Notae Numismaticae - Zapiski Numizmatyczne (11.2016)

DIANA BŁOŃSKA

384

z Narodowym Archiwum Cyfrowym poprzez Zintegrowany System Informacji
Archiwalnej na stronie www.szukajwarchiwach.pl3.
W ramach projektu wydano również monografię poświęconą Antoniemu Ry-
szardowi zatytułowaną Kolekcja ,, ex-librisów ” Antoniego Ryszarda w Krakowie ”,
autorstwa starszego kustosza Haliny Marcinkowskiej i kustosza Katarzyny Pod-
niesińskiej, pracowników Muzeum, oraz dr. Przemysława M. Żukowskiego z Ar-
chiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego4.
Podstawą powyższego wydania była znajdująca się w Bibliotece Muzeum
książka pochodząca ze zbiorów Antoniego Ryszarda (1841-1894), wybitnego
numizmatyka, kolekcjonera i powstańca styczniowego. Wolumin jest niezwykle
cenny i interesujący, szczególnie ze względu na zamieszczone w nim kiedyś
ekslibrisy bibliotek polskich i bibliotek numizmatycznych oraz notatki dotyczące
zasobu i właścicieli. Po roku 1901, kiedy księgozbiór Ryszarda znajdował się już
w zbiorach Muzeum, rozdzielono zawartość opracowania, wyłączając fizycznie
znaki własnościowe i wcielając je - bez przechowania pamięci o pochodzeniu
do zespołu „Ekslibrisy” w Dziale Grafiki. Samą książkę włączono do zasobu
bibliotecznego. Publikacja Kolekcja „ex-librisów”... jest nie tylko najpełniejszym
opracowaniem biograficznym poświęconym postaci Ryszarda, ale stanowi także
niezwykle efektowną rekonstrukcję zdekompletowanej pozycji. Dopasowanie
wyrwanych lub wyciętych z woluminu znaków w pierwotne miejsca okazało się
pracą niezwykle trudną i wymagającą zdolności niemal detektywistycznych. Znaki
identyfikowano na podstawie zmian w kolorze papieru, pozostałości po kleju na
odwrociu oraz odcisków pozostawionych w bloku książki. Efekt tej pracy, czyli
książka taka, jaką była w 1894 roku, w czasie gdy Ryszard trzymał ją w ręku oraz
gdy znalazła się w zbiorach Muzeum, można zobaczyć na załączonej do publikacji
płycie CD. Właśnie z uwagi na publikację książkową, na której realizację
zdecydowano się w 2015 roku ze względu na powstałe w projekcie oszczędności
finansowe, okres trwania zadania został wydłużony do końca stycznia 2016 roku.
Przygotowanie kilka tygodni temu końcowego sprawozdania merytorycznego
z realizacji projektu do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego było dla mnie
dużą przyjemnością. Praca wielu osób zaangażowanych w realizację założonych
zadań przyniosła wyśmienite efekty, wśród których chcę zwrócić uwagę na trzy,
według mnie najważniejsze.
Po pierwsze, opracowano kilkanaście zespołów archiwalnych o bezcennej
wartości naukowej, już dziś stanowiących bazę źródłową dla prac naukowych.
Twórcami tych zespołów są:

3 W ramach projektu opublikowano również artykuł poświęcony Władysławowi Bartynowskiemu, zob.

ŻUKOWSKI 2014.
4 MARCINKOWSKA, PODNIESIŃSKA i ŻUKOWSKI 2015.