Modus: Prace z historii sztuki (2.2001)

MODUS

Prace z historii sztuki
II (2001)

Marek Walczak

Czternastowieczne figurki jasełkowe w klasztorze
Klarysek przy kościele Św. Andrzeja w Krakowie.
Uwagi o stylu, datowaniu, ikonografii i funkcji

Józef Dutkiewicz w swej książce o małopolskiej rzeźbie średniowiecz-
nej od r. 1300 do połowy XV wieku uwzględnił 143 dzieła, z których „tylko
około 40 zachowało się względnie dobrze lub było restaurowanych"1. Od
tego czasu sytuacja zmieniała się na korzyść. Wiele rzeźb poddano pracom
konserwatorskim, które ujawniły ich wybitne walory artystyczne i tajniki
techniki, pozwalając przy tym poznać ich, wielce nieraz burzliwe dzieje.
Książka Dutkiewicza powstawała przed rozpoczęciem prac nad Katalo-
giem Zabytków Sztuki w Polsce. Prace inwentaryzacyjne przyniosły cały
szereg ustaleń, publikowanych sukcesywnie w kolejnych tomach Katalo-
gu bądź też w osobnych rozprawach. Pomimo to, w ostatnich latach miało
miejsce wiele nowych odkryć, co dowodzi, że skrupulatne badania tereno-
we są w dalszym ciągu niezbędne2. Niektóre z tych odkryć są szczególnie
cenne, gdyż pozwoliły nam poznać początkowe ogniwa w łańcuchach roz-
woju tematów ikonograficznych, podstawowych dla polskiej sztuki śred-

•3

niowiecznej .

1 J. Dutkiewicz, Małopolska rzeźba średniowieczna, Kraków 1949, s. 5.

2 Autor ma tu na myśli - przykładowo - nieznane dotąd rzeźby opublikowane w: P. Łopat-
kiewicz, Zabytki plastyki gotyckiej województwa krośnieńskiego. Rzeźba drewniana, malar-
stwo tablicowe, Krosno 1996.

3 Tenże, Czternastowieczna Pieta z Łęk Strzyżowskich, „Biuletyn Historii Sztuki" 51, 1989,
s. 65-69.

5