum,(zr ori Gcfillonis c5
mum; includitur hoc mille quibufdam involucris, tanquam totius piante corculum. Hoc quidem tuberibus, cr car- sideratio.
duis,carduorum^ echinatis capitibus (carciossi,<zr arcbicbiochi Itali uulgb vocant) proferunt. quandoquidem id fe-
cundis mensis pro beUarijs cum pipere,& fale folenniter assumunt, tum quddguftuus cibus admodum arrideat, tum
etiam quod venerem conciliet. Porro illa uulgaris Cefaglioni appellatio( quantum conijcere possumus) d Mauritanis
decepta eft tsiquide Serapio sic inquit. Cesilio eft cor istius palm£,zr natura eius eft,ficut natura palmerij. Quam*
i o obrem mecumfepenumero cogit ani,cum bic cibus sit stiauisiimus,num Bdellium boc illud esiet, quod in terreftri para-
difo infacris literis magnus ille M.ofes secundo Genefeos capite r operiri fempiter me memoria: prodidit. Galenus in-
super lib.v 11 i.simplicium medic.de palma disserens,eius medullam encepbalos appellari tradidit. Ex quo adducor,
sit fussicer, inde Arabes Graeca uoce corrupta fuum Cefilionis nomen accepisse .
t L icet Saracenime arboris lectio admitti posiit,qubd Saraca, unde Saraceni didi sunt,urbs fit in Arabia; non td*
wenimprobanda videtur leftio Arabie c arboris. Quod nonsolum Plinius fer ibat bdellium in Arabia nafei, er Ga-
lenus alterum bdellijgenus Arabicu faciat; sed etiam quod Oribafius lib. x i. legat SWcvov esi J^Wgov ocgotJ&iKov.
hoc tft :lacrjmaeft arboris Arabiae.
Aistocvop. THVS. C A F. LXX.
xo T h v s in ea gignitur Arabia, quas thurifera cognominatur. Primatum tenet in eo genere ma-
sculum, stagonias appellatum, suapte natura rotundum: tale autem t indiuiduum est, candidum,
cum frangitur, intus pingue, in susfitu statim ardens. Indicum vero fulueseit, & colore liuet, sed
rotundum industria faditant: nam in quadrangulares formas dissedum fidilibus versant, donec
rotunditatem contrahat: verum huiusmodi thus tempore ssaueseit, quod atomum, aut sy agrum
appellant. Secundum locum habet t Arabicum,& in Smilo nascens,quod aliqui copiscum uocat,
minus multo,&Tuluius. Est & genus aliud,cui amomite cognomen est, alioqui candidum: quod
dum mollitur,mastiches more digitis cedit. Adulteratur omne thus t in itinere pini resina, & gu-
mi. quod facile deprehendi potest: siquidem suffitum gummi ssammam non eiaculatur, & resina
in sumum euanescit,thus uero statim ardet: idem maleficium odor prodit. Ad calfaciendum, &
$o astringendum pollet: oculorum caliginem diseutit, caua vlcera complet, & ad cicatricem perdu-
cit: cruenta vulnera glutinat, infirosnatque eundas sanguinis eruptiones, etiamsi cerebri membra-
nis effluat : vlcera,quos cacoethe vocantur,& sedis,& reliquarum partium permulcet tritum cu eo
& lade linamentum: formicantes verrucas inter initia, impetiginesque ex aceto, & pice illitu tol-
lit : ambusta igni, pernionesque cum suillo adipe,aut anscrino,& vlcera in capite manantia cum ni
tro, si infricetur, sanat: paronychijs cum meile, auribus fradis cum pice,medetur: ad reliquos au-
rium dolores cum dulci vino infunditur: inssammatos a partu mammoe cu cimolia, & rosaceo ma-
gna vtilitate perunguntur: additur ad arterias, viscerumq ue medicamenta: prodest sanguinis ex-
creationi potum. Sed in secunda valetudine haustum insaniam mouet,& largius cum vino potum
interficit. In fidili mundo thus crematur, ssagrante glebula succesum a lucerna,donec exuratur:
40 post perfedam vstionem operire oportet, usquedum restinguatur: sic enim in cineres non redigi-
tur. Aliqui ollulam ameo vasecauo circa medium perforato cingunt ad excipiendam fuliginem,
vt in eius mentione mox ostendemus. Alij crudo fidili luto oblito, & in fornacem indito,cremat.
Fidili etiam notio viuacibus prunis torretur, dum non amplius bullet,aut pinguitudinem, vapo-
remue emittat: facile enim comminuitur, quod perustum non est.
4>Aoio>CORTEX THVR1S. CAP. LXXI.
Praefer tvr thuris cortex crassus,pinguis,odoratus,recens,loeuis,minime scaber,sine me-
branis. Adulteratur admisto pini, aut nucis eius cortice. sed horum index ignis est: siquidem re-
liqui cortices sussiti nequaquam incenduntur, sed sine odore fumum erudant: thuris uero cortex
; 0 ardet,& cum odoris fragrantia vaporem eiaculatur. Thuris modo vritur: & vis eadem, quas thu-
ri,sed validior,adstringentiorque. Quare potu cruentis excreationibus, vuluis ssuxione laboranti-
bus in pesib confert: ad cicatrices oculorum, & caua, sordesque efficax est . tostus scabris lippitu-
dinibus auxiliatur.
Mocvi/ot AlCaVov. MANNA THVR1S. CAP. LXXII.
Manna thuris probatur candore, micarum frequentia, & puritate. Vim habet eandem,
quam & thus, sed inualidiusculam. Sunt qui cribrata pini resina, ac polline, aut cortice thuris
contusi adulterant. Sed haec igne deprehenduntur: neque enim osque suffitu aerium vaporem, sed
fuliginosum, & impurum expuit, & permistum suaueolentias halitus virus habet.
f A^GxAh
-Xix.
?.Cenic$ arbori, n ,
ls odoratum. Ciliv
eiunasililI;ldilnt..vJ
^hlt:c^ulospoM
.valet ad ruM
'durit«S&ne4
Ijimodonojlro
^^tumafecriicturdi
^pafiminoss^
^^yrefnofhri,^
f^cmolc^ferc^
)c seri pofit, cirnit^
^sitexpcrs,qu£eiD^
inc felium etl, ut quih
xriri Jicet non duefa
'rbamle^itimumcIJeU
fem utimur, plura qiiih
ri quadantenus proxime
praditum: quoddtni
llegitimaccnfeamur^
Hur, Bdellio dcscientt(l
criptis tradidit Ptalil
r a e/i, magnitudine ola
maldacon. Nigrum
um,Cf citm fricatur f
'jlndiafycr Medid,ach
^.AtlndicumbirA
alcniulib.visimpiida
efl, ej resnofem
s efl,magis defccat,^^
•ytbicu}idoncum>bt^
vnt, mediocritate excidit,
iosas^saliuamatutina,^
iinpotufumptum^
rupturas perfanarc^
‘umaltcruhdppe^f
ndmesiSiciuap^^
.quiapudCafare^
?>
€Uurs.l;.1 7HM «a . >
In Librum primum Dioscondis. 6y
miln facultas . Hoc igitur palm# genus (ut ab incolis accepi) ex Sicilia cumsblijs palmeis, ac radice defertur cubitali,
uel paulo ampliori longitudine. Ex quo facile crediderim,Auicennam capite de Bdellio,ubi Bdellium quoddam Siculu
inveniri tradit, de hoc intellexiffe, quod e Sicilia ex palmarum genere deuebitur. Vocantur b<c planta: Neapoli
vulgo Cefaglioxi .quarumquoddamduntaxat,germiculumcomedunt,tenerrimum,sapidum,(zr ori Gcfillonis c5
mum; includitur hoc mille quibufdam involucris, tanquam totius piante corculum. Hoc quidem tuberibus, cr car- sideratio.
duis,carduorum^ echinatis capitibus (carciossi,<zr arcbicbiochi Itali uulgb vocant) proferunt. quandoquidem id fe-
cundis mensis pro beUarijs cum pipere,& fale folenniter assumunt, tum quddguftuus cibus admodum arrideat, tum
etiam quod venerem conciliet. Porro illa uulgaris Cefaglioni appellatio( quantum conijcere possumus) d Mauritanis
decepta eft tsiquide Serapio sic inquit. Cesilio eft cor istius palm£,zr natura eius eft,ficut natura palmerij. Quam*
i o obrem mecumfepenumero cogit ani,cum bic cibus sit stiauisiimus,num Bdellium boc illud esiet, quod in terreftri para-
difo infacris literis magnus ille M.ofes secundo Genefeos capite r operiri fempiter me memoria: prodidit. Galenus in-
super lib.v 11 i.simplicium medic.de palma disserens,eius medullam encepbalos appellari tradidit. Ex quo adducor,
sit fussicer, inde Arabes Graeca uoce corrupta fuum Cefilionis nomen accepisse .
t L icet Saracenime arboris lectio admitti posiit,qubd Saraca, unde Saraceni didi sunt,urbs fit in Arabia; non td*
wenimprobanda videtur leftio Arabie c arboris. Quod nonsolum Plinius fer ibat bdellium in Arabia nafei, er Ga-
lenus alterum bdellijgenus Arabicu faciat; sed etiam quod Oribafius lib. x i. legat SWcvov esi J^Wgov ocgotJ&iKov.
hoc tft :lacrjmaeft arboris Arabiae.
Aistocvop. THVS. C A F. LXX.
xo T h v s in ea gignitur Arabia, quas thurifera cognominatur. Primatum tenet in eo genere ma-
sculum, stagonias appellatum, suapte natura rotundum: tale autem t indiuiduum est, candidum,
cum frangitur, intus pingue, in susfitu statim ardens. Indicum vero fulueseit, & colore liuet, sed
rotundum industria faditant: nam in quadrangulares formas dissedum fidilibus versant, donec
rotunditatem contrahat: verum huiusmodi thus tempore ssaueseit, quod atomum, aut sy agrum
appellant. Secundum locum habet t Arabicum,& in Smilo nascens,quod aliqui copiscum uocat,
minus multo,&Tuluius. Est & genus aliud,cui amomite cognomen est, alioqui candidum: quod
dum mollitur,mastiches more digitis cedit. Adulteratur omne thus t in itinere pini resina, & gu-
mi. quod facile deprehendi potest: siquidem suffitum gummi ssammam non eiaculatur, & resina
in sumum euanescit,thus uero statim ardet: idem maleficium odor prodit. Ad calfaciendum, &
$o astringendum pollet: oculorum caliginem diseutit, caua vlcera complet, & ad cicatricem perdu-
cit: cruenta vulnera glutinat, infirosnatque eundas sanguinis eruptiones, etiamsi cerebri membra-
nis effluat : vlcera,quos cacoethe vocantur,& sedis,& reliquarum partium permulcet tritum cu eo
& lade linamentum: formicantes verrucas inter initia, impetiginesque ex aceto, & pice illitu tol-
lit : ambusta igni, pernionesque cum suillo adipe,aut anscrino,& vlcera in capite manantia cum ni
tro, si infricetur, sanat: paronychijs cum meile, auribus fradis cum pice,medetur: ad reliquos au-
rium dolores cum dulci vino infunditur: inssammatos a partu mammoe cu cimolia, & rosaceo ma-
gna vtilitate perunguntur: additur ad arterias, viscerumq ue medicamenta: prodest sanguinis ex-
creationi potum. Sed in secunda valetudine haustum insaniam mouet,& largius cum vino potum
interficit. In fidili mundo thus crematur, ssagrante glebula succesum a lucerna,donec exuratur:
40 post perfedam vstionem operire oportet, usquedum restinguatur: sic enim in cineres non redigi-
tur. Aliqui ollulam ameo vasecauo circa medium perforato cingunt ad excipiendam fuliginem,
vt in eius mentione mox ostendemus. Alij crudo fidili luto oblito, & in fornacem indito,cremat.
Fidili etiam notio viuacibus prunis torretur, dum non amplius bullet,aut pinguitudinem, vapo-
remue emittat: facile enim comminuitur, quod perustum non est.
4>Aoio>CORTEX THVR1S. CAP. LXXI.
Praefer tvr thuris cortex crassus,pinguis,odoratus,recens,loeuis,minime scaber,sine me-
branis. Adulteratur admisto pini, aut nucis eius cortice. sed horum index ignis est: siquidem re-
liqui cortices sussiti nequaquam incenduntur, sed sine odore fumum erudant: thuris uero cortex
; 0 ardet,& cum odoris fragrantia vaporem eiaculatur. Thuris modo vritur: & vis eadem, quas thu-
ri,sed validior,adstringentiorque. Quare potu cruentis excreationibus, vuluis ssuxione laboranti-
bus in pesib confert: ad cicatrices oculorum, & caua, sordesque efficax est . tostus scabris lippitu-
dinibus auxiliatur.
Mocvi/ot AlCaVov. MANNA THVR1S. CAP. LXXII.
Manna thuris probatur candore, micarum frequentia, & puritate. Vim habet eandem,
quam & thus, sed inualidiusculam. Sunt qui cribrata pini resina, ac polline, aut cortice thuris
contusi adulterant. Sed haec igne deprehenduntur: neque enim osque suffitu aerium vaporem, sed
fuliginosum, & impurum expuit, & permistum suaueolentias halitus virus habet.
f A^GxAh
-Xix.
?.Cenic$ arbori, n ,
ls odoratum. Ciliv
eiunasililI;ldilnt..vJ
^hlt:c^ulospoM
.valet ad ruM
'durit«S&ne4
Ijimodonojlro
^^tumafecriicturdi
^pafiminoss^
^^yrefnofhri,^
f^cmolc^ferc^
)c seri pofit, cirnit^
^sitexpcrs,qu£eiD^
inc felium etl, ut quih
xriri Jicet non duefa
'rbamle^itimumcIJeU
fem utimur, plura qiiih
ri quadantenus proxime
praditum: quoddtni
llegitimaccnfeamur^
Hur, Bdellio dcscientt(l
criptis tradidit Ptalil
r a e/i, magnitudine ola
maldacon. Nigrum
um,Cf citm fricatur f
'jlndiafycr Medid,ach
^.AtlndicumbirA
alcniulib.visimpiida
efl, ej resnofem
s efl,magis defccat,^^
•ytbicu}idoncum>bt^
vnt, mediocritate excidit,
iosas^saliuamatutina,^
iinpotufumptum^
rupturas perfanarc^
‘umaltcruhdppe^f
ndmesiSiciuap^^
.quiapudCafare^