DOI Artikel:
Laskowski, Andrzej: Architektura galicyjska w okresie autonomii: uwagi na marginesie książki o architekturze Rzeszowa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17165#0156
ii. 13) . Ponadto w latach 1909-1910 współpracował z J. Sas-Zubrzyckim
przy budowie gmachu Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół" w Brzozo-
wie, wykonując dekorację rzeźbiarską elewacji frontowej64, a w roku 1927
według jego planów wzniesione zostały kościoły we Frysztaku i Lubnie65.
Jak podaje Jurij Biriulow, Majerski u schyłku XIX wieku pracował w fir-
mie Jana Lewińskiego, projektując m. in. w roku 1898 willę dla Heleny
Bromilskiej przy ul. 29 Listopada (ob. Konowalca) 27 we Lwowie, a zmarł
w 1926 roku . W roku 1906 (a być może i wcześniej) posiadał już firmę
budowlaną w Przemyślu . Wymienione powyżej realizacje to zaledwie
niewielka część dorobku tego architekta, który w świetny sposób potrafił
dostroić się do życzeń i wymagań inwestorów projektując — w zależności
od potrzeb — budowle historyzujące, secesyjne lub modernistyczne. Wyda-
je się, iż duża mobilność, mnogość realizacji i elastyczność w stosowaniu
kostiumów stylowych były efektem obserwacji, jakie Majerski miał okazję
poczynić w okresie współpracy z Janem Lewińskim, na przełomie XIX
i XX wieku właścicielem najprężniej działającego we Lwowie biura archi-
tektonicznego. Pozostaje żywić nadzieję, że ta niezwykle interesująca po-
stać doczeka się w niedalekiej przyszłości rzetelnej monografii dokumen-
tującej i interpretującej owoce jej twórczości.
Dość obszernie omówiona przez Barbarę Tondos rzeszowska działal-
ność Izaaka Appermana (s. 19-20 oraz 59) warta jest uzupełnienia liczny-
mi pracami, jakie wykonał on w Tarnowie, najczęściej współpracując z bu-
downiczym Adolfem Sendigiem (Sandigiem)68. Potwierdzony archiwalnie
okres jego aktywności w tym mieście (lata 1898—1904) pokrywa się w
znacznym stopniu z latami działalności w Rzeszowie. W obu miastach wy-
konywał przede wszystkim projekty kamienic czynszowych, często spo-
rych rozmiarów, sporadycznie podejmował się wykonania planów gma-
chów użyteczności publicznej (w Tarnowie takim obiektem był Hotel Sol-
dinger zaprojektowany w roku 1904). Dzięki najnowszym badaniom Sta-
nisława Potępy z całą pewnością można stwierdzić, że i w Tarnowie praco-
wał głównie na usługach zleceniodawców narodowości żydowskiej69.
63 W. Sarna, Wizytki wileńskie w Jaśle, Przemyśl 1905, s. 43-46.
64 KZSwP, t. 13, Województwo rzeszowskie, z. 2, powiał brzozowski, oprać. M. Kornecki
i J. Samek, red. E. Śnieżyńska-Stolot i F. Stolot, Warszawa 1974, s. 21.
65 Tamże, s. 73 oraz KZSwP (przyp. 55), s. 24.
66 Biriulow (przyp. 26), s. 37 i 223.
67 Skorowidz 1906 (przyp. 15), s. 386.
68 S. Potępa, Architektura Tarnowa w latach 1772-1939, w: Przewodnik po Tarnowie, red.
S. Potępa, Tarnów 1982, s. 136.
69 S. Potępa, Złota era Tarnowa, Architektura i budownictwo w Tarnowie na przełomie
XIX i XX w., Tarnów 1998, s. 531-532.
152
przy budowie gmachu Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół" w Brzozo-
wie, wykonując dekorację rzeźbiarską elewacji frontowej64, a w roku 1927
według jego planów wzniesione zostały kościoły we Frysztaku i Lubnie65.
Jak podaje Jurij Biriulow, Majerski u schyłku XIX wieku pracował w fir-
mie Jana Lewińskiego, projektując m. in. w roku 1898 willę dla Heleny
Bromilskiej przy ul. 29 Listopada (ob. Konowalca) 27 we Lwowie, a zmarł
w 1926 roku . W roku 1906 (a być może i wcześniej) posiadał już firmę
budowlaną w Przemyślu . Wymienione powyżej realizacje to zaledwie
niewielka część dorobku tego architekta, który w świetny sposób potrafił
dostroić się do życzeń i wymagań inwestorów projektując — w zależności
od potrzeb — budowle historyzujące, secesyjne lub modernistyczne. Wyda-
je się, iż duża mobilność, mnogość realizacji i elastyczność w stosowaniu
kostiumów stylowych były efektem obserwacji, jakie Majerski miał okazję
poczynić w okresie współpracy z Janem Lewińskim, na przełomie XIX
i XX wieku właścicielem najprężniej działającego we Lwowie biura archi-
tektonicznego. Pozostaje żywić nadzieję, że ta niezwykle interesująca po-
stać doczeka się w niedalekiej przyszłości rzetelnej monografii dokumen-
tującej i interpretującej owoce jej twórczości.
Dość obszernie omówiona przez Barbarę Tondos rzeszowska działal-
ność Izaaka Appermana (s. 19-20 oraz 59) warta jest uzupełnienia liczny-
mi pracami, jakie wykonał on w Tarnowie, najczęściej współpracując z bu-
downiczym Adolfem Sendigiem (Sandigiem)68. Potwierdzony archiwalnie
okres jego aktywności w tym mieście (lata 1898—1904) pokrywa się w
znacznym stopniu z latami działalności w Rzeszowie. W obu miastach wy-
konywał przede wszystkim projekty kamienic czynszowych, często spo-
rych rozmiarów, sporadycznie podejmował się wykonania planów gma-
chów użyteczności publicznej (w Tarnowie takim obiektem był Hotel Sol-
dinger zaprojektowany w roku 1904). Dzięki najnowszym badaniom Sta-
nisława Potępy z całą pewnością można stwierdzić, że i w Tarnowie praco-
wał głównie na usługach zleceniodawców narodowości żydowskiej69.
63 W. Sarna, Wizytki wileńskie w Jaśle, Przemyśl 1905, s. 43-46.
64 KZSwP, t. 13, Województwo rzeszowskie, z. 2, powiał brzozowski, oprać. M. Kornecki
i J. Samek, red. E. Śnieżyńska-Stolot i F. Stolot, Warszawa 1974, s. 21.
65 Tamże, s. 73 oraz KZSwP (przyp. 55), s. 24.
66 Biriulow (przyp. 26), s. 37 i 223.
67 Skorowidz 1906 (przyp. 15), s. 386.
68 S. Potępa, Architektura Tarnowa w latach 1772-1939, w: Przewodnik po Tarnowie, red.
S. Potępa, Tarnów 1982, s. 136.
69 S. Potępa, Złota era Tarnowa, Architektura i budownictwo w Tarnowie na przełomie
XIX i XX w., Tarnów 1998, s. 531-532.
152