Mattioli, Pietro Andrea; Dioscorides, Pedanius; Valgrisi, Vincenzo [Bearb.]: Petri Andreae Matthioli Medici Senensis Commentarii, In Libros Sex Pedacii Dioscoridis Anazarbei, De Medica Materia: Adiectis quàm plurimis plantarum & animalium imaginibus, eodem authore (Venetijs: in officina Erasmiana, apud Vincentium Valgrisium, 1554)

Thymbroe c6
sideratio ,

Thymbra: ui
res ex Puulo,

Serpylli con-
sideratio.

i o

20


SERPYLLVM

P

Serpyllvm duorum generum est. Hortense
odore sampsuchum imitatur, atque in coronas addi
solet. cui a serpendo nomen inditum est: quoniam si
qua eius particula terram attingat,inibi radices demit-
tet . Folia, & ramulos origani habet, sed candidiores.
inmacerijs multo procerius assurgit. Syluestre,zy-
gis appellatum, no serpit, sed in altitudinem increscit,
ramulos edens tenues, surculosos, folijs resertos lon-
gioribus , quam rutte, & durioribus, angustis. Flores
iucunde olent, gustati acres. Radicis nullus usus. Na-
scitur in petris, satiuo efficacius, atque magis excalfa-
ciens,& ad medendi usum aptius. Menses trahit, & uri
nam potu ciet: torminibus, ruptis, vulsis, & iecinoris
inssammationibus auxiliatur: & aduersus serpetes po
tu, illituveprodest. capitis dolores mulcet coftum,ad-
iedo rosaceo, & madefa&um in aceto: maxime uerd
phreniticis, & lethargicis conuenit. Cruentos uomi- 40
tus sedat succus, drachmis quatuor ex aceto potus.
Serpyllvm hortenfeinHetruridbaudncgligitur,fed
in bortis feritur, CT magna admodum diligentia colitur, quod
tiam inibi (ut Diofcorides inquit) in coronamenta additur. Syk
ueftre duorivm eft generum: unum ssore candido odore citrei mfr
li: alterum uerd ssore purpureo ,guftu perquam acri ,fatureia
Imili. Vtrunq; copiosifiime nafcitur apud Goritienfes Saludtino
monte, quo mibi battenus latius nufquam uidere contigit, nec ite
odoratius. Serpyllum a Tbeopbrafto, cui bortenfe nil aliud e sse
censeo, quam fylueftre in hortus fatum, defer ibitur lib. v i.crfp.
vn.de plantarum bistoria, ubi de eo difser it, ijs uerbis. Serpylli
sylueftre etiam genus eft, quod deferentes ex montibus ferunt,ut
apud Sycionem sieri solet, atq; etiam Athenis ex monte Hymefa
to: apud alios uerd,ut in Tbracia, montes, cr plana omnia Ser*
pyllo scatent. Peculiaris huic audio germinum: quippe cum in
quantumuis longitudinis procedere ualeat, nadum fcilicet admi-
niculum , aut iuxta sepes aliquas satum. Genera urbana reddere
non eft, ut retulimus: serocia essse assirmant. Hoc enim in mon*
tibusftumsatur ciatum quoddam? atq; uebementisiimm; tugra-

And. Matthioli Comm.
SATVREIA. Thymbra Gracis dicta, CT Satureia, Cumlacsi Lati*
nis, nobis in Hetruria, corrupto a Cunila nomine, uulgd uocatur
ConieUa. In alijs tamen plerifqi Italia locis, quod a Satureia ua
cem corrumpere maluerint, appellatur uulgd Sauoreggia. Non
defunt etiam inibi, qui ab acrimonia, quam piperis frre modogu*
ftuireprafentat, eam uulgd PeuereUa,quast Piperella nominent.
Thymbra duo inueniuntur genera, flatilium,eyr fylueftre, quod
p guftu acrius, cr odore fragrantius ed,incampedribus,cr ssa
bulosss prouemens. idcoq^ Columella minime damnadus uidetur,
quod Thymbram a Satureia difereuerit: quandoquidem is opti*
me nouerat bortenfem,ac fyluedrem Cunilam reperiri. quod cr
Plinius satis not assse deprebeditur. Ex quo facile mtelligi potest
Columellam fylueftrem, Tymbram nuncupasse, hortenfem uerd
Satureiam. Caterum quod in simplicium censu ufquam Tbym*
bra meminerit Galenus,nondwn compertum babeo., Paulus uerd
eius mentionem fecit libro vn. ubi de utraque frecieijs paucis
disserit. Tymbra fylueftris eadem qua thymum praftat. Horten-
sis autem altera quidem imbecillior eft, sed ad ciborum usumgra
tior, cr accommodatior.

E^vAAor. SERPYLLVM.
CAP. XXXIX.


tum