DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.70214#0357
In Lib. secundum Dioscoridis. 303
funditur. Decodum eius cum meile gargarizatum, magnisice id praestat: & omnia pedoris vi-
tia extrahit.
Planta, quam omnes fere rei herbari# periti Chelidonium minus appellant, omnibus Itali# locis, uerno Chelidoni)
duntaxat tempore, frequens gignitur, uliginofo pr#fertim solo,GF in fcrobium , sifsarumt^ marginibus: frhjs hedc- mmoris con-
r# minoribus, rotundioribus, ac fuppinguibus ,fine caule: ssore luteo, etfi cius non meminerit Diofcorides, tenui pe- Aratio •
diculo appenfo. Radicibus nititur compluribus, ex eodem callo prodeuntibus, pufillis, in granorum tritici modum
dccruatim congeftis, quarum nonnull# tantum in longitudinem progrediuntur. Herba h#c breui deperditur: quippe
qu# uerc GX nafcatur,GF arefeat . Sunt qui hanc Scrophulariam minorem appellent, d radicum similitudine, ut qu#
s0 multis granorum tritici grumulis , ueluti ssrumis, qu# Graeca imitatione fcrophul# uocantur, coaluissc uideantur.
quanquam alij ex hoc potius sse didam putant, quod ssrumis, ssue scrophulis (ut quidam afferunt) impoflta medeatur.
Noflris eam in Hetruria uulgo uocari Fauofcello putauerim, quod fabarum modo silia suppinguia profirat. Ncc ea
aliundessbiChelidonij nomenuedicassc exiflimatur,autorc Theophrafto libro v 1 i.cap.x nii.de plant.hiffria, quam
quod hirundinum aduentu ssorem excitet, quemadmodum gf chelidonium maius. Verum an h#c fit Chelidonium mi-
nus, cuius meminere Diofcorides,GF Galenus,non parua uidetur effe dubitatio: quod nullam prorfus nec silijs, nec
radicibus pr# fe firat acrimoniam, cum tamen acerrima, gt mordax effe deberet, longesi magis, quam chelidonium
'jndius: quandoquidem,Galeno tefte,Chelidonium minus cutem exulcerat, GA excalfacit ordine quarto. Id quod sa-
tis manifi&e offendere posset, hanc non esse Chelidonium minus: nifl quis in hoc illud dixerit, quod de Aro feriptum
reliquit Galenus lib. 11.de alimentorum facultatibus. Nam facile contingere poteft, quod quemadmodum arum Cy-
2o renis minimum medicamentosi,minimumq; acrimoni# posiidet,adeo ut in cibis ucl rapis utilius habeatur ssn Italia
vero,ac minori Assia contra adeo acre,ut medicamentis duntaxat expetatur: ita et Chelidonium minus,quod in Italia
nafeitur,minimum acrimoni# fortiatur; quod uerd in Gr#cia prouenit, acre admodum sentiatur. Siquidem excepta
acrimonia tantum, noftrati nihil pr#ter ea deesse uidetur, quin legitimum Chelidonium minus dici queat. Ex quo fa-
cile ddduftus fum, ut credam, quod quanuis in Italico desideretur acrimonia; non tamen id esse Chelidonium minus
dijsitedum est: tametfl insicias ire non liceat,noftrum Chelidonium minus,quod omnino acrimoni# sit expers,ijs mor^
bis haud quaquam conuenire posse,quibus illud confirre,quod in Gr#ciagignitur, tradiderunt Diofcorides, gt Gale*
nw. Nam hac desiciente qualitate, necesse quidem efl,utcr uires, qu# illam consequuntur, desiciant, GT pereant.
Minoris chelidoni) uires memori# prodidit Galenus libw v 111 .simplicium medicamentorum ,sic inquiens. Che- Chelidonij
lidonium minus, cum acrius sit maiore, celeriter illitum cutem exulcerat, ungues si scabros eijcit. Succus eius per na- min°ns uires
3 0 res purgat, utpote admpdwm deer. Itacsi h#c herba quarti ordinis suerit absoluti iam > idefa tum in calsaciendo, tum ex a eno ’
in ficcando ?
OTHONNA. CAP. CLXXVI1I.
Othonnam aliqui maioris chelidonia? succum esse aiunt: quidam glaucij: alij succum sso-
ribus corniculati papaueris expressum. Alij permistos caeruleo? anagaliidis, hyoscyami, & papaue-
ris siiccos esse contendunt. Alij Troglodyticae cuiusdam herbae succum, quo? othonna uocatur:
naseique eam in eo Arabiae tradu,qui ad Aegyptum spedat. Othonna folijs erucae, perforatis
cribri modo, & veluti a tinea derosis, squalore obsitis, paucis: ssore croci, latifolio: quare quidam
4° anemones speciem esse putauerunt. Extradus succus oculorum medicamentis adijeitur, ubi ex-
purgare est opus: mordet enim,& absterget omnem caliginem, quae oculis offunditur. Tradunt
humorem quendam ex herba emanare, qui elotus, semotis calculis, in pastillos ad eadem digeri-
tur . Aliqui tamen affirmant, lapidem esse Aegyptium, in Thebaide nascentem, exigua magnitu-
dine, aereo colore, gustu cumferuore quodam, & adstridione, mordaci.
Othonnam Diofcoridi suisse incognitam, illud nobis manisisto argumento effe potefl:, quod nihil ex fe Othonna^
de ea certi scribat,sed omnia ahjs accepta referat,ex quorum tantum opinione famafy h#c de Othonna memori# pro- consideratio.
didit. Quare mirari non licet ,si noftra quoq; #tate Othonna minime cognofatur .Hanc cum admifeeat Paulus suis
medicamentis, asserit quibufdam in locis maioris chelidonij succum esse,eorum sirtasse opinionem secutus,qui ita feri-
50 pferunt,utreftrt Dioscorides.
Mvop
CC 2
funditur. Decodum eius cum meile gargarizatum, magnisice id praestat: & omnia pedoris vi-
tia extrahit.
Planta, quam omnes fere rei herbari# periti Chelidonium minus appellant, omnibus Itali# locis, uerno Chelidoni)
duntaxat tempore, frequens gignitur, uliginofo pr#fertim solo,GF in fcrobium , sifsarumt^ marginibus: frhjs hedc- mmoris con-
r# minoribus, rotundioribus, ac fuppinguibus ,fine caule: ssore luteo, etfi cius non meminerit Diofcorides, tenui pe- Aratio •
diculo appenfo. Radicibus nititur compluribus, ex eodem callo prodeuntibus, pufillis, in granorum tritici modum
dccruatim congeftis, quarum nonnull# tantum in longitudinem progrediuntur. Herba h#c breui deperditur: quippe
qu# uerc GX nafcatur,GF arefeat . Sunt qui hanc Scrophulariam minorem appellent, d radicum similitudine, ut qu#
s0 multis granorum tritici grumulis , ueluti ssrumis, qu# Graeca imitatione fcrophul# uocantur, coaluissc uideantur.
quanquam alij ex hoc potius sse didam putant, quod ssrumis, ssue scrophulis (ut quidam afferunt) impoflta medeatur.
Noflris eam in Hetruria uulgo uocari Fauofcello putauerim, quod fabarum modo silia suppinguia profirat. Ncc ea
aliundessbiChelidonij nomenuedicassc exiflimatur,autorc Theophrafto libro v 1 i.cap.x nii.de plant.hiffria, quam
quod hirundinum aduentu ssorem excitet, quemadmodum gf chelidonium maius. Verum an h#c fit Chelidonium mi-
nus, cuius meminere Diofcorides,GF Galenus,non parua uidetur effe dubitatio: quod nullam prorfus nec silijs, nec
radicibus pr# fe firat acrimoniam, cum tamen acerrima, gt mordax effe deberet, longesi magis, quam chelidonium
'jndius: quandoquidem,Galeno tefte,Chelidonium minus cutem exulcerat, GA excalfacit ordine quarto. Id quod sa-
tis manifi&e offendere posset, hanc non esse Chelidonium minus: nifl quis in hoc illud dixerit, quod de Aro feriptum
reliquit Galenus lib. 11.de alimentorum facultatibus. Nam facile contingere poteft, quod quemadmodum arum Cy-
2o renis minimum medicamentosi,minimumq; acrimoni# posiidet,adeo ut in cibis ucl rapis utilius habeatur ssn Italia
vero,ac minori Assia contra adeo acre,ut medicamentis duntaxat expetatur: ita et Chelidonium minus,quod in Italia
nafeitur,minimum acrimoni# fortiatur; quod uerd in Gr#cia prouenit, acre admodum sentiatur. Siquidem excepta
acrimonia tantum, noftrati nihil pr#ter ea deesse uidetur, quin legitimum Chelidonium minus dici queat. Ex quo fa-
cile ddduftus fum, ut credam, quod quanuis in Italico desideretur acrimonia; non tamen id esse Chelidonium minus
dijsitedum est: tametfl insicias ire non liceat,noftrum Chelidonium minus,quod omnino acrimoni# sit expers,ijs mor^
bis haud quaquam conuenire posse,quibus illud confirre,quod in Gr#ciagignitur, tradiderunt Diofcorides, gt Gale*
nw. Nam hac desiciente qualitate, necesse quidem efl,utcr uires, qu# illam consequuntur, desiciant, GT pereant.
Minoris chelidoni) uires memori# prodidit Galenus libw v 111 .simplicium medicamentorum ,sic inquiens. Che- Chelidonij
lidonium minus, cum acrius sit maiore, celeriter illitum cutem exulcerat, ungues si scabros eijcit. Succus eius per na- min°ns uires
3 0 res purgat, utpote admpdwm deer. Itacsi h#c herba quarti ordinis suerit absoluti iam > idefa tum in calsaciendo, tum ex a eno ’
in ficcando ?
OTHONNA. CAP. CLXXVI1I.
Othonnam aliqui maioris chelidonia? succum esse aiunt: quidam glaucij: alij succum sso-
ribus corniculati papaueris expressum. Alij permistos caeruleo? anagaliidis, hyoscyami, & papaue-
ris siiccos esse contendunt. Alij Troglodyticae cuiusdam herbae succum, quo? othonna uocatur:
naseique eam in eo Arabiae tradu,qui ad Aegyptum spedat. Othonna folijs erucae, perforatis
cribri modo, & veluti a tinea derosis, squalore obsitis, paucis: ssore croci, latifolio: quare quidam
4° anemones speciem esse putauerunt. Extradus succus oculorum medicamentis adijeitur, ubi ex-
purgare est opus: mordet enim,& absterget omnem caliginem, quae oculis offunditur. Tradunt
humorem quendam ex herba emanare, qui elotus, semotis calculis, in pastillos ad eadem digeri-
tur . Aliqui tamen affirmant, lapidem esse Aegyptium, in Thebaide nascentem, exigua magnitu-
dine, aereo colore, gustu cumferuore quodam, & adstridione, mordaci.
Othonnam Diofcoridi suisse incognitam, illud nobis manisisto argumento effe potefl:, quod nihil ex fe Othonna^
de ea certi scribat,sed omnia ahjs accepta referat,ex quorum tantum opinione famafy h#c de Othonna memori# pro- consideratio.
didit. Quare mirari non licet ,si noftra quoq; #tate Othonna minime cognofatur .Hanc cum admifeeat Paulus suis
medicamentis, asserit quibufdam in locis maioris chelidonij succum esse,eorum sirtasse opinionem secutus,qui ita feri-
50 pferunt,utreftrt Dioscorides.
Mvop
CC 2