DOI Artikel:
Domaradski, Mečislav: Emporion Pistyros
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41243#0074
64
Kierując badaniami kurhanów leżących w okolicy Duvanlii, założył dwa sondaże w
odległości ok. 500 m na północny zachód od Kukovej Mogiły. Odsłonił tam pozo-
stałości budowli wzniesionej na kamiennym cokole z wypalonych cegieł oraz ka-
mienną posadzkę. Według odkrywcy, budowla ta, współczesna nekropoli, pochodzi z
V-IV w. p.n.e. Z niejasnych przyczyn I. Ve!kov przerwał badania, wyniki publikując
jedynie w księdze pamiątkowej metropolity Maksima7. Opis profilu osady koło Me-
zek oraz informacje zebrane podczas badań terenowych to cała spuścizna po bada-
niach osad trackich I. Velkova8.
W następnych latach naukowcy bułgarscy skoncentrowali swoją uwagę na boga-
tych pochówkach trackich, które odkrywali często przypadkowo. Luki w wiedzy o
osadach trackich prowadzą do licznych pomyłek. Na przykład D. Conczev podjął ba-
dania na wzniesieniach w Plovdiv, zakładając, żc odkryje akropolis tego antycznego
miasta. W efekcie natrafił na trackie miejsce kultu. Odsłonięte pozostałości, które w
istocie były temenosem, interpretował nieprawidłowo, według kryteriów osadni-
czych9. Błędy te na długo zaważyły na poglądach późniejszych badaczy. Poza L. Bo-
tuszarovą nikomu nic udało się wyjść poza ten błędny krąg, a A. Pcjkov - naruszając
podstawowe zasady metodyczne i metodologiczne - obwieścił, że odkrył najstarsze
miasto w Europie z XIX-XV!1I w. p.n.e. L. Botuszarova skoncentrowała swą uwagę
na uściśleniu chronologii budowli kamiennych na Nebct Tcpe i uznała, iż osada na
tym wzniesieniu była włączona w system urbanizacyjny w III-II w. p.n.e., tj. za cza-
sów Filipa V10
Odkrycie Seuthopolis i oczekiwanie publikacji tego stanowiska sprawiły, że na
długo odłożono podejmowanie prób rozwinięcia badań nad osadnictwem trackim w
dolinie Maricy i Tundży11. Dodatkowym hamulcem okazały się badania prowadzone
w Kabyłe. Miasto to, przykryte grubymi warstwami kulturowymi z okresu rzymskie-
go i wczesnobizantyńskiego, pozostawało przez długi czas poza możliwościami po-
znawczymi archeologów. Badania zachodniej kurtyny murów obronnych miasta
wczcsnohellenistycznego wniosły pierwsze dane do rekonstrukcji jego planu i zasię-
gu1-. Badania te wykazały, żc w okresie poprzedzającym panowanie Filipa II miejsce
to miało inne, kultowe przeznaczenie. Charakter i rozplanowanie miejsca kultowego
oraz towarzyszących mu osad różnią je od znanych nam osad założonych przez Ma-
cedończyków. Badania te mają jednak istotne znaczenie także i z tego powodu, że
nasza wiedza o trackich miejscach kultu jest nadal fragmentaryczna . Prawidłowa
analiza danych uzyskanych w wyniku badań Nebct Tcpc-Filippopolis oraz Zajczi
Vrah-Kabyle istotnie wzbogaca naszą wiedzę na ten temat.
Dwa kolejne bardzo ważne stanowiska trackie z okresu przedrzymskiego odkryto
podczas badania średniowiecznego grodziska w Perniku oraz miasta Konstancja, le-
żącego kolo dzisiejszego Simconovgradu. W Perniku J. Czankova odsłoniła osadę
powstałą w połowie IV w. p.n.e. i zniszczoną na początku III w. p.n.e. Wyróżnia się
ona założeniem architektonicznym, jak również poziomem kultury materialnej. Po-
zwala to przyjąć, że w IV w. p.n.e. osadę wznosili budowniczowie obcego pochodze-
nia - najprawdopodobniej Macedończycy wczasach Filipa II14.
Kierując badaniami kurhanów leżących w okolicy Duvanlii, założył dwa sondaże w
odległości ok. 500 m na północny zachód od Kukovej Mogiły. Odsłonił tam pozo-
stałości budowli wzniesionej na kamiennym cokole z wypalonych cegieł oraz ka-
mienną posadzkę. Według odkrywcy, budowla ta, współczesna nekropoli, pochodzi z
V-IV w. p.n.e. Z niejasnych przyczyn I. Ve!kov przerwał badania, wyniki publikując
jedynie w księdze pamiątkowej metropolity Maksima7. Opis profilu osady koło Me-
zek oraz informacje zebrane podczas badań terenowych to cała spuścizna po bada-
niach osad trackich I. Velkova8.
W następnych latach naukowcy bułgarscy skoncentrowali swoją uwagę na boga-
tych pochówkach trackich, które odkrywali często przypadkowo. Luki w wiedzy o
osadach trackich prowadzą do licznych pomyłek. Na przykład D. Conczev podjął ba-
dania na wzniesieniach w Plovdiv, zakładając, żc odkryje akropolis tego antycznego
miasta. W efekcie natrafił na trackie miejsce kultu. Odsłonięte pozostałości, które w
istocie były temenosem, interpretował nieprawidłowo, według kryteriów osadni-
czych9. Błędy te na długo zaważyły na poglądach późniejszych badaczy. Poza L. Bo-
tuszarovą nikomu nic udało się wyjść poza ten błędny krąg, a A. Pcjkov - naruszając
podstawowe zasady metodyczne i metodologiczne - obwieścił, że odkrył najstarsze
miasto w Europie z XIX-XV!1I w. p.n.e. L. Botuszarova skoncentrowała swą uwagę
na uściśleniu chronologii budowli kamiennych na Nebct Tcpe i uznała, iż osada na
tym wzniesieniu była włączona w system urbanizacyjny w III-II w. p.n.e., tj. za cza-
sów Filipa V10
Odkrycie Seuthopolis i oczekiwanie publikacji tego stanowiska sprawiły, że na
długo odłożono podejmowanie prób rozwinięcia badań nad osadnictwem trackim w
dolinie Maricy i Tundży11. Dodatkowym hamulcem okazały się badania prowadzone
w Kabyłe. Miasto to, przykryte grubymi warstwami kulturowymi z okresu rzymskie-
go i wczesnobizantyńskiego, pozostawało przez długi czas poza możliwościami po-
znawczymi archeologów. Badania zachodniej kurtyny murów obronnych miasta
wczcsnohellenistycznego wniosły pierwsze dane do rekonstrukcji jego planu i zasię-
gu1-. Badania te wykazały, żc w okresie poprzedzającym panowanie Filipa II miejsce
to miało inne, kultowe przeznaczenie. Charakter i rozplanowanie miejsca kultowego
oraz towarzyszących mu osad różnią je od znanych nam osad założonych przez Ma-
cedończyków. Badania te mają jednak istotne znaczenie także i z tego powodu, że
nasza wiedza o trackich miejscach kultu jest nadal fragmentaryczna . Prawidłowa
analiza danych uzyskanych w wyniku badań Nebct Tcpc-Filippopolis oraz Zajczi
Vrah-Kabyle istotnie wzbogaca naszą wiedzę na ten temat.
Dwa kolejne bardzo ważne stanowiska trackie z okresu przedrzymskiego odkryto
podczas badania średniowiecznego grodziska w Perniku oraz miasta Konstancja, le-
żącego kolo dzisiejszego Simconovgradu. W Perniku J. Czankova odsłoniła osadę
powstałą w połowie IV w. p.n.e. i zniszczoną na początku III w. p.n.e. Wyróżnia się
ona założeniem architektonicznym, jak również poziomem kultury materialnej. Po-
zwala to przyjąć, że w IV w. p.n.e. osadę wznosili budowniczowie obcego pochodze-
nia - najprawdopodobniej Macedończycy wczasach Filipa II14.