Notae Numismaticae - Zapiski Numizmatyczne (11.2016)

NUMIZMATYKA W BADANIACH NAUKOWYCH...

Czapskich część zbiorów pieczęci miast polskich. Nadto przejęli Niemcy cały szereg obiektów
za pokwitowaniami, które w aktach zostały przechowane. Część obiektów zarekwirowanych
i „wypożyczonych” została odzyskana drogą rewindykacji76.
Sytuacja Muzeum po zakończeniu drugiej wojny światowej wymagała od
Kopery kolejny raz ogromnego zaangażowania. Naprawy i remonty zniszczonych
budynków, odtwarzanie ekspozycji, porządkowanie zbiorów, to wszystko
pochłaniało go bez reszty. Pewne unormowanie sytuacji nastąpiło dopiero
pod koniec lat czterdziestych i wiązało się z podporządkowaniem Muzeum
Ministerstwu Kultury i Sztuki oraz decyzją o przeniesieniu Kopery od 1950 r.
na emeryturę. W tym okresie właśnie nastąpił powrót do aktywności związanej
z numizmatyką, który miał niemal symboliczny wymiar, i nie można wątpić,
że był związany z poczuciem obowiązku, jaki niewątpliwie nakładał na niego tytuł
członka honorowego TNK. Trudna powojenna rzeczywistość, zniszczenie podstaw
finansowych, bolesne straty w szeregach członków, brak wsparcia ze strony
władz państwowych i nakładające się na to wszystko trudy życia codziennego
spowodowały, że istnienie TNK było zagrożone i wymagało, jak nigdy wcześniej,
znaczącego wsparcia autorytetów. Kopera wszedł zatem ponownie, po ponad
trzydziestu latach, do ścisłego Zarządu TNK, w którego składzie znalazła się
także Fredro-Boniecka77, a pierwszy powojenny numer WNA otwierał jego artykuł
„Artystyczna wartość piastowskich monet”78.
Również w 1949 r. została otwarta w sali parterowej Muzeum Czapskich
wystawa prezentująca 1200 monet i medali. Była ona kontynuacją pierwszej
ekspozycji numizmatycznej w 1905 r. i przyświecał jej ten sam cel - przedstawienie
historii Polski poprzez dzieje monety od Mieszka I79 po czasy porozbiorowe.
Ekspozycja została zlikwidowana na polecenie komisji ministerialnej w marcu
1951 r., a sala przeznaczona na prace inwentaryzacyjne80.
Kopera zmarł w 1952 r. W tym samym roku odbyło się ostatnie Walne Zebranie
członków Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie (zmiana nazwy
w 1946), na którym stawiło się zaledwie 13 osób. W roku następnym, w wyniku
przekształceń, organizacja została zlikwidowana81.

76 Arch. MNK, sygn. rkps 10, Akt przejęcia w zarząd i użytkowanie Ministerstwa Kultury i Sztuki Muzeum
Narodowego w Krakowie stanowiącego własność Gminy Miasta Krakowa z 19 grudnia 1949 r., k. 9-11, cyt za-
BŁOŃSKA 2014: 88-89.
77 BULAS i SEMKOWICZ 1949: 151.
78 KOPERA 1949: 1-10.
’ Oczywiście należy uwzględnić obecny stan wiedzy na temat początków mennictwa polskiego,
zob. SUCHODOLSKI 2015: 67 i n.
80 Arch. MNK, Kancelaria Kopery, dp. 691/48; 213/49; 228/49; DOBROWOLSKI 1952: 42.
WOŹNIAK 2016: 31. W 1953 r. na zjeździe w Krakowie — Nowej Hucie powołano do życia Polskie
Towarzystwo Archeologiczne, łącząc w jedną organizację Polskie Towarzystwa Numizmatyczne w Krakowie